Sterrenbeelden

Het sterrenbeeld Cepheus

Cepheus uit de steratlas van John Bevis
Cepheus – uit de Atlas Celeste van John Bevis (± 1750)

Cepheus is een sterrenbeeld aan de noordelijke sterrenhemel. Het is vernoemd naar koning Cepheus van Ethiopië, de man van Cassiopia en de vader van Andromeda. Zowel Cassiopeia als Andromeda staan aan de sterrenhemel. Cepheus is één van de 48 klassieke sterrenbeelden van Ptolemeus.

Cepheus heeft geen Messierobjecten maar wel een aantal andere leuke deep sky objecten. Ook is er minstens één ster met een planeet bekend. Er zijn geen meteorenzwermen die hun radiant hebben in het sterrenbeeld.

Cepheus behoort samen met Andromeda, Auriga, Cassiopeia, Cetus, Lacerta, Pegasus, Perseus en Triangulum tot de Perseus-familie van sterrenbeelden.

Gegevens Sterrenbeeld

Nederlandse naam Latijnse naam Afkorting Genitief
Cepheus Cepheus Cep Cephei
Zichtbaarheid Het gehele jaar. Voor waarnemers in Nederland en België is het sterrenbeeld circumpolair.
Grootte In grootte is Cepheus het 27ste sterrenbeeld. Het sterrenbeeld beslaat een oppervlakte van 588 (°)2 aan de sterrenhemel.
Omgeving Het sterrenbeeld wordt omringd door Ursa Minor, Draco, Cygnus, Lacerta, Cassiopeia en Camelopardalis.
Meteorenzwermen Er zijn geen meteorenzwermen bekend.

Gegevens sterren

1) Deze namen zijn geautoriseerd door de Internationale Astronomische Unie. Alleen de sterren die een naam hebben zijn opgenomen in het overzicht.

Ster

Naam

Betekenis

Helderheid
(magnitude)

Afstand
(lichtjaar)

α Cep Alderamin 1) Rechtervoorarm 2,43 48,83
β Cep Alfirk 1) Kudde 3,21 598,5
γ Cep Errai 1) Herder 3,18 44,99
ξ Cep Kurhah 1) /Alkurhah Bles (van het paard) 4,25 101,8
μ Cep De granaatster, ook wel Erakis De granaatster 4,21 5436,1
Cepheus met de namen van de sterren
Het sterrenbeeld Cepheus met de namen van de sterren. Credit: Kuuke’s Sterrenbeelden

Mythologie

Uit de mythologie zijn er twee koningen bekend met de naam Cepheus. De eerste was de zoon van Aleus. Hij werd koning van Tegea, een gebied op het Peloponesische schiereiland. Hij was vader van twintig kinderen. Ook zeilde hij als Argonaut mee met Jason.

De tweede Cepheus was de zoon van koning Belus van Egypte (Belus was een zoon van Poseidon). Deze Cepheus werd later koning van Ethiopië (ook wel Joppa genoemd). Joppa was niet het huidige Ethiopië maar besloeg delen van Egypte, Israel en Jordanië. Hij trouwde met Cassiopeia. Samen hadden ze een dochter, Andromeda genaamd.
Cassiopeia was ongelooflijk knap maar ook ontzettend ijdel. Ze was ontzettend trots op haar knappe dochter. Ze schepte tegen iedereen op dat zij beiden knapper waren dan welke van de vijftig zeenimfen aan het hof van Poseidon.

Deze nimfen (de Nereïden) beklaagden zich hierover bij Poseidon. Poseidon vond dat hij zijn eigen reputatie moest bewaken en daarom stuurde hij het zeemonster Cetus (het sterrenbeeld Walvis) om de kust van het koninkrijk van Cepheus te vernietigen. Een orakel vertelde Cepheus dat hij zijn dochter moest opofferen aan het zeemonster om zo zijn volk te redden: Andromeda werd vanaf een rots in zee geworpen, naakt met alleen haar juwelen om.

