Sterrenbeelden

Het sterrenbeeld Hydra – Waterslang

Het sterrenbeeld Hydra – Waterslang is het grootste sterrenbeeld aan de sterrenhemel. Het bevindt zich aan het zuidelijke sterrenhemel. De kop bevindt zich ten zuiden van het sterrenbeeld Kreeft en de staart bevindt zich tussen de sterrenbeelden Centaurus en Weegschaal in.

Hydra is één van de klassieke sterrenbeelden van Ptolemeus.

Het sterrenbeeld stelt de Hydra van Lernea uit de Griekse mythe over Hercules en zijn 12 opdrachten voor. Het sterrenbeeld wordt soms ook gebruikt als de waterslang in de mythe over de raaf die de god Apollo probeerde te beduvelen door de slang de schuld te geven voor zijn nalatigheid om de god wat water te geven.

Er zijn twee meteorenzwermen bekend in Hydra: de Alpha Hydriden en de Sigma Hydriden.

Hydra behoort samen met de sterrenbeelden Aquila, Ara, Centaurus, Corona Australis, Corvus, Crater, Crux, Cygnus, Hercules, Lupus, Lyra, Ophiuchus, Sagitta, Scutum, Sextans, Serpens, Triangulum Australe en Vulpecula deel uit van de Hercules familie van sterrenbeelden.

Gegevens Sterrenbeeld

Nederlandse naam Latijnse naam Afkorting Genitief
Waterslang Hydra Hya Hydrae
 
Zichtbaarheid Maart – Mei (aangegeven zijn de maanden waarin het sterrenbeeld om 22 uur boven de horizon staat). In Nederland en België komt het sterrenbeeld maar nauwelijks boven de horizon uit en is het dus slecht waarneembaar.
Grootte In grootte is Hydra het 1-ste sterrenbeeld. Het sterrenbeeld beslaat een oppervlakte van 1303 (°)2 aan de sterrenhemel.
Omgeving Het sterrenbeeld wordt omringd door Antlia, Cancer, Canis Minor, Centaurus, Corvus, Crater, Leo, Libra, Monoceros, Puppis, Pyxis, Sextans en Virgo.
Meteorenzwermen α-Hydriden, σ-Hydriden
Sterrenbeeld Hydra met de namen van de sterren
Het sterrenbeeld Hydra – Waterslang met de namen van de sterren. Credit: Kuuke’s Sterrenbeelden/Cartes du Ciel.

Gegevens sterren

(Alleen de sterren met een naam zijn opgenomen)

Ster

Naam

Betekenis

Helderheid
(magnitude)

Afstand
(lichtjaar)

α Hya Alphard 1), ook Cor Hydra De Enige in de Slang, Hart van de Slang 1.96 177.3
ε Hya Hindi: Ashlesha. Perzisch: Turfa   3.37 135.3
σ Hya Minchir 1)   4,45 370,6
υ1 Hya Zhang 1)   4,11 263,0
HAT-P-42 Lerna 1)   12,2 1458

Mythologie

Het sterrenbeeld Hydra zoals dat door de Grieken wordt afgebeeld is overgenomen van het Babylonische sterrenbeeld MUL.DINGIR.MUŠ. Dit was een van de twee Babylonische sterrenbeelden die een slang voorstelden en enigszins overeen kwamen met Hydra. Het andere sterrenbeeld komt over een met het Griekse sterrenbeeld Serpens – Slang. Het Babylonische sterrenbeeld stelt een mythologische hybride figuur voor van een slang, een vogel en een leeuw.

Net zoals enkele andere sterrenbeelden houdt Hydra verband met één van de opdrachten van Heracles. Hydra heeft te maken met de tweede opdracht van Heracles.

Heracles had de Numerische leeuw gedood en de beschermende huid van het beest als mantel om hem heen geslagen. Zo gekleed ging hij op zoek naar Hydra. Hydra was een gigantisch beest, lijkende op een hond met veel koppen. De mythen hebben het over vijf of zeven koppen.

Zeven is een geaccepteerd aantal, wellicht doordat er zeven rivieren stromen in het gedeelte van het Griekse schiereiland waar het verhaal zich afspeelt.

