130 Elektra
130 Elektra is een grote asteroïde in de buitenste delen van de hoofdgordel. Het is een viervoudig systeem met drie manen. De asteroïde werd op 17 februari 1873 door de astronoom Christian Peters gevonden vanaf de Litchfield sterrenwacht te New York en vernoemd naar Electra, een wreekster uit de Griekse mythologie.
Omschrijving
Het spectrum van 130 Elektra duidt op een G-type asteroïde die qua samenstelling vermoedelijk veel op Ceres lijkt. Er zijn spectrale aanwijzingen van organische verbindingen gevonden aan het oppervlak. Dit oppervlak is vermoedelijk onder invloed van water veranderd.
Aan het eind van de jaren ’90 werd er door een netwerk van astronomen van over de hele wereld data verzameld van 10 nieuwe asteroïden. Het betrof lichtcurves die gebruikt konden worden voor het bepalen van de vorm en de rotatie. Onder deze asteroïden bevond zich ook 130 Elektra.
Optische waarnemingen vonden twee maantjes. Toen eenmaal de banen van deze maantjes bekend waren kon men de massa van Elektra nauwkeurig berekenen. De massa van 6,6 * 1018 kilogram duidt op een dichtheid van 1,3 g/cm3. Uit deze waarnemingen was ook af te leiden dat Elektra een behoorlijk onregelmatige vorm heeft en dat er helderheidsverschillen zijn van 5-15% aan het oppervlak.
Bedekkingen
Sinds 2007 zijn er verschillende sterbedekkingen door Elektra waargenomen. Tijdens een van die bedekkingen, op 21 april 2018, werd de asteroïde door 30 amateurastronomen verspreid over vijf landen waargenomen. Uit die waarnemingen werd een pinda-achtige vorm afgeleid. Mogelijk bestaat de asteroïde uit twee lobben.
Manen
Elektra heeft drie manen. Deze maantjes zijn slechts enkele kilometers groot en hebben nog geen steeds geen naam. Samen met Elektra vormen ze een viervoudig systeem. Uitgaande van hun overeenkomstige spectra zijn de maantjes mogelijk fragmenten van Elektra die tijdens een krachtige inslag zijn ontstaan. Elektra is tot nu toe het enige viervoudige asteroïdensysteem dat we kennen.
Alle drie de maantjes zijn lichtzwak en bevinden zich erg dicht bij Elektra. Dat maakt dat ze heel lastig zijn te bestuderen.
Manen van Elektra
| S/2003 (130) 1 | S/2014 (130) 1 | derde maan | |
| Ontdekt | 2003-08-15 | 2014-12-06 | 2014-12-09 |
| ontdekking aangekondigd | 2003-08-17 | 2014-12-16 | 2021-11-06 |
| Diameter | 6,0 | 2,0 | 1,6 |
| Gemiddelde afstand tot Elektra (km) | 1297 | 497,6 | 345 |
| Baanperiode (dagen) | 5,287 | 1,256 | 0,7 |
| Excentriciteit | 0.0835 | 0,157 | — |
| Inclinatie (°) | 160,2 | 165.3 | — |
S/2003 (130) 1
S/2003 (130) 1 is de grootste en buitenste maan van Elektra. Het maantje heeft een doorsnede van ongeveer 6 kilometer. Het werd op 15 augustus 2003 ontdekt door astronomen die daarvoor de Keck II telescoop op Mauna Kea gebruikten. Deze ontdekking werd op 17 augustus 2003 middels een vervolgwaarneming bevestigd.
S/2003 (130) 1 draait op een afstand van 1300 kilometer om Elektra heen en heeft daar 5,3 dagen voor nodig. De baan heeft een excentriciteit van 0,08 en een inclinatie van 160° ten opzichte van de ecliptica.
S/2014 (130) 1
In afstand en volgorde van ontdekking is S/2014 (130) 1 de tweede maan van Elektra. Het maantje werd op 6 december 2014 gevonden met behulp van het SPHERE-instrument aan de Very Large Telescope van de ESO in Chili. Het maantje heeft een doorsnede van ongeveer 2 kilometer als men aanneemt dat het albedo gelijk is aan het albedo van Elektra.
De ontdekking van S/2014 (130) 1 werd op 16 december 2014 aangekondigd.
S/2014 (130) 1 draait op een afstand van 500 kilometer om Elektra heen en heeft hier 1,3 dagen voor nodig. De baan heeft een excentriciteit van 0,16 en een inclinatie van 165° te opzichte van de ecliptica.
Derde maan
Op 6 november 2021 werd de ontdekking van een derde maan aangekondigd. Ook deze ontdekking werd gedaan met het SPHERE-instrument van de Very Large Telescope. Het maantje werd op opnames die tussen 9 en 31 december 2014 zijn gemaakt, gevonden. Het maantje draait op een gemiddelde afstand van ongeveer 345 kilometer om Elektra heen en heeft hier 0,7 dagen voor nodig. Het maantje heeft een doorsnede van ongeveer 1,6 kilometer. Dit derde maantje heeft nog geen officiële aanduiding.
130 Elektra in cijfers
| Aanduiding | (130) Elektra |
| Alternatieve aanduiding | A873 DA |
| Locatie | Hoofdgordel |
| Aphelium (AE) | 3,7808 |
| Perihelium (AE) | 2,4725 |
| Gemiddelde afstand tot de Zon (AE) | 3,1266 |
| Baanexcentriciteit | 0,20923 |
| Baanperiode (dagen) | 2019 |
| Gemiddelde baansnelheid (km/s) | — |
| Inclinatie (°) | 22,782 |
| Bekende manen | 3 |
| Afmetingen (km) | 262 * 205 * 164 |
| Gemiddelde diameter (km) | 199 |
| Volume (km3) | — |
| Massa (kg) | 6,4 * 1018 |
| Gemiddelde dichtheid (g/cm3) | 1,55 |
| Rotatieperiode (uren) | 5,22 |
| Absolute helderheid (magnitude) | 7,21 |
| Visuele helderheid (magnitude) | — |
Eerste publicatie: 17 november 2021