Op dat moment kwam Perseus toevallig voorbij. Hij had net het monster Medusa gedood en hij was op weg naar Athene met de kop van het monster. Medusa was ooit erg knap maar ze sliep een nacht met Poseidon. Athene werd woedend toen ze dit hoorde en veranderde het haar van Medusa in slangen en haar lichaam in een angstaanjagend monster met enorme tanden en klauwen. Eén blik van Medusa en de kijker zou meteen verstenen.

Toen Perseus ten tonele verscheen had hij een kort gesprek met Cepheus en Cassiopeia: als hij hun dochter zou redden zou hij met haar mogen trouwen. Zo gezegd zo gedaan maar de ouders waren niet blij met hun nieuwe schoonzoon. Toch wilde Andromeda met Perseus trouwen. Ten tijde van de huwelijksvoltrekking verscheen Agenor, een ver familielid, ten tonele en eiste Andromeda op als zijn bruid. Dit leidde tot een grote oorlog tussen Perseus en Agenor. Perseus dreigde te verliezen maar hij liet het hoofd van Medusa zien. Iedereen versteende meteen, inclusief de ouders van Andromeda. Naderhand zette Poseidon de beide ouders aan de hemel.

China

In de Chinese astronomie vinden we de sterren van het sterrenbeeld cepheus terug in twee gebieden: De Paarse Verboden Omheining – Zǐ Wēi Yuán (紫微垣)  en de Zwarte Schildpad van het Noorden – Běi Fāng Xuán Wǔ (北方玄武)

Cepheus is een gemakkelijk te herkennen sterrenbeeld ondanks het feit dat het geen echt heldere sterren bevat. Het sterrenbeeld bevat verschillende variabele sterren, talloze dubbelsterren en enkele interessante deep sky objecten.

Alderamin – Een toekomstige Poolster
α Cephei – Alderamin is de helderste ster van het sterrenbeeld Cepheus en is gemakkelijk te vinden. Het is een ster die heel snel om zijn as draait.

Alderamin is een witte ster van spectraalklasse A. De ster is bezig de hoofdreeks te verlaten en te veranderen van een hoofdster ster tot een rode reus. Dit gebeurd als de waterstofvoorraad in de kern op raakt. De ster heeft een lichtsterkte die 18 keer zo groot is als onze Zon.

Alderamin draait heel snel om zijn as: 246 kilometer per seconde en met die snelheid duurt een rotatie slechts 12 uur. Dit is heel erg snel vergeleken met de ongeveer 28 dagen die onze Zon daarvoor nodig heeft.

Zoekkaartje Alderamin - Cepheus
Uitgaande van het sterrenbeeld Cassiopeia is α Cephei heel gemakkelijk te vinden. Gebruik de sterren Schedar en Caph om naar Alderamin te springen.

α Cephei mag dan een heldere ster zijn, ze verdwijnt in het niet bij μ Cephei en VV Cephei die tot de grootste bekende sterren in ons sterrenstelsel horen. Deze twee sterren zijn zo groot dat als ze de plaats van de Zon in ons zonnestelsel zouden innemen alle planeten tot en met Jupiter er in zouden verdwijnen. Omdat deze twee sterren ver van ons vandaan staan zijn ze niet of nauwelijks met het blote oog waarneembaar. Voor α Cephei geldt dat niet; die ster bevindt zich op een afstand van slechts 49 lichtjaar.

α Cephei was ooit onze Poolster. De laatste keer was dat in 18,000 voor Christus en de volgende keer zal dat over ongeveer 5.500 jaar zijn. Alderamin zal rond 7.500 na Christus ongeveer 3° van de daadwerkelijke hemelpool zijn verwijderd. Dat is meer dan onze huidige poolster Polaris die op 24 maart 2100 slechts 0,4525° van de hemelpool is verwijderd.