Eén van deze koppen was onsterfelijk en daardoor was het beest dus ook onsterfelijk. De adem van Hydra was dodelijk. Met de hulp van Athene vond Heracles het nest van het beest en al snel was hij gewikkeld in een gevecht op leven en dood. Hij hakte één van de koppen af maar dit zorgde ervoor dat er meteen twee nieuwe voor in de plaats kwamen. Heracles riep zijn wagenmenner Iolatus om hulp. Iolatus wist met behulp van een brandende toorts het bloeden van de stomp te stoppen en voorkwam zo dat er nog meer hoofden uit de stomp groeiden. Tenslotte lukte het Heracles om het onsterfelijke hoofd af te hakken. Hij begroef het meteen onder een gigantische rots. Hij sneed het lichaam van Hydra open en dompelde al zijn pijlen in de giftige gal van het beest. Het minste krasje van één van deze pijlen zou onmiddellijk de dood tot gevolg hebben.

Nu zou je verwachten dat de goden Heracles zouden bedanken maar niets was minder waar. De bedenker van de opdracht, Eurysteus was van mening dat Heracles vals het gespeeld door de hulp van Iolatus in te roepen.

In een ander mythologisch verhaal wordt het sterrenbeeld Hydra geassocieerd met de waterslang die de schuld kreeg van de nalatigheid van de raaf van Apollo. De god had de raaf, die als het sterrenbeeld Corvus aan de sterrenhemel staat, naar de rivier gestuurd om zijn beker te vullen met water. Deze beker is het sterrenbeeld Crater. De raaf werd afgeleid door een boom vol met vijgen waarvan hij begon te eten. Toen de raaf uiteindelijk terugkeerde bij Apollo gaf hij de waterslang de schuld van zijn nalatigheid maar Apollo doorzag de leugen van de raaf en strafte het beest door het aan de sterrenhemel te zetten. Ook plaatste hij de waterslang en de beker aan de sterrenhemel. Aan de sterrenhemel zorgt Hydra er voor dat Corvus kan drinken uit Crater.

China

In de oude Chinese astronomie bevinden de sterren die overeenkomen met Hydra zich in de Vermiljoen Vogel en de Azuren Draak.

Arabië

In het oude Arabië stond de kop van Hydra bekend als “Min al Az’al”. Dit  betekent “behorend tot de onbewoonde plek”.

Hindoe

In de Hindoeïstishe mythologie komt de ster Ashlesha overeen met Hydra.

Op zoek naar Hydra

Als sterrenbeeld windt Hydra zich door een groot gedeelte van de sterrenhemel: als buur van Cancer, de Kreeft loopt het sterrenbeeld door in de zuidelijke sterrenhemel tot aan Centaurus.

Het sterrenbeeld kan het beste bekeken worden in maart en april. Om Hydra te vinden kunnen we Regulus van de Leeuw als uitgangspunt gebruiken. Uitgaande van deze ster gaan we 20 graden naar beneden, we passeren dan het onbeduidende sterrenbeeld Sextans, we komen dan bij de helderste ster van Hydra uit. α Hydrae is ook bekend onder de naam Alphard. We zitten nu in het hart van Hydra. Om bij de kop te komen gaan we richting noordwesten. De staart van Hydra begint zich nog voorbij Spica (van de Maagd). Om de staart te zien moeten we de rest van de nacht wachten totdat de sterren boven de horizon komen.

Hydra heeft enkele interessante deepsky objecten. De sterren zijn niet erg helder met uitzondering van Alphard (α Hydrae). Alphard is een reuzenster met een diameter van ongeveer 25x de zon. De ster staat op een afstand van 89 lichtjaar en heeft een absolute helderheid van 95x de zon.

De sterren van Hydra

Alphard (Alpha Hydrae) – het hart van de Slang

Alphard, het hart van het sterrenbeeld Hydra – Waterslang, is zichtbaar in de maanden maart, april en mei.

In de mythologie representeert Alphard (Alpha Hydrae) het oranje hart van de waterslang van het sterrenbeeld Hydra. Hierom wordt de ster ook soms aangeduid als Cor Hydrae, Latijn voor hart van Hydra. Alphard is de enige heldere ster van het sterrenbeeld maar Hydra zelf is wel het grootste sterrenbeeld dat we hebben. Het sterrenbeeld is in de maanden maart, april en mei het beste te bestuderen alhoewel het sterrenbeeld in Nederland en België helaas niet heel erg ver boven de horizon komt.

Alphard bevindt zich in het voorste gedeelte van het sterrenbeeld dat voor de rest bestaat uit een smalle lijn van zwakke sterren.

