Uranus

Hoe groot is Uranus?

 

de ijsreuzen Uranus en Neptunus
Uranus en Neptunus, de ijsreuzen in ons zonnestelsel. Credit: Wikipedia Commons

Uranus is ongeveer 4 keer groter dan de Aarde.

Uranus is de zevende planeet in het zonnestelsel en de grootste van de twee ijsreuzen. De blauwe planeet heeft een ijzige atmosfeer die, net als die van Neptunus, totaal anders is als die van de andere twee gasreuzen Jupiter en Saturnus.

Uranus en Neptunus zijn twee unieke planeten in ons zonnestelsel. Ze worden ijsreuzen genoemd omdat ze heel veel waterijs bevatten. De andere twee gasreuzen, Jupiter en Saturnus, bestaan voornamelijk uit waterstof en helium.

Straal, diameter en omtrek

Uranus heeft een gemiddelde straal van 25.362 kilometer en is daarmee ongeveer vier keer groter dan de Aarde. Als je de Aarde vergelijkt met een flinke appel dan heeft Uranus de grootte van een basketbal.

Uranus draait redelijk snel om zijn as en dat zorgt er voor dat de planeet rond de evenaar een beetje uitstulpt. De straal gemeten over de polen van Uranus bedraagt 24.973 kilometer terwijl de straal gemeten over de evenaar 25.559 kilometer bedraagt. De planeet heeft dus de vorm van een afgeplatte bol.

Dichtheid, massa en volume

Ofschoon Uranus slechts vier keer groter is dan de Aarde is de planeet wel veel zwaarder. Uranus weegt iets minder dan 86 septiljoen kilogram. Dat is 14,5 keer zwaarder dan de Aarde. Uranus heeft een inhoud van 6,83 * 1013 km3.

De dichtheid van Uranus bedraagt 1,27 gram per cm3 en het is daarmee de op een na lichtste planeet in ons zonnestelsel. Deze lage dichtheid duidt op een samenstelling van ijs in plaats van gas. De ijzige samenstelling van Uranus en Neptunus zijn anders dan die van de twee zwaardere gasreuzen Jupiter en Saturnus en zorgt er voor dat we ze ook wel als ijsreuzen aanduiden. De afstand van Uranus tot de Zon is groot en dat resulteert in de koudste atmosfeer in het zonnestelsel en het in standhouden van de ijzige temperaturen.

Deze planeten zijn erg ver van de Zon ontstaan in een gebied waar veel verschillende soorten ijs voorhanden was en ze werden ook niet zo groot als Jupiter en Saturnus waardoor ze ook veel minder gas aan konden trekken. Dit verklaart mede waardoor ze zo verschillend zijn.

Ring rond de planeet

Ook Uranus heeft een stel ringen rond zijn evenaar. De ringen va Uranus bestaan voornamelijk uit hele kleine donkere deeltjes die kleiner dan een meter zijn. Slechts twee van de dertien ringen zijn breder dan 15 kilometer.

De ringen rond Uranus werden pas in 1977 ontdekt toen astronomen de atmosfeer van de planeet probeerden te bestuderen tijdens een sterbedekking door Uranus. In plaats van geleidelijk aan uitdoven, zoals er zou moeten gebeuren bij de aanwezigheid van en atmosfeer, verdween het licht van de ster met verschillende tussenpozen en dit duidde op ringen. Het duurde tot 1986 voordat de Voyager 2 de ringen kon fotograferen.

De buitenste ring van Uranus heet een opvallende blauwe kleur. Ook Saturnus heeft een ring die blauw is. De blauwe ringen worden in verband gebracht met manen. Bij Saturnus is de maan Enceladus verantwoordelijk voor de blauwe kleur en bij Uranus is dit de maan Mab.

De ringen van Uranus draaien rond de evenaar van de planeet maar voor waarnemers vanaf de Aarde staan de ringen bijna helemaal rechtop. Dit komt omdat de planeet bijna helemaal op zijn kant ligt met een van de polen richting de Zon gericht. Dat Uranus op zijn kant ligt komt vermoedelijk door een gigantische botsing die kort na het ontstaan van de planeet moet hebben plaatsgevonden. Die botsing is vermoedelijk ook verantwoordelijk voor de ringen en de minstens 27 manen van de planeet. Golvingen in de ringen wijzen er op dat er vermoedelijk nog meer maantjes zijn die we nog niet hebben gevonden. Het gaat dan wel om kleine maantjes die hooguit enkele kilometers in doorsnede zijn.

Eerste publicatie: 1 december 2012
Volledige revisie: 13 maart 2018

Meer over Uranus