De naam Alderamin komt uit het Arabisch en betekent “de rechterarm”.

Beta Cephei – Beta Cephei – Alfirk
Beta Cephei bevindt zich op een afstand van ongeveer 69, lichtjaar van de Zon. De ster heeft een visuele helderheid die varieert tussen magnitude 3,15 en 3,21 met een periode van 0,19 dagen. Beta Cephei is het prototype van een klasse van veranderlijke sterren waarvan de helderheidsvariaties worden veroorzaakt door pulsaties aan het oppervlak van de ster. Het zijn hoofdreekssterren met een massa tussen 7 en 20 zonsmassa. De helderheidsverschillen schommelen tussen 0,01 en 0,3 magnitude met een periode tussen 0,1 en 0,6 dagen.

Beta Cephei is een drievoudige ster. Alfirk draait met een snelheid van 28 kilometer per seconde langzaam om zijn as. De ster heeft ongeveer 51 dagen nodig voor een rotatie.

De traditionele naam Alfirk komt van het Arabische “al-firqah” en dat betekent “”de kudde”.

Errai – Gamma Cephei – γ Cephei, de toekomstige Poolster
Ofschoon Errai, de herder (γ Cephei) een helderheid heeft van slechts magnitude 3 is de ster gemakkelijk aan de hemel te vinden. Het sterrenbeeld Cepheus wordt vaak vergeleken met een door een kind getekend huis. In dat huis is Errai de punt van het dak. Errai wordt ook wel geschreven als Er Rai of Alrai.

De traditionele naam Alrai (ook wel Er Rai en Errai) komt van het Arabische “ar-ra’i” en dat betekent “de herder”. Ook Beta Ophiuchi wordt soms als Alrai aangeduid maar draagt de meer gebruikelijke naam Cebalrai en dat betekent “de hond van de herder”.

Er Rai in het sterrenbeeld Cepheus
Met behulp van dit kaartje is Er Rai (Gamma Cephei) gemakkelijk te vinden.

Om Er Rai te vinden verleng je de afstand tussen de sterren Merak en Dubhe van de Grote Beer vijfmaal tot je bij de Poolster komt. Een vuistbreedte voorbij de Poolster vindt je Er Rai. Als je die vuistbreedte toepast moet je wel je arm helemaal gestrekt houden, anders klopt er helemaal niks van de afstand.

De precessie zorgt er voor dat de aardas tegen de wijzers van de klok in, in ongeveer 26.000 jaar een cirkel beschrijft aan de sterrenhemel. Dat is ongeveer één graad per 72 uur.

Cepheus is geen bijzonder helder sterrenbeeld maar wel gemakkelijk te vinden omdat deze koning naast zijn vrouw Cassiopeia aan de sterrenhemel staat. Cassiopeia is gemakkelijk te vinden door de W- of M-vorm afhankelijk van de tijd van het jaar. Er Rai bevindt zich nagenoeg op één lijn met Polaris en de heldere ster Caph (beta Cas) in Casiopeia.

Er Rai is voor waarnemers uit Nederland een circumpolaire ster, de ster gaat dus nooit onder. Er Rai is oranjerood van kleur.

De huidige poolster – Polaris – zal nog vele eeuwen onze poolster zijn maar Er Rai is de eerste die Polaris als poolster zal opvolgen. Omstreeks 4000 na Christus zal Er Rai onze Poolster zijn. Rond 7500 na Christus is Aldemarin – α Cephei aan de beurt.

Gamma Cephei bevindt zich op een afstand van ongeveer 45 lichtjaar van de Zon. De ster heeft een visuele helderheid van magnitude 3,2. Gamma Cephei is een dubbelster. De hoofdcomponent heeft een geschatte leeftijd van 6,6 miljard jaar. De begeleider is een rode dwerg die een massa van 0,41 zonsmassa heeft.