Op zoek naar Alphard

Alphard in het sterrenbeeld Hydra
Zoekkaart voor Alphard in het sterrenbeeld Hydra – Waterslang. De kaart is gemaakt voor 15 maart 2016, 22 uur. De Maan en Jupiter zijn ook zichtbaar op deze dag.

Kijk ‘s avonds richting zuiden. Hoog boven je zie je dan het sterrenbeeld Leeuw – Leo. De oranjekleurige Alphard bevindt zich rechtsonder de eveneens oranjekleurige Regulus, de helderste ster van de Leeuw.

Alphard is niet de helderste ster aan de sterrenhemel, de ster is van de tweede magnitude en is daarmee in helderheid vergelijkbaar met de sterren van de Grote Beer – Ursa Major.

Alphard wordt soms ook wel, net als Fomalhaut, een eenzame ster genoemd. In het gedeelte waar de ster zich bevindt zien we verder geen heldere sterren. De Arabieren noemden de ster Al Fard al Shuja wat de Eenzame in de Slang betekent. Tycho Brahe noemde de ster later Cor Hydrae; hart van Hydra.

Als je met een verrekijker naar de ster kijkt dan valt de oranje kleur meteen op. Deze kleur geeft aan dat de ster in de nadagen van zijn leven is net zoals de oranje sterren Castor en Pollux in de Tweelingen en de roodachtige sterren Aldebaran en Arcturus. Binnen afzienbare tijd (astronomisch gezien dan) zal de ster zijn buitenste lagen wegblazen en inkrimpen tot een onooglijke dode witte dwerg.

Pollux, Arcturus en Aldebaran lijken helderder aan de sterrenhemel dan Alphard maar dat komt omdat ze dichter bij ons staan. Van deze sterren heeft Alphard de grootste lichtkracht. Alphard bevindt zich op een afstand van ongeveer 180 lichtjaar terwijl Pollux, Arcturus en Aldebaran 34 respectievelijk 37 en 65 lichtjaar van ons zijn verwijderd.

Gamma Hydrae – γ Hydrae
Gamma Hydrae is de op één na helderste ster in het sterrenbeeld. De ster heeft een visuele helderheid van magnitude 3,0 en bevindt zich op een afstand van 133,8 lichtjaar van de Zon. Gamma Hydrae heeft een massa van 3 zonsmassa en een straal van 13 * de Zon. De ster heeft een lichtkracht van 115 * de Zon. Het is nog een jonge ster waarvan de leeftijd wordt geschat op 370 miljoen jaar.

Zèta Hydrae – ζ Hydrae
Zèta Hydrae heeft een visuele helderheid van magnitude 3,1. De ster heeft een massa van 4,2 zonsmassa en een straal van 18 * de straal van de Zon. De ster heeft een lichtkracht van 132 * de Zon. De leeftijd van de ster wordt geschat op 400 miljoen jaar.

Bèta Hydrae – β Hydrae
Bèta Hydrae heeft een visuele helderheid van magnitude 4,3. De ster bevindt zich op een afstand van 370 lichtjaar van de Zon. Het is een veranderlijke ster waarvan de helderheid varieert met slechts 0,04 magnitudes. De periode van de helderheidsveranderingen bedraagt 2,344 dagen. De ster behoort tot de alpha-2 Canum Venaticorum-veranderlijke sterren. Het zijn sterren met een merkwaardige chemische samenstelling en een sterk magneetveld.

27 Hydrae
27 Hydrae bevindt zich op een afstand van 243 lichtjaar van de Zon waarbij men een kleine begeleider vermoedt die met een periode van 9,3 jaar om de ster draait. Deze begeleider is echter nog nooit bevestigd. 27 Hydrae heeft een visuele helderheid van magnitude 4,8.

Sigma Hydrae – σ Hydrae – Minchir
Sigma Hydrae heeft een visuele helderheid van magnitude 4,4. De ster bevindt zich op een afstand van 353 lichtjaar van de Zon. De traditionele naam van de ster, Minchir, komt van het Arabische Minkhir al-Shuja dat “neusgat van de Hydra” betekent.

R Hydrae
R Hydrae is een Mira-veranderlijke ster waarvan de helderheid met een periode van 389 dagen varieert tussen magnitude 3,5 en 10.9. R Hydrae bevindt zich op een afstand van ongeveer 410 lichtjaar van de Zon.

