Wat zijn circumpolaire sterren?
Circumpolaire sterren zijn sterren die altijd boven de horizon uitkomen en om die reden dus ook nooit op komen of ondergaan. Alle sterren die je vanaf de Noordpool en de Zuidpool kan zien zijn circumpolair. Aan de evenaar is er geen enkele circumpolaire ster.
Op alle andere plaatsen op Aarde kan je minstens enkele circumpolaire sterren zien naast de sterren die opkomen en onder gaan. Hoe dichter je bij de Noordpool of de Zuidpool komt hoe groter de cirkel van circumpolaire sterren wordt en hoe dichter je bij de evenaar komt hoe kleiner.
Gezien vanaf het noordelijk halfrond draaien alle sterren een volledige cirkel om de noordelijke hemelpool. Ze hebben hier 23 uur en 56 minuten voor nodig. Zeg maar een hele dag. Ook aan het zuidelijk halfrond draaien alle sterren in deze tijd eenmaal om de zuidelijke hemelpool heen.
De steelpan van de Grote Beer en het W-vormige sterrenbeeld Cassiopeia draaien om de Poolster heen, ze hebben daar 23 uur en 56 minuten voor nodig. Vanaf 41 graden noorderbreedte is de steelpan van de Grote Beer circumpolair.
Wij, als bewoners van het noordelijk halfrond hebben het geluk dat de Poolster, een sterretje van gemiddelde helderheid, zich erg dicht bij de noordelijke hemelpool bevindt. Bewoners van het zuidelijk halfrond moeten een dergelijk herkenningspunt missen.
Aan de evenaar bevindt de Poolster zich precies op de noordelijke horizon dus er kan aan de evenaar geen ster circumpolair zijn. Maar aan de Noordpool bevindt de Poolster zich in het Zenit (het punt pal boven je hoofd) dus vanaf de Noordpool zijn alle sterren die boven de horizon uitkomen circumpolair.
De cirkel van circumpolaire sterren in je eigen sterrenhemel wordt bepaald door je breedtegraad. Bijvoorbeeld: op de 30-ste breedtegraad zijn de sterren binnen een straal van 30 graden van de Poolster circumpolair. Op dezelfde manier, tussen de 45-ste en de 60-ste breedtegraad zijn alle sterren binnen een straal van 45 – 60 graden van de Poolster circumpolair. Aan de Noordpool zijn alle sterren die boven de horizon staan circumpolair.
Eerste publicatie: 8 februari 2015