In 1989 werd er bij de hoofdcomponent een planeet gevonden maar deze ontdekking werd later teruggetrokken omdat hij niet kon worden bevestigd. Metingen in 2002 wezen echter opnieuw naar de aanwezigheid van een mogelijke planeet.

Delta Cephei – δ Cephei
Delta Cephei bevindt zich op een afstand van 891 lichtjaar van de Zon. Het is een dubbelster waarvan de helderheid varieert tussen magnitude 3,48 en 4,37. De begeleider heeft een helderheid van magnitude 7,5. Het systeem heeft een gemiddelde visuele helderheid van magnitude 4,07.

Delta Cephei is het prototype van een klasse van veranderlijke sterren die bekend zijn als de Cepheïden. De Poolster, Polaris in het sterrenbeeld Ursa Minor – Klein Beer is de meest nabije Cepheïde-veranderlijke ster die we kennen.

De helderheidsveranderingen worden veroorzaakt door pulsaties van de ster. Het spectraaltype van Delta Cephei verandert van spectraalklasse F5 naar G3 met een periode van 5,37 dagen (5 dagen, 8 uur, 47 minuten en 32 seconden).

Delta Cepheïden hebben meestal een massa tussen 3 en 30 zonsmassa. Ze komen op de hoofdreeks als een ster van spectraalklasse B en als ze eenmaal door hun voorraad waterstof in de kern heen zijn verliest de dan gevormde heliumkern zijn stabiliteit. De kern begint met een vaste regelmaat te krimpen en uit te zetten. Cepheïden zijn eigenlijk stervende sterren die zo helder zijn dat ze met het blote oog zichtbaar zijn en gemakkelijk zijn te vinden in andere sterrenstelsels. Omdat hun lichtsterkte rechtstreeks gerelateerd is aan hun pulsatieperiode hoeven astronomen alleen maar de visuele helderheid van de ster te bepalen om hieruit de afstand tot de ster te kunnen berekenen.

Zeta Cephei – ζ Cephei
Zeta Cephei bevindt zich op een afstand van ongeveer 730 lichtjaar. De ster heeft een visuele helderheid van magnitude 3,4. Zeta Cephei heeft een massa van 8 zonsmassa en een lichtsterkte van 3600 * de lichtsterkte van de Zon. De oppervlaktetemperatuur van de ster bedraagt ongeveer 4300 Kelvin. Zeta Cephei is mogelijk een veranderlijke ster én mogelijk een dubbelster.

Zeta Cephei markeert de linkerschouder van Cepheus.

Eta Cephei – η Cephei – Al Kidr
Eta Cephei bevindt zich op een afstand van ongeveer 45 lichtjaar. De ster heeft een grote eigenbeweging. Eta Cephei wordt soms “Al Kidr” genoemd.

Mu Cephei – μ Cephei – de Granaatster
Cepheus is een sterrenbeeld dat uit niet al te heldere sterren bestaat maar het herbergt wel een paar opmerkelijke sterren en deep-sky objecten. Eén van die sterren is μ Cephei, een gigantische opgezwollen ster die in de laatste periode van zijn leven is aanbeland. De ster is diep rood van kleur is waarschijnlijk de allergrootste ster die we met het blote oog kunnen waarnemen.

μ Cephei is een massieve ster die door zijn grootte in een mum van tijd de voorraad waterstof in zijn kern heeft verbrand en nu bezig is om helium en koolstof te verbranden. Dit proces heeft er voor gezorgd dat de ster is opgezwollen tot een rode superreus. Niet zomaar een superreus maar één van de grootste die we kennen. Met een diameter van 3,9 miljard kilometer is het een reus onder de superreuzen! Als de ster op de plaats van onze zon zou staan dan zou hij tot voorbij de baan van Saturnus reiken.