V Hydrae
V Hydrae is een zogenaamde koolstofster. Het is een van de roodste sterren die we kennen. Het is een semi-veranderlijke ster waarvan de helderheid met een periode van 18 jaar varieert tussen magnitude 7,0 en 11.5. Ook is er nog een tweede periode van 530 dagen waargenomen. V Hydrae bevindt zich op een afstand van ongeveer 1300 lichtjaar van de Zon.

U Hydrae
U Hydrae is een koolstofster. De ster heeft een visuele helderheid van magnitude 4,9 en het is daarmee één van de weinige koolstofsterren die met het blote oog zichtbaar zijn. De ster bevindt zich op een afstand van 677 lichtjaar.

U Hydrae is een veranderlijke ster waarvan de helderheid met een periode van 114.8 dagen varieert tussen magnitude 4,8 en 5.1.

Epsilon Hydrae – ε Hydrae
Epsilon Hydrae bevindt zich op een afstand van 129 lichtjaar van de Zon. Het is een meervoudige dubbelster die uit tenminste vier sterren bestaat. De hoofdcomponent van het systeem is de dubbelster epsilon Hydrae AB die een visuele helderheid heeft van magnitude 3,4. De beide sterren met een periode van 15 jaar om elkaar heen en ze zijn 0,2 boogseconden van elkaar gescheiden. Epsilon Hydrae A heeft een lichtsterkte van 67 * de Zon.

Epsilon Hydrae C is een spectroscopisch dubbelster die een visuele helderheid heeft van magnitude 7,5. De ster bevindt zich op 3 boogseconden afstand van Epsilon Hydrae AB. Epsilon Hydrae C heeft 870 jaar nodig voor een omwenteling om de hoofdcomponent. Epsilon Hydrae C zelf heeft een periode van 9,90 dagen.

Epsilon Hydrae D bevindt zich op een afstand van 19 boogseconden van de hoofdcomponent. De periode van deze ster wordt geschat op 10.000 jaar.

Nu Hydrae – ν Hydrae
Nu Hydrae bevindt zich op een afstand van 144 lichtjaar van de Zon. De ster heeft een visuele helderheid van magnitude 3,1. Nu Hydrae heeft een straal van 21* de Zon en een lichtsterkte van 151 * de Zon. Nu Hydrae straalt veel röntgenstraling uit.

Pi Hydrae – π Hydrae
Pi Hydrae heeft een visuele helderheid van magnitude 3,3 en bevindt zich op een afstand van ongeveer 101 lichtjaar van de Zon. De ster heeft een massa van 2,5 zonsmassa en een straal van 12 * de Zon.

Delta Hydrae – δ Hydrae
Delta Hydrae is een dubbelster op een afstand van 171 lichtjaar van de Zon. De ster heeft een lichtsterkte van 17 * de Zon en een visuele helderheid van magnitude 4,1. De ster is bekend als “Lisan al Shudja” en “Lingua Hydri”, dit betekent “de tong van de slang”.

Upsilon1 Hydrae – υ1 Hydrae – Zhang

Upsilon¹ Hydrae, ok wel Zhang genoemd, is een ster met een visuele helderheid van magnitude 4,1. De ster is ongeveer 264 lichtjaar van de Aarde verwijderd. Het is een ster van spectraalklasse G. De ster heeft een doorsnede van 14,7 * de straal van de Zon en een massa van 3,3 zonsmassa. De leeftijd wordt geschat op ongeveer 270 miljoen jaar.  In 2005 werd de ontdekking van een begeleider aangekondigd, vermoedelijk een bruine dwerg.

In het Chinees verwijst 張宿 (Zhāng Xiù – het uitgebreide net) naar een asterisme bestaande uit Uplison 1 Hydrae, Lambda Hydrae, Mu Hydrae, HD 87344, Kappa Hydrae en Phi1 Hydrae. Upsilon1 Hydrae wordt De Eerste Ster van het Uitgebreide Net genoemd (張宿一 – Zhāng Xiù yī. In 2016 organiseerde de Internationale Astronomische Unie de Working Group on Star Names. Deze WGSN had als opdracht het catalogiseren en standaardiseren van sternamen. Op 30 juni 2017 werd de naam Zhang door de WGSN goedgekeurd en opgenomen in de lijst van door de IAU erkende sternamen.

