Saturnus - manen

Albiorix – maan van Saturnus

Albiorix is één van de vier bekende leden van de groep Gallische manen die op een afstand van 16 tot 19 miljoen kilometer om Saturnus heen draaien. Deze manen hebben een inclinatie tussen 35 en 50 graden met een baanexcentriciteit rond de 0,53.

De Saturnusmaan Albiorix
Compositieopname van 10 opnames gemaakt door de Wide-Field Infrared Survey Explorer (WISE) op 12juni 2010. Credit: IPAC Infrared Science Archive/NASA/JPL-Caltech – WISE image archive, Public Domain,

De Gallische manen draaien allemaal in een prograde baan om Saturnus heen. Vanwege hun grote baan excentriciteit worden ze gerekend tot de onregelmatige manen van Saturnus. Men neemt aan dat de onregelmatige manen allemaal door de aantrekkingskracht van Saturnus zijn ingevangen en dat ze niet zijn ontstaan tijdens de vorming van de planeet zelf zoals de regelmatige manen.

De overeenkomsten tussen de banen van deze Gallische manen duiden op een gemeenschappelijke oorsprong. Vermoedelijk zijn het fragmenten van een object dat door een botsing uit elkaar is gevallen. De andere leden van deze groep zijn Tarvos, Bebhionn en Erriapus.

Waarnemingen met telescopen vanaf Mauna Kea op Hawaii lieten in 2006 zien dat er kleurschakeringen zichtbaar zijn op Albiorix. De onderzoekers nemen aan dat Tarvos en Erriapus die beiden licht rood van kleur zijn de grootste fragmenten zijn van een inslag op Albiorix waardoor daar een minder rode krater ontstond.

Albiorix heeft een straal van ongeveer 16 kilometer en een albedo van 0,06. De maan draait op een gemiddelde afstand van 16,4 miljoen kilometer om Saturnus heen en heeft daar dan ongeveer 784 Aardse dagen voor nodig.

Ontdekking

Albiorix is op 19 december 2000 ontdekt door M. Holman en T. Spahr. Ze gebruikten daarvoor de 6,5 meter telescoop van het Fred Wipple Observatorium op Mount Hopkins in Arizona.

Naamgeving

De manen van Saturnus werden oorspronkelijk vernoemd naar Griekse Titanen en hun nakomelingen maar omdat er zoveel manen zijn ontdekt worden ook namen uit de Gallische, Keltische, Inuit en de Noorse mythologie gebruikt.

Albiorix werd oorspronkelijk aangeduid als S/2000 S11 en later hernoemd naar Albiorix, een Gallische reus die als de koning van de wereld werd beschouwd. De naam is bekend van een inscriptie die in de buurt van de Franse plaats Sablet is gevonden en waar hij wordt geïdentificeerd met een Gallische godheid die mogelijk het equivalent is geweest van de Romeinse oorlogsgod Mars.

Albiorix in cijfers

Ontdekt doorM. Holman en T. Spahr
Datum ontdekking9 november 2000
Gemiddelde afstand tot Saturnus16.401.100 km
Periapsis (dichtste nadering tot Saturnus)8.466.248 km
Apoapsis (grootste afstand tot Saturnus)24.335.952 km
Jaar783,52 Aardse dagen
2,145160849 Aardse jaren
Omtrek baan96.726.713,37 km
Gemiddelde baansnelheid5.143,8 km/u
Baan excentriciteit0,4770
Equatoriale inclinatie t.o.v. de baan34,207°
Gemiddelde straal16,0 km
Omtrek aan de evenaar100,5 km
Volume17.157 km3
Massa20.981.358.063.360.700 kg
Dichtheid2,3 g/cm3
Oppervlakte3.216,99 km2
Zwaartekracht aan de oppervlakte0,005 m/s2
Ontsnappingssnelheid48 km/u
Synodische rotatieperiode13,33 uur
Albedo0,062
Tabel 1 – Albiorix in cijfers

Eerste publicatie: 1 mei 2013
laatste keer gewijzigd op: 24 oktober 2022