μ Cephei is een onregelmatig veranderlijke ster die voortdurend massa verliest. De helderheid van de ster varieert van magnitude 3.4 tot 5.1 met een periode van 2 – 3 jaar. De ster is omringd door een koeler omhulsel dat bestaat uit moleculen als water, koolstofdioxide en siliciumoxide. Door het opzwellen van de ster is de temperatuur aan de oppervlakte afgekoeld tot ± 3700K hetgeen betekent dat de ster voornamelijk rood en infrarood light uitstraalt. Inclusief de infrarode straling is de ster 350.000 keer helderder dan onze Zon.

μ Cephei is gemakkelijk te vinden: zuidwesten van ζ Cephei en zuidoosten van Alderamin (α Cephei). De ster is ongeveer van magnitude 4 dus in een verrekijker of telescoopzoeker te vinden. De dieprode kleur is zichtbaar in een kleine telescoop. Het was Herschel die de kleur omschreef als een mooie diep rode kleur van granaat. Aan die omschrijving heeft de ster zijn naam Granaatster te danken.

De ster lijkt echter oranjerood van kleur in plaats van het dieprode dat Herschel zag. Hij adviseerde om eerst een aantal minuten naar een heldere witte ster te kijken en dan naar mu Cephei om de dieprode kleur te zien. Herschel had gelijk, dat trucje werkt.

Na verloop van tijd, over enkele honderden miljoenen jaren zal μ Cephei alle brandstof in zijn kern hebben omgezet en exploderen als een supernova. μ Cephei ligt vlakbij een groot en zwak nevelcomplex dat IC 1396 heet. Dit nevelcomplex kan gezien worden door een groothoek telescoop of verrekijker maar alleen onder zeer goede donkere waarneemomstandigheden.

VV Cephei
VV Cephei bevindt zich op een afstand van ongeveer 2400 lichtjaar van de Zon. De ster heeft een visuele helderheid van magnitude 4,9. Het is een eclipserende dubbelster die met een straal van 7,5 tot 8,8 Astronomische Eenheden ongeveer even groot is als Mu Cephei. VV Cephei is in grootte de derde ster die we kennen. De ster heeft een straal tussen 1600 en 1900 * de straal van de Zon.

V381 Cephei
V381 Cephei bevindt zich op een afstand van ongeveer 3660 lichtjaar van de Zon. De ster heeft een visuele helderheid van magnitude 5,7. Het is een pulserende veranderlijke ster met een massa van 9 – 10 zonsmassa.

Xi Cephei – ξ Cephei – Kurhah
Xi Cephei is een dubbelster die ongeveer 102 lichtjaar van de Aarde is verwijderd. Het stersysteem bestaat uit twee sterren die Xi Cephei A en Xi Cephei B worden genoemd. Er is een component die verder weg is en die heet Xi Cephei C. Xi Cephei A is ook weer dubbel en die worden aangeduid als Xi Cephei Aa (ook wel Kurhah genoemd) en Xi Cephei Ab.

Xi Cephei A is een spectroscopische dubbelster met een omlooptijd van 810,9 dagen en een baanexcentriciteit van 0,46. De hoofdcomponent Aa heeft een visuele helderheid van magnitude 4,49. Xi Cephei B is 8 boogseconden verwijderd van Xi Cephei A. component B is ook een spectroscopische dubbelster. Component C bevindt zich ook een afstand van bijna 2 boogminuten van A en B en heeft een visuele helderheid van magnitude 13.

Xi Cephei draagt de traditionele namen Kurhah, Alkirdah of Al Kirduh. De naam is afkomstig van Qazvini die de ster Al Kurhah noemde. Dit is een Arabisch woord dat vertaald kan worden als witte vlek of bles in het gezicht van een paard. In 2016 stelde de Internationale Astronomische Unie de Working Group on Star Names (WGSN) in die eigennamen van sterren moest catalogiseren en standaardiseren. De WSGN gaf de component Xi Cephei Aa op 12 september 2016 de naam Kurhah en deze naam werd door de IAU opgenomen op de lijst met goedgekeurde sternamen.