HAT-P-42 – Lerna

In het kader van het 100-jarig bestaan van de Internationale Astronomie Unie in 2019 mocht ieder land een ster met bijbehorende exoplaneet een naam geven. Ieder land kreeg een ster die vanuit het betreffende land is te zien. Griekenland heeft de ster HAT-P-42 de naam “Lerna” gegeven. Lerna was de naam van een meer in de oostelijke Peloponnesos, waar de Lernaeaanse Hydra, een onsterfelijk negenkoppig beest, leefde. De ster ligt in het sterrenbeeld Hydra.

De ster HAT-P-42 heeft een visuele helderheid van magnitude 12,2 en bevindt zich op een afstand van ongeveer 1458 lichtjaar van de Aarde. De ster heeft een massa van 1,18 zonsmassa en een straal van 1,53 * de straal van de Zon.

Griekenland heeft de exoplaneet HAT-P-42 b de naam “Iolaus” gegeven. Iolaus was de neef van Heracles uit de Griekse mythologie, die zich rond het meer van Lerna bewoog om Heracles te helpen de Lernaeaanse Hydra uit te roeien. Op dezelfde manier beweegt deze exoplaneet in het sterrenbeeld Hydra zich rond zijn moederster.

De exoplaneet is in 2012 met behulp van de transitiemethode ontdekt door het HAT-netwerk. De planeet heeft een massa van  0,975 * de massa van Jupiter. De gemiddelde afstand tot de ster bedraagt 0,0575 Astronomische Eenheden en de planeet draait in 4,64 dagen om zijn ster heen. De inclinatie bedraagt 0,0 en dit betekent dat de baan cirkelvormig is.

Hydra op oude sterrenkaarten

Hydra – uit de Uranometria van Johann Bayer uit 1603.
Hydra – uit de Atlas Celeste van John Bevis (ca. 1750)
Hydra – uit de Uranographia van Hevelius (ca. 1690)
Hydra - Urania's Mirror
Hydra – uit Urania’s Mirror (ca. 1825) samen met de sterrenbeelden Corvus, Crater, Sextans, Lupus, Centaurus, Antlia, Pyxis en de niet meer erkende sterrenbeelden Felis, Noctua en Argo Navis. By Sidney Hall – This image is available from the United States Library of Congress’s Prints and Photographs divisionunder the digital ID cph.3g10053.This tag does not indicate the copyright status of the attached work. A normal copyright tag is still required. See Commons:Licensing for more information., Public Domain, Link

Deep Sky objecten

In Hydra vinden we drie Messier-0bjecten: M48, M68 en M83.

Messier 48

Messier 48 in Hydra
Messier 48 in Hydra. Publiek domein, Koppeling

Andere benamingen: M48, NGC 2548
Type Object: Open sterrenhoop
Sterrenbeeld: Hydra
Afstand: 1500 lichtjaar
Visuele helderheid: 5.5
Schijnbare grootte: 54 boogminuten

De open sterrenhoop is rond de 300 miljoen jaar oud en bestaat uit naar schatting 80 sterren waarvan er ongeveer 50 eenvoudig met een amateur telescoop zichtbaar zijn.

Met een verrekijker is M48 niet heel erg lastig te vinden. De open sterrenhoop bevindt zich een handbreedte van zuidoosten van Procyon, de helderste ster van het sterrenbeeld Canis Minor. Je kan ook drie graden ten zuiden van de ster Zeta Monocerotis zoeken. Bij heldere weersomstandigheden en geen storend licht, ligt de open sterrenhoop in het bereik van het blote oog. Met behulp van een verrekijker of een kleine telescoop zijn al enkele tientallen sterren zichtbaar. Gebruik een kleine vergroting. Omdat de sterrenhoop zo helder is, is het een dankbaar object in een lichtvervuilde omgeving en in nachten dat het maanlicht stoort.

De open sterrenhoop is door Charles Messier op 19 februari 1771 ontdekt echter hij maakte een fout bij de berekening van de exacte positie en dus was men het object daarna kwijt. In 1934 identificeerde Oswald Thomas M48 opnieuw. We hebben het aan speurwerk van Owen Gingerich uit 1960 te danken dat de fout van Messier werd ontdekt en hersteld.

In de tussentijd is M48 herontdekt door Johann Bode in 1782 en door Caroline Herschel op 8 maart 1783.

