Sterrenbeelden

Het sterrenbeeld Horologium – Slingeruurwerk

Horologium is een klein en zwak sterrenbeeld dat in de achttiende eeuw is gemaakt door de Franse astronoom Lacaille. De oorspronkelijke naam van het sterrenbeeld is Horologium Oscillatorium, het slingeruurwerk maar later werd het gewoon afgekort tot Horologium.

Gegevens Sterrenbeeld

Nederlandse naam Latijnse naam Afkorting Genitief
Slingeruurwerk Horologium Hor Horologii
Zichtbaarheid Het sterrenbeeld is voor waarnemers in Nederland en België niet zichtbaar.
Grootte In grootte is Horologium het 58ste sterrenbeeld. Het beslaat een oppervlakte van 249 (°)2 aan de sterrenhemel.
Omgeving Het sterrenbeeld wordt omringd door Eridanus, Hydrus, Reticulum, Dorado en Caelum.
Meteorenzwermen Er zijn geen meteorenzwermen bekend.

Beschrijving

Lacaille heeft het sterrenbeeld genoemd naar het slingeruurwerk ter ere van zijn uitvinder de Nederlander Christiaan Huygens. Het sterrenbeeld stelt ook het slingeruurwerk voor dat Lacaille gebruikte om zijn waarnemingen te klokken.

Het sterrenbeeld heeft geen heldere sterren maar wel een ster met een bekende planeet. Het sterrenbeeld heeft geen Messier-objecten en ook geen opmerkelijke deepsky objecten.

Horologium maakt deel uit van de groep sterrenbeelden van Lacaille samen met de sterrenbeelden Antlia, Caelum, Circinus, Fornax, Mensa, Microscopium, Norma, Octans, Pictor, Reticulum, Sculptor en Telescopium.

In sommige voorstellingen van het sterrenbeeld is de helderste ster, Alpha Horologii de pendule maar in andere voorstellingen bevindt de ster zich in één van de gewichten.

De sterren van Horologium

α Horologii (Alpha Horologii)
Alpha Horologii is een reuzenster van spectraalklasse K. De ster heeft een visuele helderheid van magnitude 3,86 en bevindt zich op ongeveer 117 lichtjaar afstand van de Zon.

R Horologii (HD 18242)
R Horologii is de op één na helderste ster van het sterrenbeeld. Het is een rode reus van spectraalklasse M die zich op een afstand van 100 lichtjaar van de Zon bevindt. De ster heeft een visuele helderheid van magnitude 4,7.

R Horologii is een veranderlijke ster van het Mira-type en dat betekent dat het een pulserende variabele ster is met een periode van meer dan 100 dagen en een helderheidsvariatie in het infrarood van meer dan één magnitude en in zichtbaar licht een variatie van meer dan 2,5 magnitude.

De ster heeft een periode van 407,6 dagen en de variaties in helderheid liggen tussen magnitude 4,7 en 14,3. Het is één van de grootste helderheidsverschillen die we kennen.

β Horologii (Beta Horologii)
Beta Horologii is een reuzenster van spectraalklasse A die zich op een afstand van ongeveer 310 lichtjaar bevindt. Het is chemisch gezien een merkwaardige ster want er komen sterke absorptielijnen van metalen voor in het spectrum. De ster heeft een helderheid van magnitude 4,8.

δ Horologii (Delta Horologii)
Delta Horologii heeft een visuele helderheid van magnitude 4,93 en de ster bevindt zich op een afstand van ongeveer 175 lichtjaar. De ster is van spectraalklasse A9.

ι Horologii (Iota Horologii)
Iota Horologiii is een gele dwerg van spectraalklasse G die zich op een afstand van ongeveer 56 lichtjaar bevindt. De ster heeft visueel een helderheid van magnitude 5,40. De ster heeft een lichtkracht twee maal zo groot als onze Zon.

In 1998 werd er een planeet ontdekt bij deze ster met de grootte van Jupiter. Deze planeet draait in een baan om de ster die overeenkomt met de baan van de Aarde om de Zon.

GJ 1061
GJ 1061 is een rode dwerg die zich op en afstand van slechts 11,99 lichtjaar van de Zon bevindt De ster heeft een helderheid van magnitude 13,0.

De ster heeft een massa van slechts 11,3 zonsmassa en een lichtkracht van 0,1% van de Zon. Het is de twintigste meest nabije ster tot de Zon

IAU-kaart van het sterrenbeeld Horologium
IAU-kaart van he sterrenbeeld Horologium – Slingeruurwerk
IAU-kaart van he sterrenbeeld Horologium – Slingeruurwerk

Download de kaart van het sterrenbeeld Horologium – Slingeruurwerk.

De Deep Sky objecten in Horologium

De Horologium supercluster
De Horologium supercluster is een grote supercluster met een doorsnede van ongeveer 550 miljoen lichtjaar en een grootte van 12° * 12° aan de hemel. Het meest nabije deel bevindt zich op een afstand van 700 miljoen lichtjaar en het meest verre deel op een afstand van 1,2 miljard lichtjaar. De supercluster bevat ongeveer 5000 groepen sterrenstelsels waaronder 30.000 grote sterrenstelsels en 300.000 dwergsterrenstelsels.

De cluster is ook bekend als de Horologium-Reticulum supercluster.

NGC 1261 (Caldwell 87)

NGC 1261 in Horologium
NGC 1261 in Horologium. By LithopsianOwn work, CC BY-SA 4.0, Link

NGC 1261 is een bolhoop die op 28 september 1826 werd ontdekt door de Schotse astronoom John Dunlop. De bolhoop heeft een visuele helderheid van magnitude 8,3 en bevindt zich op 53.500 lichtjaar van de Zon. Het is een goed gecondenseerde bolhoop die voornamelijk zwakke sterren bevat. De bolhoop heeft een grootte van 12.9′ aan de hemel.

AM1
Ook dit is een bolhoop. Deze bolhoop bevindt zich op een afstand van 398.000 lichtjaar. Het is de meest verre bolhoop van ons sterrenstelsel die we kennen.

NGC 1512

NGC 1261 in Horologium
NGC 1261 in Horologium. Door D. Maoz (Tel-Aviv University/Columbia University), A. J. Barth (Harvard CfA), L. C. Ho (Carnegie Obs.), A. Sternberg (Tel-Aviv University and A. V. Filippenko (UC Berkeley). – http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2001/16/image/a/ (direct link), Publiek domein, Koppeling

NGC 1512 is een balkspiraalvormig sterrenstelsel. Het heeft een doorsnede van 700.000 lichtjaar en een grootte van 8,9′ * 5,6′ aan de sterrenhemel. Het sterrenstelsel is nagenoeg even groot als ons eigen sterrenstelsel. Het sterrenstelsel is opvallend vanwege de ring van stervormingsgebieden die een doorsnede heeft van 400 lichtjaar.

Het sterrenstelsel heeft een visuele helderheid van magnitude 11,1. Het is helder genoeg om met amateur telescopen te kunnen bekijken. NGC 1512 bevindt zich op een afstand van ongeveer 30 miljoen lichtjaar.

NGC 1261 werd in 1826 ontdekt door de Schotse astronoom James Dunlop.

Eerste publicatie: 20 juli 2009
Laatste keer gewijzigd op: 7 augustus 2020