Buitenaards leven - exoplaneten

60 Miljoen sterren maar geen buitenaards leven gevonden

Het galactisch centum in röntgen en radiogovlen
Afbeelding van het galactische centrum, een gebied in de ruimte dat veel sterren, super-hete gaswolken, neutronensterren, witte dwergen en een superzwaar zwart gat in het centrum, bevat. Credit: Röntgen: NASA/CXC/UMass/D. Wang et al.; Radio: NRF/SARAO/MeerKAT

Astrobiologen van het Breakthrough Listen project hebben de voorlopige resultaten van een SETI-onderzoek gepubliceerd. In dit onderzoek zocht men naar radiosignalen in de richting van het centrum van ons sterrenstelsel.

We zoeken inmiddels ongeveer 70 jaar naar radiosignalen van buitenaardse oorsprong maar we hebben nog steeds geen spoortje van intelligent leven gevonden. We moeten echter verder blijven zoeken want er is geen groter wetenschappelijk raadsel dan de vraag of we alleen in het heelal zijn of niet.

De zoektocht naar buitenaardse intelligenties, SETI, is momenteel beperkt tot het zoeken naar veronderstelde buitenaardse technologische signalen; dingen zoals optische en microgolfstraling en bewijs van megastructuren. Radiosignalen zijn het populairste SETI-doel want gerichte radiostraling kan duiden op de aanwezigheid van een buitenaardse beschaving en dan maakt het niet uit of die signalen met opzet of per toeval worden gelekt.

Het 10 miljoen dollar kostende Breakthrough Listen project, een 10 jaar durend project dat 6 jaar geleden door de Russisch-Israëlische miljardair Yuri Milner en door de natuurkundige Stephen Hawking werd opgezet, borduurt verder op deze traditie.

Het Breakthrough Listen team is gevestigd in het SETI Research Center aan de universiteit van Californië. Voor hun laatste onderzoek maakten ze gebruik van de Green Bank radiotelescoop in West Virginia en de Parkes radiotelescoop van CSIRO in Australië. In totaal kregen ze ongeveer 600 uur aan waarneemtijd. Hun laatste poging was een unieke poging want het was de meest gevoelige en uitgebreide SETI-zoektocht richting het galactische centrum van ons sterrenstelsel. Hun artikel, dat gepubliceerd zal worden in de Astronomical Journal, is al beschikbaar op de arXiv preprintserver.

Het zoeken naar buitenaards leven in de richting van het superzware gat in het centrum van ons sterrenstelsel heeft zo zijn voor- en nadelen. Het voordeel is dat de dichtheid van sterren toeneemt met de afstand tot het galactische centrum. Langs deze gezichtslijn bevinden zich dus het grootste aantal potentieel bewoonbare systemen. Daar komt bij dat de relatief kleine afstand van die sterren tot elkaar de ontwikkeling van interstellaire sommunicatie en reizen zou kunnen versnellen. Dit zou dan weer leiden tot een sneller opkomst van geavanceerde ruimtereizen makende beschavingen.

Het nadeel is dat na een bepaald punt dingen een beetje warrig worden. Net zoals ons zonnestelsel heeft ons sterrenstelsel zijn eigen bewoonbare zone waarbuiten geen leven kan bestaan. Het binnenste gebied van ons sterrenstelsel (dat wil zeggen het gebied buiten de galactische bewoonbare zone) is een omgeving met veel straling die is gevuld met gammastraling, exploderende supernovae en gaswolken die temperaturen van miljoenen graden bereiken. Het kolossale zwarte gat in de galactische kern vormt daarbij nog een heel ander gevaar.

Toch besloten de auteurs, geleid door Vishal Gajjar van het departement voor astronomie in Berkeley, dat het de moeite waard zou zijn om een uitgebreide zoektocht in de buurt van het galactische centrum uit te voeren. Er bevinden zich daar immers enorm veel sterren. Zoals ze in hun artikel schrijven: “we denken dat we ongeveer 60 miljoen sterren hebben onderzocht.”

Interessant genoeg was het team niet op zoek naar onbedoelde radiolekkages maar eerder naar periodieke signalen afkomstig van hypothetische bakens (met andere woorden, regelmatig herhalende signalen afkomstig van machines die ontworpen waren om onze aandacht te trekken). Het galactische centrum biedt volgens de onderzoekers een “ideale” centrale locatie voor “geavanceerde beschavingen om een krachtige zender te plaatsen om op efficiënte wijze signalen door het hele sterrenstelsel te zenden”, wat nog een ander voordeel is van deze strategie.

Gajjar en zijn collega’s zochten naar frequenties tussen 0,7 en 93 GHz. De resultaten van het voorlopige rapport waren beperkt tot de frequenties tussen 1 en 8 GHz en intervallen van 7 uur (zoals waargenomen door Parkes) en 11,2 uur (zoals waargenomen door Green Bank). Binnen deze parameters werden geen herhalende radioflitsen gedetecteerd die consistent waren met een buitenaards signaal.

Er werden geen buitenaardse intelligenties gedetecteerd maar de wetenschappers zijn er wel in geslaagd o tijdelijke gebeurtenissen vast te leggen die overeenkomen met magnetars, dus dit is wel interessant voor astronomen die dit type neutronenster bestuderen. Daarbij is dit nog steeds een voorlopig rapport dus wie weet wat het uiteindelijke resultaat zal zijn.

In 2019 bestudeerde hetzelfde team 1372 sterren in de omgeving van de Zon. Ondanks zorgvuldige zoektochten lijken we geen enkel bewijs van buitenaards leven te kunnen vinden. Het wordt moeilijk om niet pessimistisch te worden over het hele SETI-onderzoek maar er is iets dat we in gedachten moeten houden: de zoektocht naar intelligent buitenaards leven is eigenlijk nog maar net begonnen.

Artikel: The Breakthrough Listen Search For Intelligent Life Near the Galactic Center I (pdf-bestand)

 

Eerste publicatie: 5 mei 2021
Bron: Gizmodo en anderen