15 Eunomia
De asteroïde is op 29 juli 1851 gevonden door Annibale de Gasparis en vernoemd naar Eumonia, een van de Horae, een personificatie van orde en wet in de Griekse mythologie.
15 Eunomia is een grote asteroïde in de binnenste delen van de asteroïdengordel. Het is de grootste van de S-type asteroïden. Het is ook een massieve asteroïde met een massa tussen de 6de en de 8ste plek. 15 Eunomia is goed voor ongeveer 1% van de totale massa van de asteroïden gordel.
Fysische kenmerken
Als grootste S-type asteroïde (met 3 Juno als goede tweede) heeft Eunomia een wetenschappelijk redelijk de aandacht getrokken.
Eumonia lijkt een langwerpig maar vrij regelmatig gevormd object te zijn met wat lijkt op vier zijden met verschillende krommingen en verschillende gemiddelde samenstellingen. De langgerekte vorm leidde tot de suggestie dat Eumonia wellicht een dubbel object is daar dit is ondertussen weerlegd. Het is een retrograde rotator. De ashelling van de asteroïde bedraagt ongeveer 165°.
Net als andere leden van de familie is het oppervlak samengesteld uit silicaten en wat ijzer-nikkel en is het behoorlijk helder. Aan het oppervlak zijn calciumrijke pyroxenen en olivijn, samen met nikkel-ijzermetaal gedetecteerd. Spectroscopische studies suggereren dat Eunomia gebieden heeft van verschillende samenstellingen: een groter gebied dat wordt gedomineerd door olivijn en dat pyroxeenarm en metaal rijk is en een ander iets kleiner gebied op één halfrond (het minder spitse uiteinde) dat merkbaar rijker is aan pyroxeen. Dit gebied heeft een over het algemeen basaltachtige samenstelling.
Deze samenstelling geeft aan dat het moederlichaam waarschijnlijk onderhevig was aan magma-processen en op zijn minst gedeeltelijk gedifferentieerd werd onder invloed van externe verwarming in de vroege periode van het zonnestelsel. De reeks samenstellingen van de resterende Eunomische asteroïden, ontstaan door een botsing van het gemeenschappelijke moederlichaam, is groot genoeg om alle oppervlaktevariaties op Eunoma zelf te omvatten. De meeste kleinere Eunomische asteroïden zijn meer pyroxeenrijk dan het oppervlak van Eunomia en bevatten zeer weinig metallische (M-type) asteroïden.
Al met al suggereren deze bewijzen dat Eunomia het overblijfsel is van het ouderlichaam van de Eunomia-familie dat door een grote inslag van het grootste deel van zijn korstmateriaal werd ontdaan maar misschien zelf niet werd verstoord. Er is echter onzekerheid over de interne structuur en de relatie van Eunomia tot dit moederlichaam. Computersimulaties van de botsing komen meer overeen met het feit dat Eunomia een heropeenstapeling is van de meeste fragmenten van een volledig verbrijzeld moederlichaam maar de vrij hoge dichtheid van Eunomia zou erop wijzen dat de asteroïde toch geen relatief losse verzameling is. Hoe het ook is, het lijkt erop dat een metalen kern, indien aanwezig, niet is blootgesteld.
Een oudere verklaring van de verschillen in samenstelling, dat Eumonia een mantelfragment is van een veel groter moederlichaam (met een beetje korst aan het ene uiteinde en een beetje kern aan de andere uiteinde) lijkt uitgesloten te worden door studies van de massaverdeling van de hele Eunomiafamilie. Deze geven aan dat het grootste fragment (dat wil zeggen Eumonia zelf) ongeveer 70% van de massa van het moederlichaam heeft. Dit komt overeen met Eunomia als een centraal overblijfsel waarbij de korst en een deel van de mantel zijn verwijderd.
Dit komt ook overeen met recente massabepalingen die aangeven dat de dichtheid van Eunomia typerend is voor grotendeels intacte steenachtige asteroïden en niet de abnormaal lage dichtheid van ± 1 g/cm3 die eerder was gemeld.
Onderzoeken
15 Eunomia maakte deel uit van een onderzoek van asteroïden waarbij de Hubble Fine Guidance Sensor werd gebruikt. Andere asteroïden die destijds van dit onderzoek deel uitmaakten zijn (63) Ausonia, (43) Ariadne, (44) Nysa en (624) Hektor.
Baan
De baan van 15 Eunomia maakt een 7:16 resonantie met de planeet Mars. Eunomia wordt door het Minor Planet Center gebruikt om verstoringen te berekenen. De berekende Lyapunov-tijd bedraagt 25.000 jaar en dat betekent dat er sprake is van een chaotische baan die willekeurig in de tijd kan veranderen als gevolg van verstoringen veroorzaakt door de planeten.
De gemiddelde helderheid van Eunomia tijdens een oppositie is magnitude 8,5. Tijdens een perihelium oppositie kan dit oplopen tot 7,9.
Eumonia in de fictie
- Een van de verborgen niveaus in het computerspel Descent is een expeditie naar een geheim mijnstation op de asteroïde Eunomia.
- Eunomia wordt ook genoemd als een van de vijf grootste asteroïden in het sciencefictionboek “Weerzien met Rama” van Arthur C. Clarke.
Eunomia in cijfers
| Aanduiding | (15) Eumonia |
| Alternatieve aanduiding | — |
| Locatie | Hoofdgordel |
| Aphelium (AE) | 3,14 |
| Perihelium (AE) | 2,15 |
| Gemiddelde afstand tot de Zon (AE) | 2,644 |
| Baanexcentriciteit | 0,186 |
| Baanperiode (dagen) | 1571 |
| Gemiddelde baansnelheid (km/s) | — |
| Inclinatie (°) | 11,75 |
| Bekende manen | — |
| Afmetingen (km) | 357 * 255 * 212 |
| Gemiddelde diameter (km) | 231,7 |
| Volume (km3) | — |
| Massa (kg) | 3,18 * 1019 |
| Gemiddelde dichtheid (g/cm3) | 3,14 |
| Rotatieperiode (dagen) | 0,2535 |
| Absolute helderheid (magnitude) | 5,41 |
| Visuele helderheid (magnitude) | 7,9 – 11,2 |