In het Chinees maakt de ster deel uit van het sterrenbeeld Tiān Gōu (天鈎). Deze naam betekent “Hemelse Haak”. De naam verwijst naar een sterrenbeeld bestaande uit Xi Cephei, 4 Cephei, HD 194298, Eta Cephei, Theta Cephei, Alpha Cephei, 26 Cephei, Iota Cephei en Omicron Cephei. De Chinese naam voor Xi Cephei zelf is Tiān Gōu liù (天鈎六); de Zesde Ster van de Hemelse Haak.

Kruger 60
Kruger 60 is een dubbelster bestaande uit twee rode dwergen die met een periode van 44,6 jaar om een gezamenlijk zwaartepunt draaien. De ster bevindt zich op een afstand van slechts 13,2 lichtjaar van de Zon. De sterren hebben visuele helderheden van magnitude 9,6 resp. 11,4 en zijn dus niet met het blote oog zichtbaar.

Over 88.600 jaar bevindt Kruger 60 zich het dichtste bij de Zon. De afstand bedraagt dan ongeveer 6,4 lichtjaar.

Cepheus op oude sterrenkaarten

Cepheus – uit de Uranometria van Johann Bayer uit 1603

Cepheus – uit de Atlas Celeste van John Bevis (± 1750)

Cepheus – uit de Uranographia van Johannes Hevelius (± 1690)

Cepheus - Urania's Mirror
Cepheus – uit Urania”s Mirror (± 1825). By Sidney Hall – This image is available from the United States Library of Congress’s Prints and Photographs divisionunder the digital ID cph.3g10053.This tag does not indicate the copyright status of the attached work. A normal copyright tag is still required. See Commons:Licensing for more information., Public Domain, Link

De deep sky objecten in Cepheus

NGC 40

NGC 40 in Cepheus
NGC 40 in Cepheus. By No machine-readable author provided. Klaus Hohmann assumed (based on copyright claims). – No machine-readable source provided. Own work assumed (based on copyright claims)., Public Domain, Link

NGC40, Caldwell 2
Type object: planetaire nevel
Afstand: ± 3500 lichtjaar
Visuele helderheid: 11,4
Schijnbare grootte: 38*35 boogseconden

NGC40 is een planetaire nevel die als eerste op 25 november 1788 is waargenomen door William Herschel. De stervende ster heeft zijn buitenlagen afgestoten. De ster zelf heeft een oppervlaktetemperatuur van 50.000 Kelvin. De uitgestoten gasschil heeft een temperatuur van 10.000 Kelvin. Astronomen denken dat over ± 30.000 jaar alleen nog maar een witte dwerg zichtbaar is op de plaats van de ster en de nevel.

NGC 188 – Caldwell 1

NGC 188 in Cepheus
NGC 188 in Cepheus. Door Donald PelletierEigen werk, CC BY-SA 4.0, Koppeling

NGC 188 (Caldwell 1).
Type object: open sterrenhoop
afstand: 4800 lichtjaar
Visuele helderheid: 8
Schijnbare grootte: 15 boogminuten

Open sterrenhopen zijn meestal redelijk jong en houden verband met het stof en het gas in de armen van ons sterrenstelsel waaruit ze zijn onstaan. Het is dan ook vreemd om de eenzame open sterrenhoop NGC 188 ver buiten het galactische vlak te vinden in een gebied van waaruit we normaliter de intergalactische ruimte in kijken.