Messier 68

Messier 68 in Hydra
Messier 68 in Hydra. Door en:NASA, en:STScI, en:WikiSkyen:WikiSky’s snapshot tool – [1], Publiek domein, Koppeling

Andere benamingen: M68, NGC 4590
Type object: bolvormige sterrenhoop
Sterrenbeeld: Hydra
Afstand: 33.300 lichtjaar
Visuele helderheid: 7.8
Schijnbare grootte: 11 boogminuten

De bolhoop bevindt zich op een afstand van ongeveer 33.00 lichtjaar en bestaat uit tenminste 2000 sterren. Onder deze 2000 sterren 250 reuzensterren en 42 veranderlijke sterren. De bolhoop heeft een doorsnede van 106 lichtjaar en nadert ons met een snelheid van 112 kilometer per seconde. De meeste bolhopen komen voor in de halo van ons melkwegstelsel, die hoort het volgens de modellen. M68 echter niet, deze bolhoop bevindt zich een plaats tegenover het centrum van de Melkweg. Er zijn duidelijke aanwijzingen dat M68 een restant is van een ander melkwegstelsel. Wetenschappers hebben dit afgeleid uit de verdeling en de soort sterren die in de bolhoop voorkomen.

M68 werd op 9 april 1780 ontdekt door Charles Messier. Hij beschreef een nevel zonder sterren onder Corvus (Raaf) en Hydra (Waterslang). Erg zwak en moeilijk te zien door zijn refractors. Sir William Herschel wist met zijn grote telescopen de bolhoop op te lossen in afzonderlijke sterren. Door een fout van admiraal Smyth werd de ontdekking overigens lange tijd toegeschreven aan Pierre Merchain.

Uitgaande van de heldere wintersterren is M68 relatief eenvoudig te vinden. Zoek het sterrenbeeld Corvus (Raaf) op en ga naar de meest zuidoostelijke ster Beta. Ongeveer drie vingerbreedtes ten zuidoosten van deze ster kunnen we M68 vinden. De bolhoop is zowel in een verrekijker als in een kleine telescoop zichtbaar. Zie je de sterren van de Raaf dan is M68 ook te zien.

Messier 83

Messier 83 in Hydra
Messier 83 in Hydra. Door ESO – http://www.eso.org/gallery/v/ESOPIA/Galaxies/phot-24b-05.tif.html, CC BY 4.0, Koppeling

Andere benamingen: M83, NGC 5236, zuidelijk Pinwheel-stelsel.
Type object: spiraalvormig melkwegstelsel
Afstand: 15.000.000 lichtjaar
Visuele helderheid: 7.6
Schijnbare grootte: 11*10 boogminuten

M83 werd op 23 februari 1752 ontdekt door Nicolas de Lacaille vanaf zijn waarneemlocatie op Kaap de Goede Hoop. Het was het eerste melkwegstelsel buiten de Lokale Groep dat werd gecatalogiseerd. Messier zag het stelsel voor het eerst op 17 februari 1781. Voor hem was het een nevel zonder sterren nabij het hoofd van de Centaur. Het is zwak en lastig te zien in de telescoop. Voor Messier stond M83 erg laag aan de horizon: Hydra is vanuit Parijs lastig waar te nemen.

John Herschel noteerde over M83: erg helder en erg groot. In het centrum helderder dan aan de randen. Het lijkt op een bolhoop die is omgeven door een ovale nevel.

Messier 83 is door de lage positie van Hydra aan de hemel voor waarnemers op het noordelijk halfrond niet zo heel erg gemakkelijk waar te nemen. Begin je zoektocht door eerst de sterren Pi of Gamma Hydrae op te zoeken. Vanuit Gamma Hydrae is het ongeveer een vuistbreedte noordwest. Vanuit Pi Hydrae is het ongeveer een vuistbreedte zuidwest. Vanaf het noordelijk halfrond heb je een donkere hemel en een 15 cm telescoop nodig om M83 te zien. Vanaf het zuidelijk halfrond is het gemakkelijker en volstaat een goede verrekijker.

Voor waarnemers in Nederland is M83 moeilijk waarneembaar omdat het nauwelijks boven de horizon uitkomt.

De afgelopen eeuw zijn er maar liefst 6 supernova’s waargenomen: SN 1923A, SN 945B, SN 1950B, N1957D, SN 1968L en SN 1983N.

