ster van de week

Alphecca – de edelsteen van de Noorderkroon

alphecca-wordleAlphecca is de helderste ster van het sterrenbeeld Noorderkroon – Corona Borealis. Andere namen voor de ster zijn Gemma en Alpha Coronae Borealis, afgekort Alpha Cor Bor.

Veel sterren hebben meerdere namen. De helderste ster van de Noorderkroon heet Alphecca maar de ster wordt ook “Gemma” genoemd. Dit betekent “juweel”. De officiële naam van de ster is Alpha Coronae Borealis en dit kan worden afgekort tot Alpha Cor Bor. Bij een heldere hemel en tijdens een donkere nacht is Alphecca de helderste en sprankelendste ster van de halve cirkel van sterren die het sterrenbeeld Corona Boralis – Noorderkroon vormen. In de Griekse mythologie representeert het sterrenbeeld de kroon die door prinses Ariadne werd gedragen.

Alphecca is helderder dan de andere sterren van de Noorderkroon maar vergeleken met andere heldere sterren is het een gemiddelde ster. Alphecca is in de zomermaanden zichtbaar en wel op de lijn tussen de twee heldere sterren Arcturus en Wega. Als je een denkbeeldige lijn trekt tussen deze twee heldere sterren dan vindt je Alphecca op ongeveer 1/3-de van de afstand tussen Arcturus en Wega.

In de maanden april, mei en juni is Alphecca vanuit ons land nagenoeg de gehele nacht zichtbaar. In juli is de Alphecca samen met de rest van de kroon in de avonduren goed te zien. Het sterrenbeeld blijft tot in november zichtbaar. Omstreeks midden november is Alphecca kort na zonsondergang laag in het noordwesten te zien. Omstreeks middernacht gaat de ster onder en ze is dan kort voor zonsopkomst in het noordoosten weer zichtbaar.

de namen van de sterren in het sterrenbeeld Corona Borealis - Noorderkroon
de namen van de sterren in het sterrenbeeld Corona Borealis – Noorderkroon. Credit: Kuuke’s Sterrenbeelden

In de oude Griekse mythologie is het tegenwoordige sterrenbeeld Corona Borealis de kroon die Dionysus aan Ariadne gaf. Ariadne was een dochter van koning Minos van Kreta. Toen Ariadne met Dionysus trouwde – Dionysus is de god van de wijn en de vruchtbaarheid – droeg ze de kroon tijdens haar bruiloft. Er wordt gezegd dat Dionysus de kroon later aan de sterrenhemel plaatste als herinnering aan de bruiloft.

Alphecca zelf is een interessante ster. Net als Algol in het sterrenbeeld Perseus is het een eclipserende dubbelster. De periode bedraagt 17,4 dagen. Dat betekent dat binnen die periode de zwakste van de twee sterren voorlangs de helderste trekt waarbij er een kleine dip in de helderheid ontstaat. De helderheidsverandering is helaas nauwelijks zichtbaar en dat is in grote tegenstelling tot Algol waarbij de helderheidsverandering zelfs met het blote oog heel duidelijk is te zien

De beroemde sterrenhoop de Pleiaden bevindt zich ongeveer recht tegenover Alphecca en de Noorderkroon aan de sterrenhemel. Midden november wisselen de Pleiaden en Corona Borealis in ongeveer 12 uur tijd van plaats aan de sterrenhemel. Kijk midden november omstreeks 18 uur en doe dit ook omstreeks 6 uur in de ochtend en bemerk dan dat beiden van plaats zijn gewisseld.

 

Eerste publicatie: 28 juni 2017