Apollo 12 – de precieze missie

Apollo 12 was de tweede bemande missie die landde op de Maan. De Apollo 12 werd op 14 november 1969 gelanceerd. Dit was iets minder dan 4 maanden nadat 2 bemanningsleden van de Apollo 11 als eersten voet hadden gezet op de Maan. Apollo 12 moest landen op een basaltachtige vlakte in de Oceaan der Stormen. Net zoals de voorgaande missie moest Apollo 12 het gebied verkennen en voorbereiden voor toekomstige missies.

De Apollo 12-missie kende verschillende hoogtepunten waaronder de eerste landing precies op de vooraf bepaalde plek. Dat was bij de Apollo 11 niet gelukt omdat Armstrong om rotsen heen moest navigeren om een veilige landingsplek te vinden. Er wordt gezegd dat door te veel zuurstof in de sluis tussen het ruimtevaartuig de maanmodule van Apollo 11 uit koers werd geduwd toen die loskoppelde van de commandomodule.

De Apollo 12-missie overleefde tijdens de lancering ook twee blikseminslagen. De drie bemanningsleden waren dikke vrienden van elkaar en dat was al zo voordat ze als bemanning werden geselecteerd.

De bemanning van Apollo 12

Commandant van Apollo 12 was Pete Conrad. Voordat hij in 1962 voor de NASA ging werken was hij instructeur bij de Amerikaanse marine. Conrad was afgestudeerd aan de universiteit van Princeton. Hij maakte in 1965 zijn eerste ruimtevlucht tijdens de Gemini 5-missie die met acht dagen in de ruimte destijds een record vestigde. In 1966 was Conrad commandant van de Gemini 11. Na Apollo 12 was hij in 1973 de commandant van de eerste missie naar het ruimtestation Skylab en nam hij deel aan verschillende gevaarlijke ruimtewandelingen om het zwaar beschadigde ruimtestation te herstellen.

Piloot van de maanmodule was Alan Bean. Bean was een student van Conrad aan de U.S. Naval Test Pilot School voor hij in 1963 bij de NASA ging werken. Bean was Conrad’s eerste keuze voor de Apollo 12 maar hij moest plaatsmaken voor C.C. Williams. Helaas kwam Williams om toen op 5 oktober 1967 zijn Northtop T-38 Talop straaljager verongelukte. Conrad vroeg opnieuw om Bean en deze keer stemde NASA toe. Bean werd later, in 1973, de commandant van de tweede Skylab-missie.

Richard “Dick” Gordon was de piloot van de maanmodule van Apollo 12. Hij kwam in 1963 bij de NASA nadat hij voor de marine diverse snelheids- en afstandsrecords in vliegtuigen had neergezet. Zijn vaardigheden als piloot kwamen goed van pas tijdens de Gemini 11-missie toen hij en Conrad op 1373 kilometer boven de Aarde een koppeling uitvoerden. Apollo 12 was de laatste ruimtevlucht voor Gordon.

Stof opwaaien in de Oceaan der Stormen

Tijdens de lancering werd de Saturnus V-raket die de Apollo 12 naar de ruimte bracht, twee keer door de bliksem getroffen. Na de inslagen hadden de astronauten wat problemen met de beeldschermen aan boord maar de raket had geen schade opgelopen en plaatste de Apollo 12 in zijn bedoelde baan rond de Aarde. NASA evalueerde na de blikseminslagen de risico’s van de missie en besloot dat het veilig genoeg was om de missie naar de Maan te vervolgen.

Op 18 november bereikten de commandomodule Yankee Clipper en de maanmodule Intrepid de Maan. Geheel volgens planning bleef Gordon achter in de Yankee Clipper en vertrokken Conrad en Bean met de Intrepid naar het oppervlak van de Maan. Tijdens de landing keken Conrad en Bean angstvallig naar buiten en probeerden ze zich te herinneren of het landschap er inderdaad zo uitzag als ze tijdens de trainingen hadden geleerd. Toen Conrad een bekende krater zag riep hij uit: “There it is, son of  a gun, right down in the middle of the road!”.