Maar hoe oud is nu eigenlijk oud als we het hebben over open sterrenhopen? De dubbele sterrenhoop in Perseus is ongeveer 3 – 5 miljoen jaar oud. Zo ook de open sterrenhoop NGC 2362 in Canis Major (Grote Hond). Dat is astronomisch gezien best wel jong. De Pleiaden zijn ouder; ongeveer 100 miljoen jaar. De Hyaden zijn ongeveer 700 miljoen jaar bij elkaar gebleven; dat is redelijk lang voor een open sterrenhoop. Echter, NGC 188 is naar schatting ± 5 miljard jaar oud! Als je naar deze open sterrenhoop kijkt dan verwacht je eigenlijk allemaal witte en blauwe sterren maar dat is niet zo. In NGC 188 zijn ze allemaal al geëvolueerd naar gele en oranje reuzen. Dit is ook de methode die astronomen gebruiken om de leeftijd van sterrenhopen te schatten: kijken naar de kleuren en de helderheden van de sterren en ze te vergelijken met computermodellen over de evolutie van sterren.

NGC 188 bevindt zich op een afstand van ± 4800 lichtjaar van de Aarde en heeft in zijn lange reis door ons melkwegstelsel heen ongetwijfeld al de nodige sterren verloren. Op dit moment bevat de sterrenhoop ± 150 sterren. NGC 188 ligt ongeveer 1800 lichtjaar boven het galactische vlak in een gebied waar we verder alleen verre sterrenstelsels en enkele voorgrondsterren zoals de Poolster kunnen waarnemen.

NGC 188 werd voor het eerst in 1825 door John Herschel waargenomen. De open sterrenhoop heeft een helderheid van magnitude 8 en een diameter van 1/4 graad. Je kan NGC 188 vinden 4 graden ten zuiden van Polaris, de Poolster. De open sterrenhoop bevindt zich 1 graad zuidzuidwesten van de ster 2 Ursae Majoris, een ster van de vierde grootte.

NGC 7023 – Caldwell 4 – de Irisnevel

NGC 7023 in Cepheus
NGC 7023 in Cepheus. Door HewholooksEigen werk, CC BY-SA 3.0, Koppeling

NGC 7023(Caldwell 4)
Type object: reflectie nevel
afstand: 1300 lichtjaar
Visuele helderheid: 6,8
Schijnbare grootte: 18*18 boogminuten

NGC7023 (Caldwell 4), ook bekend als de Iris-nevel is een reflectienevel die wordt verlicht door de ster HD 200775, de ster is van het Herbig Haro Be type, een ster die nog niet bij de hoofdreeks is aangeland. De massa van de ster is 3 – 15  zonsmassa’s. De ster heeft een geschatte leeftijd van slechts 5000 jaar. De nevel heeft een doorsnede van ± 6 lichtjaar. NGC 7023 is eigenlijk de open sterrenhoop in de nevel die zelf met de aanduiding LBN 487 door het leven gaat. De nevel bevindt zich in de buurt van de Mira-veranderlijke ster T Cephei en de heldere ster β Cephei (Alfirk).

NGC 7023 werd op 18 oktober 1794 ontdekt door William Herschel.

SH2-155 – Caldwell 9

Sh2-155 in Cepheus
Sh2-155 in Cepheus. By HewholooksOwn work, CC BY-SA 3.0, Link

SH2-155 – de Grot nevel in CepheusSH2-155, de Grot Nevel,
Caldwell 9
Type object: emissie nevel
Afstand: 2400 lichtjaar
Visuele helderheid: 7.7
Schijnbare grootte: 50.0′ * 30.0’De nevel heeft een doorsnede van 70 lichtjaar en is visueel moeilijk waar te nemen. De details komen eigenlijk alleen fotografisch tot hun recht. De nevel dankt zijn naam aan de heldere band in de vorm van een grot die door de nevel loopt en die in grote telescopen onder goede omstandigheden zichtbaar is.

