Pluto

Nix – maan van Pluto

Hydra & Nix
Hydra en Nix, gefotografeerd door de New Horizons op een afstand van 231.000 kilometer (credit: NASA/JPL)

Aan de rand van ons zonnestelsel worden de laatste tientallen jaren steeds meer interessante ontdekkingen gedaan. Met dank aan het werk van astronomen die met grote telescopen vanaf de Aarde en in de ruimte niet alleen nieuwe objecten hebben ontdekt maar ook veel meer hebben geleerd over al bekende objecten.

In 2005 werden er bijvoorbeeld twee nieuwe manen ontdekt in een baan om Pluto. Ze dragen de namen Hydra en Nix. De ontdekking van deze twee manen (die inmiddels is opgevolgd door de ontdekking van nog eens twee nieuwe manen) heeft astronomen veel geleerd over het verre Pluto-systeem en heeft meegeholpen aan het beter begrijpen van de Kuipergordel.

Ontdekking en naamgeving

Nix werd in juni 2005 ontdekt door het Hubble Space Telescope Pluto Companion Search Team, de ontdekkingsfoto’s waren gemaakt op 15 mei 2005 en 18 mei 2005. Het team bestond uit Hal A. Weaver, Alan Stern, Max J. Mutchler, Andrew J. Steffl, Marc W. Buie, William J. Merline, John R. Spencer, Eliot F. Young, and Leslie A. Young.

Nix en Hydra werden op 15 juni 2005 onafhankelijk van elkaar ontdekt door M. Mutchler en op 15 augustus 2014 door Andrew Steffl. Nix kreeg de tijdelijke aanduiding S/2005 P 2. De officiële aankondiging van de ontdekking van Nix vond plaats op 31 oktober 2005.

De maan kreeg, geheel volgens de richtlijnen van de Internationale Astronomische Unie, de naam Nix. Deze naam is afkomstig uit de Griekse mythologie. Nix is de godin van de duisternis en de nacht, de moeder van Charon die de veerman van de Hades was, degene die de zielen van de doden naar de onderwereld bracht.

De naam werd op 21 juni 2006 officieel aangekondigd in een IAU nieuwsbrief waar ook de aanduiding “Pluto II” wordt vermeldt. De initialen N en H (van Nix en Hydra) verwijzen ook naar de New Horizons missie die een scheervlucht langs het Pluto-systeem zou maken minder dan 19 jaar na de aankondiging van de ontdekking.

Massa, grootte en baan

Gebaseerd op waarnemingen die met de Hubble telescoop zijn gedaan werd de grootte van Nix geschat op 56,3 kilometer langs zijn lange as en 25,7 kilometer gemeten langs zijn korte as. Echter uit opnames die de New Horizons maakte tijdens zijn scheervlucht op 14 juli 2015 berekenden astronomen een grootte van 42 * 36 kilometer.

Ontdekkingsfoto van Nix en Hydra
Ontdekkingsfoto van Nix en Hydra, gemaakt door de Hubble Space Telescope (Credit: NASA, ESA, H. Weaver (JHU/APL), A. Stern (SwRI) )

Nix draait in een nagenoeg cirkelvormige baan om Pluto heen. De excentriciteit bedraagt slechts 0,0020. De inclinatie bedraagt 0,13°. Nix bevindt zich in hetzelfde baanvlak als Charon en is in een 3:2 resonantie met Hydra en in een 6:11 resonantie met Styx. Nix draait in ongeveer 24,9 dagen om Pluto heen

Net zoals Hydra draait Nix chaotisch om zijn as heen. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door zijn langgerekte vorm. De chaotische rotatie zorgt ook voor een groot verschil in de lengte van de dag.

Samenstelling

Uit oudere waarnemingen die waren gedaan vanaf de Lowell sterrenwacht leidde men af dat Nix een rode kleur had en daarmee leek op Pluto maar meer recente waarnemingen die met de Hubble telescoop lieten zien dat Nix net zo grijs is als de andere manen.

Uitgaande van de laatste waarnemingen is het waarschijnlijk dat het oppervlak van Nix voornamelijk uit waterijs bestaat (net zoals bij Hydra) en dat er mogelijk ook sporen van methaanijs voorkomen. Als dit juist is dan zal dit methaanijs onder invloed van ultraviolette straling van de Zon omgezet kunnen worden in tholines die dan weer zorgen voor een roodachtige gloed.

Toen de New Horizons tijdens zijn scheervlucht foto’s maakte werd er een groot gebied waargenomen met een zachtrode kleur, mogelijk een krater. Deze rode vlek tegen de grijze achtergrond van de rest van het landschap kan mogelijk de tegenstrijdige waarnemingen verklaren.

Verkenning

De New Horizons is tot nu toe de enige verkenner die Nix van dichtbij heeft kunnen bestuderen. Op 14 juli 2015 passeerde de verkenner Nix op een afstand van 640.000 kilometer. Totdat de Long Range Reconnaissance Imager (LORRI) op 13 juli 2015 fotografeerde was de precieze grootte onbekend. Momenteel worden er nog steeds gegevens van de scheervlucht naar de Aarde teruggestuurd. Dit zal nog duren tot ergens in de tweede helft van 2016. het zal vermoedelijk leidden tot nog meer kennis over Nix.

Voordat in 2005 Nix en Hydra werden ontdekt werd aangenomen dat Pluto slechts één maan had: Charon. Maar ondertussen zijn er nog twee manen ontdekt: in juli 2011 werd Kerberos ontdekt en in juli 2012 werd de maan Styx gevonden.

De New Horizons heeft ons al veel geleerd over Pluto en zijn manen en beetje bij beetje vergaren we steeds meer kennis over wat er allemaal voorkomt in de buitenwijken van ons zonnestelsel.

Eerste publicatie: 4 september 2015
Laatste keer bewerkt op: 3 oktober 2017

Meer over Pluto