NGC 5694

NGC 5694 in Hydra
NGC 5694 in Hydra. By Judy SchmidtFlickr: NGC 5694, CC BY 2.0, Link

NGC 5694 (Caldwell 66) is een zeer compacte bolhoop op een afstand van ongeveer 100.000 lichtjaar. De bolhoop is op 22 mei 1784 ontdekt door William Herschel. Clyde Tombaugh bevestigde in 1932 dat het een bolhoop is.

NGC 5694 heeft een visuele helderheid van magnitude 10.2 en een schijnbare grootte van 3.6′.

De Bolhoop bevindt zich 2° ten westen van het vroegere sterrenbeeldje Noctua (nachtuil). Dit sterrenbeeld bestond uit de sterren 54-m, 55, 56, 57 en 58-E Hydrae. het sterrenbeeldje kan gebruikt worden om de bolhoop gemakkelijk te vinden.

NGC 3242

NGC 3242 in Hydra
NGC 3242 in Hydra. By Judy SchmidtFlickr: NGC 3242 “Ghost of Jupiter”, CC BY 2.0, Link

NGC 3242 (Caldwell 59) is een kleine maar heldere planetaire nevel die eigenlijk in de Messier-catalogus had moeten staan maar blijkbaar door Messier is gemist. De nevel heeft een helderheid van magnitude 8,6 en is ook bekend als Oognevel of de “geest van Jupiter”. Ook in kleinere telescopen vertoont de nevel al een blauwachtige gloed. De centrale ster is alleen in grote amateur-telescopen zichtbaar: het is een blauwe dwerg met een oppervlakte temperatuur van 60.000 graden. De ster is van magnitude 11,4.

De nevel is gemakkelijk te vinden: twee graden ten zuiden van μ Hydrae. De binnenring van de nevel die zorgt dat de nevel op een oog lijkt is alleen zichtbaar in grote telescopen. Deze binnenring heeft een groenblauwe kleur. In het Engels wordt de nevel ook wel “the ghost of Jupiter” genoemd.

NGC 3242 is op 7 februari 1785 ontdekt door William Herschel. Zijn zoon John Herschel nam de nevel in 1864 op in de NGC catalogus.

NGC 3621

NGC 3621 in Hydra
NGC 3621 in Hydra. Door ESO and Joe DePasquale – http://www.eso.org/public/images/eso1104a/, CC BY 4.0, Koppeling

NGC 3621 ligt op een afstand van 22 miljoen lichtjaar van de aarde en meet ongeveer 100.000 lichtjaar in doorsnede. Het is een spiraalvormig melkwegstelsel waar we bovenop kijken. In de spiraalarmen zijn veel gebieden zichtbaar waar stervorming plaatsvindt. Heldere sterren in NGC 3621 kunnen gebruikt worden om afstanden in het heelal beter in kaart te brengen. De helderste sterren op deze foto zijn voorgrondsterren die behoren tot ons eigen melkwegstelsel.

NGC 3621 heeft een visuele helderheid van magnitude 9,4 en eens chijnbare grootte van 12,3′ * 6,8′. Het sterrenstelsel werd op `7 februari 1790 ontdekt door William Herschel.

 

IAU-kaart van het sterrenbeeld Hydra
IAU-kaart van het sterrenbeeld Hydra – Waterslang
IAU-kaart van het sterrenbeeld Hydra – Waterslang

Download de kaart van het sterrenbeeld Hydra – Waterslang.

NGC 3109

NGC 3109 in Hydra
NGC 3109 in Hydra. Door en:NASA, en:WikiSkyen:WikiSky’s snapshot tool – [1], Publiek domein, Koppeling

 

NGC 3109 is een onregelmatig of een spiraalvormig sterrenstelsel dat in interactie is met het Antlia Dwergsterrenstelsel. De Antlia dwerg is een dwerg-elliptisch sterrenstelsel in het sterrenbeeld Antlia – Luchtpomp. Als gevolg van de interactie met de Antlia Dwerg heeft NGC 3109 een vervormd uiterlijk.

NGC 3109 werd op 24 maart 1835 ontdekt door John Herschel. Het stelsel bevindt zich op een afstand van 4,3 miljoen lichtjaar en het heeft een visuele helderheid van magnitude 10,4.