NGC 6946 – Caldwell 12 – Arp 29 – het Vuurwerk-stelsel

NGC 6946 in Cepheus
NGC 6946 in Cepheus. Door Renseb op de Engelstalige Wikipedia – Verplaatst vanaf en.wikipedia naar Commons door Liftarn met behulp van CommonsHelper., Publiek domein, Koppeling

NGC 6946, het Vuurwerk-stelsel, Caldwell 12
Type object: spiraalvormig sterrenstelsel
Afstand: 22.500.000 lichtjaar
Visuele helderheid: 9.6
Schijnbare grootte: 11.5′ * 9.8′

NGC 6946 is een spiraalvormig sterrenstelsel dat 9 september 1798 voor het eerst is waargenomen door William Herschel. Het stelsel bevindt zich op de grens van de sterrenbeelden Cepheus en Cygnus.

NGC 6946 werd in september 1798 ontdekt door William Herschel en sinds die tijd zijn er negen supernova’s waargenomen in het stelsel: SN 1917A, SN 1939C, SN 1948B, SN 1968D, SN 169P, SN 1980K, SN 2002hh, SN 2004et en SN 2008s.

NGC 6939

NGC 6939 in Cepheus
NGC 6939 in Cepheus. Door Roberto MuraEigen werk, CC BY-SA 3.0, Koppeling

NGC 6939 is een open sterrenhoop van ongeveer 80 sterren. In hetzelfde gebied vinden we ook NGC 6946, een melkwegstelsel waar we bovenop kijken. NGC 6939 vinden we 2,5° ten zuiden van θ Cephei.

NGC 6939 werd op 9 september 1798 ontdekt door William Herschel.

NGC 7380 – de Tovenaarsnevel

NGC 7380 in Cepheus
NGC 7380 in Cepheus. NGC 7380 in Cepheus. By Chuck AyoubOwn work, CC BY-SA 4.0, Link

NGC 7380 is een open sterrenhoop die in 1787 werd ontdekt door Caroline Herschel. De sterrenhoop bevindt zich in een nevel die een doorsnede heeft van ongeveer 110 lichtjaar.

De sterrenhoop bevindt zich op een afstand van ongeveer 7000 lichtjaar en de sterren zijn vermoedelijk minder dan 5 miljoen jaar oud.

NGC 7538

NGC 7538 in Cepheus
NGC 7538 in Cepheus. Door ESA/NASA/JPL-Caltech/Whitman College – http://www.jpl.nasa.gov/spaceimages/details.php?id=pia18452, Publiek domein, Koppeling

NGC 7538 bevindt zich op een afstand van ongeveer 9100 lichtjaar. Het is een emissienevel waarin zich de grootste tot nu toe ontdekte proto-ster bevindt. Deze proto-ster is 300 * zo groot als ons complete zonnestelsel.

NGC 7538 werd op 3 november 1787 ontdekt door William Herschel.

NGC 7129

NGC 7129 in Cepheus
NGC 7129 in Cepheus. Door Jschulman555Eigen werk, CC BY 3.0, Koppeling

NGC 7129 is een open sterrenhoop die zich in een reflectienevel bevindt. De sterrenhoop bevat ongeveer 130 sterren die allemaal minder dan 1 miljoen jaar oud zijn. NGC 7129 bevindt zich op een afstand van ongeveer 3300 lichtjaar en heeft een visuele helderheid van magnitude 11,5. De nevel werd op 18 oktober 1794 ontdekt door William Herschel.

NGC 7142

NGC 7142 bevindt zich op een afstand van 6200 lichtjaar. Het is een open sterrenhoop met een visuele helderheid van magnitude 9,3. De sterrenhoop bevindt zich in de buurt van NGC 7129 en men denkt dat het licht van de sterren door interstellair stof wordt verzwakt. NGC 7142 werd op 18 oktober 1794 ontdekt door William Herschel.

IAU-kaart van het sterrenbeeld Cepheus
IAU-kaart van het sterrenbeeld Cepheus
IAU-kaart van het sterrenbeeld Cepheus

Download de kaart van het sterrenbeeld Cepheus.

 

Eerste publicatie: 19 juli 2009
Laatste keer gewijzigd op: 16 mei 2020