30 juni 1908 – De Toengoeska explosie
Op 30 juni 1908 vond in Toengoeska in Siberïe een explosie plaats waarbij veel rendieren het leven lieten en veel bomen knakten. Op 30 juni 1908 werd in dit afgelegen deel van Rusland een vuurbal gezien die overdag de hemel doorkliefde. Enkele tellen later explodeerde er iets in de atmosfeer boven de Podkamennaya Toengoeska rivier in Siberïe. De regio wordt tegenwoordig aangeduid als Krasnoyarsk Krai.
Deze gebeurtenis wordt toegeschreven aan een asteroïde of een komeet die nooit echt de Aarde heeft geraakt maar hoog in de atmosfeer is geëxplodeerd. Deze explosie in de lucht vond plaats op een hoogte van 5 tot 10 kilometer. Bij de explosie kwam genoeg energie vrij om vele kilometers in de omtrek rendieren te doden en bomen om te knakken. Er werd echter nooit een krater gevonden.
Het gebied was in die tijd heel erg lastig te bereiken. Het duurde tot 1927 totdat Leonid Kulik het eerste Russische expeditie team kon leiden dat onderzoek deed naar de gebeurtenis in Toengoeska. Hij maakte een eerste reis naar dit gebied en sprak met ooggetuigen en verkende de regio waar de bomen waren omgevallen. Hij raakte er van overtuigd dat alle bomen waren omgevallen met hun wortels richting het centrum van een denkbeeldige cirkel. Ook vond hij geen meteorietkrater.
Door de jaren heen bedachten wetenschappers de meest wilde verklaringen voor de Toengoeska explosie. Zo dacht men aan de botsing van de Aarde met een mini zwart gat, de botsing van de Aarde met een deeltje antimaterie of de crash van een buitenaards ruimteschip op Aarde. De waarheid is veel gewoner. In alle waarschijnlijkheid is of een kleine ijsachtige komeet of een rotsachtige asteroïde op 30 juni 1908 in botsing gekomen met de atmosfeer van de Aarde. Als het een asteroïde was dan had die de grootte van ongeveer 1/3-de van een voetbalveld en een snelheid van ongeveer 15 kilometer per seconde.
Omdat de explosie al zo lang geleden heeft plaatsgevonden zullen we waarschijnlijk nooit meer achterhalen of het een komeet of een asteroïde is geweest. De laatste tientallen jaren nemen astronomen de mogelijkheid van de inslag van een komeet of een asteroïde op Aarde heel serieus. Er zijn continue waarnemingsprogramma’s om deze zogenaamde Near Earth Objects (NEO’s) in kaart te brengen en te volgen. Ook wordt gekeken naar wat er kan gebeuren als we een object vinden dat op ramkoers ligt met de Aarde.
Jaarlijks is het op 30 juni Asteroid Day. Dit is een bewustwordingscampagne om mensen over de hele wereld meer te leren over asteroïden, de gevaren van asteroïden voor de mensheid en onze planeet en wat we er tegen kunnen doen. Asteroid Day wordt ondersteund door de Verenigde Naties en is een initiatief van onder andere Brian May, de gitarist van de rockband Queen en gepromoveerd astrofysicus.
Eerste publicatie: 30 juni 2018
Meer over Asteroïden
- De 42 grootste asteroïden
- Vesta – het kleine zusje van Ceres
- Wat is de asteroïdengordel?
- Chariklo – een asteroïde met ringen
- Wat zijn Centauren
- Grote metallische asteroïde bevat mogelijk water
- Asteroïden – feiten en informatie over asteroïden
- Astronomen vinden de oudste asteroïdenfamilie in het zonnestelsel
- Oumuamua – de eerste insterstellaire asteroïde heeft een vreemde vorm
- De top-10 weetjes over asteroïden
- 30 juni 1908 – De Toengoeska explosie
- Asteroïde Bennu is een gevaarlijke aardscheerder
- 3200 Phaethon – de bron van de Geminiden
- 704 Interamnia
- 511 Davida
- 87 Sylvia
- 52 Europa
- 15 Eunomia
- 31 Euphrosyne
- 324 Bamberga
- 3 Juno
- 48 Doris
- 128 Nemesis
- 173 Ino
- 187 Lamberta
- 63 Ausonia
- 30 Urania
- 216 Kleopatra
- 89 Julia
- 12 Victoria
- 230 Athamantis
- 145 Adeona
- 8 Flora
- 18 Melpomene
- 51 Nemausa
- 22 Kalliope
- 11 Parthenope
- 19 Fortuna
- 88 Thisbe
- 13 Egeria
- 29 Amphitrite
- 24 Themis
- 7 Iris
- 16 Psyche
- 45 Eugenia
- 130 Elektra
- 6 Hebe
- 9 Metis
- 41 Daphne
- 2 Pallas
- 354 Eleonora
- 10 Hygiea
- Asteroïde 65803 Didymos – doelwit van de DART-missie