NGC 3054

NGC 3054 in Hydra
NGC 3054 in Hydra. Door Fabian RRRREigen werk, CC BY-SA 3.0, Koppeling

NGC 3054 is een spiraalvormig sterrenstelsel dat een visuele helderheid van magnitude 12,4 heeft. Het stelsel werd op 3 april 1859 ontdekt door de astronoom Christian Peters. In januari 2006 was supernova SN 2006T zichtbaar in dit stelsel.

NGC 5078

NGC 5078 in Hydra
NGC 5078 in Hydra. Door Verplaatst vanaf en.wikipedia naar Commons door ShinePhantom met behulp van CommonsHelper., Publiek domein, Koppeling

NGC 5078 is een spiraalvormig sterrenstelsel. Het bevindt zich op een afstand van 94 miljoen lichtjaar en het heeft een visuele helderheid van magnitude 11,8.

Het sterrenstelsel werd op 28 maart 1786 ontdekt door William Herschel.

NGC 3314

NGC 3314A en NGC 3314B in Hydra
NGC 3314A (voorgrond) en NGC 3314B (achtergrond) in Hydra. Door NASA – http://grin.hq.nasa.gov/ABSTRACTS/GPN-2000-000893.html, Publiek domein, Koppeling

NGC 3314 bestaat eigenlijk uit twee sterrenstelsels die elkaar overlappen: NGC 3314a en NGC 3314b. Het zijn beiden spiraalvormige sterrenstelsels. Ze hebben een visuele helderheid van magnitude 12,5 en ze bevinden zich op een afstand van 117 respectievelijk 140 miljoen lichtjaar. De stelsels zijn niet in interactie met elkaar.

NGC 3314a is het stelsel dat zich op de voorgrond bevindt, NGC 3314b ligt op de achtergrond.

De beide sterrenstelsels werden op 24 maart 1835 ontdekt door John Herschel.

NGC 4980

NGC 4980 in Hydra
NGC 4980 in Hydra. Door en:NASA, en:STScI, en:WikiSkyhttp://wikisky.org/snapshot?img_size=&img_res=&ra=13.152737735506458&de=-28.640663600654&angle=0.02787&projection=tan&rotation=25.8535&survey=astrophoto&img_id=905634&width=2000&height=2000&img_borders=0&interpolation=bicubic&jpeg_quality=0.8&max_preview_size=800&show_params=1&mouse_action=move, Publiek domein, Koppeling

NGC 4980 is een spiraalvormig sterrenstelsel dat zich op een afstand van ongeveer 80 miljoen lichtjaar bevindt. Het stelsel ziet er enigszins vervormd uit maar er is geen bewijs gevonden dat dit is veroorzaakt door een ander sterrenstelsel want er zijn tot nu toe geen andere stelsels in de buurt van NGC 4980 gevonden.

NGC 4980 werd op 30 maart 1835 ontdekt door John Herschel.

PGC 49473 – ESO 510-G13

PGC 49473 is een spiraalvormig sterrenstelsel. Het bevindt zich op een afstand van 150 miljoen lichtjaar en het heeft een visuele helderheid van magnitude 13,4. Het stelsel vertoont een uitgerekte schijf van stof waardoor men aanneemt dat het ooit in contact is geweest met een ander sterrenstelsel.

De Hydra Cluster – Abell 1060

Kaart van de Hydra cluster
Kaart van de Hydra cluster. By Richard Powell – http://www.atlasoftheuniverse.com/superc/hyamap.gif linked on this webpageTransferred from en.wikipedia to Commons by Shizhao using CommonsHelper.Original uploader was El C at en.wikipedia, CC BY-SA 2.5, Link

De Hydra Cluster is een cluster van sterrenstelsels die een doorsnede heeft van ongeveer 10 miljoen lichtjaar. Er zijn 157 heldere sterrenstelsels bekend die deel uitmaken van de cluster. Onder deze heldere sterrenstelsels de elliptische sterrenstelsels NGC 3309, NGC 3311 en het spiraalstelsel NGC 3312. Deze drie sterrenstelsels hebben allemaal een doorsnede van ongeveer 150.000 lichtjaar. De Hydra Cluster bevindt zich op en afstand van 190 miljoen kilometer van de Zon.

De cluster maakt deel uit van de grotere Hydra-Centaurus supercluster ie zich op een afstand van 158 miljoen lichtjaar van de Zon bevindt en die zich uitstrekt over de sterrenbeelden Centaurus, Hydra en Norma.

 

 

Eerste publicatie: 20 juli 2009
Laatste bewerking: 27 september 2020