Alrakis – Mu Draconis

Mu Draconis – Alrakis, is de hoofdcomponent in een meervoudig stersysteem dat ongeveer 89 lichtjaar van de Aarde is verwijderd in de richting van het sterrenbeeld Draak – Draco. Met een schijnbare helderheid van magnitude 4,92 is het de 33^ste helderste ster in de Draak. Alrakis bevindt zich naast het asterisme dat de kop van de Draak vertegenwoordigt.

Stersysteem

Het Mu Draconis-systeem bestaat uit Mu Draconis A, de dubbelster Mu Draconis Ba en Bb (Mu Draconis B) en Mu Draconis C. De helderdere componenten, Mu Draconis A en B hebben een visuele helderheid van magnitude 5,66 en 5,69 en een gecombineerde schijnbare helderheid van magnitude 4,92.

De hoofdcomponent, Mu Draconis A, is een witte hoofdreeksster van spectraalklasse F7V. de ster heeft een massa van 1.35 zonsmassa.

Nu Draconis Ba is ook een hoofdreeksster van spectraalklasse F. De ster heeft een massa van 1,3 zonsmassa. Zijn nauwe begeleider Mu Draconis Bb is met een massa van 0,2 zonsmassa veel minder massief.

Mu Draconis C heeft een gelijkaardige eigenbeweging als Mu Draconis A en B maar is 13,2 boogseconden van het heldere paar verwijderd. De ster heeft een schijnbare helderheid van magnitude 14 en een massa van 0,29 zonsmassa.

Wetenswaardigheden

In de Arabische astronomie maakte Alrakis deel uit van een sterisme bekend als de Moederkamelen (Al ‘Awaïd). Het asterisme bestond uit Alrakis en de vier heldere sterren die de kop van de Draak vormen: Eltanin – Gamma Draconis, Rastaban – Bèta Draconis, Grumium – Xi Draconis en Kuma – Nu Draconis. De Latijnse naam voor de Moederkamelen was Quinque Dromedarii.

De nabijgelegen sterren Eta Draconis – Athebyne en Zeta Draconis – Aldhibah vertegenwoordigen twee wolven of hyena’s die het veulen van de kameel besluipen, vertegenwoordigd door de zwakkere ster HD 161693 – Alruba, die in het midden van het asterisme van de Moederkamelen zichtbaar is. Alrakis vertegenwoordigde een kameel die naar zijn vier metgezellen rende. De naam Alruba is afgeleid van het Arabische woord voor “het veulen”, en de namen Athebyne en Aldhibah verwijzen naar de twee wolven of hyena’s.

Naamgeving

De naam Alrakis komt van het Arabische woord al-rāqiṣ, dar “de dravende (kameel)” of “de dansende” betekent. Historisch gezien werd de naam ook als Errakis gespeld.

De naam werd op 1 februari 2017 goedgekeurd door de Working Group on Starnames van de Internationale Astronomische Unie. De naam is formeel alleen van toepassing op de component Mu Draconis A maar wordt traditioneel gebruikt voor het hele systeem.

De naam Alrakis diende als inspiratiebron voor de naam van de fictieve planeet Arrakis in de sciencefictionromans Dune van Frank Herbert, In de romans is Arrakis de derde planeet die rond Canopus draait. Het is de thuisbasis van het Fremen-volk en de keizerlijke hoofdstad van het Atreides-tijk. Herbert koos de naam omdat deze is afgeleid van het Arabische woord voor “de danser”.

Locatie

Onder goede omstandigheden is Alrakis gemakkelijk te vinden maar met een schijnbare helderheid van magnitude 4,92 is het een lastig object in lichtvervuilde omgevingen. De ster bevindt zich naast het asterisme dat de kop van de hemelse Draak voorstelt en bevindt zich in het verlengde hiervan.

Sterrenbeeld

Alrakis bevindt zich in het sterrenbeeld Draco – Draak. De hemelse Draak is een van de 48 klassieke sterrenbeelden die de Grieks-Romeinse astronoom Claudius Ptolemeus in de 2^de eeuw na Christus in zijn Almagest beschreef. In de Griekse mythologie wordt het sterrenbeeld geassocieerd met de draak Ladon die de tuinen van de Hesperiden bewaakte en die door Heracles werd verslagen.

Voor bewoners op het noordelijk halfrond is het sterrenbeeld circumpolair en dat betekent dat de Draak het gehele jaardoor waarneembaar is. Op het zuidelijk halfrond bevindt de Draak zich dicht bij de noordelijke horizon en is vanuit locaties verder van de evenaar niet zichtbaar.

Draco is het 8^ste grootste van de 88 sterrenbeelden. De Draak beslaat een oppervlakte van 1083 vierkante graden maar ondanks zijn grootte is het geen opvallend sterrenbeeld. De oranje reus Eltanin – Gamma Draconis – is met een schijnbare helderheid van magnitude 2,24 de helderste ster van het sterrenbeeld.

Andere noemenswaardige sterren in de Draak zijn de gele superreus Rastaban – Bèta Draconis, de gele reuzen Athebyne – Eta Draconis en Omicron Draconis, de blauwe reus Kappa Draconis, de oranje reus Edasich – Iota Draconis en de witte subreus Thuban – Alpha Draconis. Alpha, Kappa en Iota Draconis behoren tot een exclusieve groep sterren die tijdens de precessie van de aardas de Poolster zijn.

Draco – Draak heeft ook verschillende interessante deep sky objecten. Dit zijn o.a. de planetaire nevel NGC 6543 – de Kattenoognevel, het spiraalstelsel Messier 102, de cluster van sterrenstelsels Abell 2218, het Kikkervisstelsel – Arp 188 en de Draco Dwerg, een dwergsterrenstelsel.

De beste tijd om de sterren en deep sky objecten in Draak te bekijken is gedurende de maand juli als het sterrenbeeld ’s avonds hoger boven de horizon klimt. Het gehele sterrenbeeld is zichtbaar vanaf locaties ten noorden van -15°.

De 10 helderste sterren in Draco – Draak zijn Eltanin (Gamma Dra, mag. 2,23), Athebyne (Eta Dra, mag. 2,73), Rastaban (Bèta Dra, mag. 2,79), Altais (Delta Dra, mag. 3,07), Aldhibah (Zeta Dra, mag. 3,17), Edasich (Iota Dra, mag. 3,29), Chi Draconis (mag. 3,57), Thuban (Alpha Dra, mag. 3,64), Grumium (Xi Dra, mag. 3,75), and Giausar (Lambda Dra, mag. 3,85).

Mu Draconis – Alrakis

Eerste publicatie: 3 juli 2024