60 jaar Marsmissies
60 jaar missies naar Mars heeft geleid tot zo’n 40 missies waarvan minstens de helft succesvol is geweest. En nog steeds inspireert de rode planeet nieuwe avonturen. Vandaag, 20 juli 2020 werd de Amerikaanse Perseverance gelanceerd en in dit overzicht kijken we terug op enkele belangrijke missies van de laatste 60 jaar.
1960 – 1694: mislukkingen van de Sovjet-Unie
De Sovjet-Unie liep voorop en stuurde vanaf 1960 sondes naar Mars. Dit gebeurde slechts drie jaar nadat het land zijn eerste kunstmaan, Spoetnik 1, had gelanceerd.
Maar de eerste lanceringen gaan mis, Marsnik 1 en Marsnik 2 worden in oktober 1960 gelanceerd maar bereiken niet eens een baan om de Aarde. In 1964 is het de Zond 2 die in de buurt komt van Mars. Helaas kan de sonde geen waarnemingen doen van de rode planeet.
1965 – Mariner 4 maakt een scheervlucht
Op 15 juli 1965 schrijft de Mariner 4 van de NASA geschiedenis door als eerste over de rode planeet te vliegen. De ruimtesonde stuurt ongeveer 20 foto’s terug van een woestijnachtig landschap dat bedekt is met kraters.
1971 – de eerste satelliet
In november 1971 is Mariner 9 de eerste ruimtesonde die in een baan om Mars komt. De ruimtesonde maakt gedetailleerde foto’s die sporen van vulkanisme en erosie van rivieren laat zien.
In december 1971 maakt de Sovjet-Russische Mars 3 de eerste geslaagde zachte landing op de planeet maar 20 seconden na de landing stopt de ruimtesonde met uitzenden en verliest men het contact.
1976 – complete missies
De Verenigde Staten zijn het eerste land dat ruimtesondes op Mars laat functioneren. In juli 1976 is de Viking 1 de eerste ruimtesonde die een succesvolle landing maakt op de planeet en zijn missie voltooit. In september volgt Viking 2. Door hun gecombineerde missies kunnen ze meer dan 50.000 foto’s verzamelen en laten ze geen tekenen van leven op de planeet zien.
1997
In de jaren ’90 van de vorige eeuw komt de verkenning van Mars weer in een stroomversnelling maar wel met gemengde resultaten: 7 ruimtesondes gaan verloren.
Maar NASA boekt 2 successen, beiden in 1997.
In juli 1997 plaatste de Mars Pathfinder de robotische rover Sojourner op de planeet. In september van 1997 komt de een jaar eerder gelanceerde Mars Global Surveyor in een baan om de planeet en start een onderzoek van het gehele oppervlak, de atmosfeer en het binnenste van de planeet. Zowel Sojourner als Pathfinder verzamelden gedetailleerde data en detecteerden de aanwezigheid van mineralen.
2003 – de Europese Mars Express
In 2003 stuurde de Europese ruimtevaartorganisatie ESA de Mars Express naar de planeet. De Mars Express komt in december 2003 in een baan om de rode planeet en functioneert o moment van schrijven nog steeds.
De Mars Express had de mini-lander Beagle 2 aan boord. Deze slaagde er niet in om een zachte landing te maken op de planeet. De overblijfselen van de Beagle 2 werden in januari 2015 teruggevonden op de planeet.
2004 – Spirit en Opportunity
In januari 2004 landden twee Amerikaanse geologische robots, Spirit en Opportunity, op de rode planeet. Ze bleven functioneren tot 2010 respectievelijk 2018. Opportunity heeft ook het afstandsrecord op zijn naam staan. De kleine rover heeft 45 kilometer afgelegd op de rode planeet en tijdens die reis meer dan 200.000 foto’s naar de Aarde geseind. Opportunity vond sporen van vocht in de atmosfeer.
2012 – Curiosity
In augustus 2012 landde de Amerikaanse Curiosity rover. Deze rover functioneert op moment van schrijven nog steeds. Curiosity heeft aangetoond dat Mars ooit geschikt was voor microbiologisch leven en mogelijk bewoonbaar is.
In mei 2008 onderzocht de Amerikaanse Phoenix de permafrost van Mars en bevestigde de aanwezigheid van water.
2014 – India, goedkoper en sneller
In september 2014 bracht India de Mars Orbiter Mission in een baan om de planeet. De MOM onderzocht de aanwezigheid van methaan in de atmosfeer van de rode planeet. De sonde werd tegen lage kosten en in recordtempo gebouwd.
2020 en verder
Dit jaar had de Europees-Russische ExoMars missie gelanceerd moeten worden. Deze missie zou gaan boren op Mars. Wegens technische problemen en de covid-19 pandemie is de lancering verplaatst naar 2022.
Maar er zijn deze maand wel 3 andere missie gelanceerd.
Op 20 juli 2020 lanceerden de Verenigde Arabische Emiraten de Hope-missie. Het is de eerste Arabische interplanetaire missie.
Drie dagen later lanceerde China, als onderdeel van zijn Tianwen-1 missie ook een rover naar Mars en vandaag, 30 juli 2020 lanceerden de Verenigde Staten met behulp van een Atlas V raket van United Launch Alliance hun Perseverance rover.
Eerste publicatie: 30 juli 2020