De geplande landingsplek was voor Conrad een beetje te rotsachtig en daarom nam hij de stuurknuppel ter hand en stuurde hij de maanlander voorzichtig naar een andere landingsplek.

De afdaling van de Intrepid zorgde voor een flinke stofwolk toen de astronauten de Oceaan der Stormen in gleden. Conrad landde met slechts een beetje brandstof in de tanks en op roepafstand tot de onbemande Surveyor 3 die twee jaar eerder op de maan was geland.

Toen Conrad enkele uren later het laddertje naar het oppervlak af moest grapte hij: “Whoopee! Man, that may have been a small one for Neil, but it’s a long one for me”. Conrad was namelijk een stuk kleiner dan Armstrong.

De bemanning kreeg tijdens hun eerste wandeling te maken met problemen. Bean verbrandde de lens van de videocamera toen hij die per ongeluk naar de Zon toe richtte waardoor er geen live video gemaakt kon worden.

Kom niet naar de Maan zonder hamer

Daarna had Conrad problemen om een door radioactieve isotopen aangedreven experiment op te zetten, het lukt hem niet om het plutonium vat uit zijn behuizing te krijgen. Toen dit na herhaalde pogingen nog steeds niet lukte sloeg hij met een hamer op de behuizing. Het vat plutonium kwam vrij en Bean grapte dan men nooit zonder hamer naar de Maan moest gaan.

Bean en Conrad sliepen in hangmatten in de maanmodule. De volgende dag begonnen de astronauten met het verzamelen van geologische monsters.

De astronauten wandelden in een cirkel waarbij ze op verschillende plekken stopten om materiaal te verzamelen. Bean en Conrad experimenteerden ook met nieuwe bemonsteringstechnieken en ze namen stukken van de Surveyor (zoals de tv-camera en de elektrische bedrading) mee voor wetenschappelijk onderzoek op Aarde. Tot grote verrassing van de astronauten was de Surveyor bedekt met stof dat tijdens de landing van Conrad was opgeworpen. Die landing vond ongeveer 200 meter verderop plaats.

De dag erna stegen Bean en Conrad weer op, voegden zich bij Gordon en ze begonnen aan de reis terug naar de Aarde. De drie plonsden op 24 november op ongeveer 5 kilometer van het geplande gebied in de Stille Oceaan. De reis had in totaal 224 uur, 26 minuten en 25 seconden geduurd, 62 seconden langer dan gepland. Apollo 12 had aangetoond dat ruimtemissies met een grote nauwkeurigheid uitgevoerd kunnen worden.

Na Apollo 12

De Yankee Clipper staat tentoongesteld in het Virginia Air & Space Center in Hampton, Virginia. De bovenste trap van Intrepid die de astronauten terugbracht naar Yankee Clipper is op 20 november 1969 te pletter geslagen op de Maan. In 2019 is het 50 jaar geleden dat Apollo 12 werd gelanceerd.

De bemanning van Apollo 12, goede vrienden, waren teleurgesteld dat Gordon nooit de kan heeft gekregen om over de Maan te lopen. Jaren later maakte Bean, die in zijn volgende carrière kunstenaar was geworden, een portret van Gordon, Bean en Conrad op het oppervlak van de Oceaan der Stormen. Hij noemde het stuk “The Fantasy”.

Na Apollo 12 werden er nog 5 andere missies naar de Maan uitgevoerd waarvan er vier een geslaagde landing maakten (Apollo 13 werd om veiligheidsredenen halverwege afgebroken). Na Apollo richtte NASA zijn aandacht op de lage aardbaan en werden de space shuttles en het International Space Station gebouwd.

In 2017 besliste de regering Trump dat NASA weer mensen naar de Maan moest gaan brengen. Dit zou moeten gebeuren voordat er mensen naar Mars worden gestuurd. NASA werkt ook aan een concept voor een bemand ruimtestation in een baan om de Maan: Lunar Orbital Platform Gateway. Ook wordt er gewerkt aan de Orion waarmee weer bemande vluchten uitgevoerd moeten gaan worden.

Eerste publicatie: 23 juni 2019
Bron: space.com & anderen