Astronomen ontdekken nieuw type sterexplosie – de micronova
Een internationaal team van astronomen heeft een nieuw type sterexplosie waargenomen en geïdentificeerd – de micronova.
Met behulp van de Very Large Telescope (VLT) van de ESO hebben astronomen een nooit eerder waargenomen thermonucleaire explosie waargenomen op een witte dwerg. Die uitbarsting duurde slechts enkele seconden. Een witte dwerg is de dichte kern van een ster zoals onze Zon die zonder brandstof is komen zitten maar niet explodeert zoals een veel grotere ster dat zou doen.
Als een witte dwerg samen is met een grotere ster dan kan die witte dwerg waterstof stelen van zijn begeleider. Uiteindelijk zal die waterstof in een gigantische thermonucleaire reactie fuseren tot helium. Een dergelijke reactie noemen we een nova. Dergelijke explosies zorgen ervoor dat het gehele oppervlak van de ster oplicht. De witte dwerg wordt dan gedurende enkele weken erg helder.
Maar toen astronomen gegevens van de Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) van de NASA onderzochten zagen ze heldere flitsen aan het oppervlak van sterren die slechts enkele uren duurden. Met behulp van de VLT van de ESO bevestigden ze dat deze kleine explosies een nieuw soort nova waren die op specifieke plekken op witte dwergen voorkomen.
Ze hebben voor het eerst gezien dat er lokaal waterstoffusie kan optreden. De waterstof kan worden verzameld aan de basis van de magnetische polen van sommige witte dwergen dus de kernfusie tot helium treedt ook maar alleen op aan deze magnetische polen. Er gaan een soort van kleine kernfusiebommetjes af die de sterkte hebben van ongeveer één miljoenste van een normale nova explosie.
Ondanks dat ze micronova worden genoemd zijn het nog steeds extreem krachtige explosies. De onderzoekers hebben berekend dat een enkele micronova in enkele uren tijd ongeveer het equivalent van 3,5 miljard keer de Grote Pyramide van Gizeh, aan materie verbrandt.
Tot nu toe hebben astronomen slechts drie van deze gebeurtenissen waargenomen maar ze denken dat micronova’s regelmatig in het heelal voorkomen maar dat we ze maar weinig detecteren omdat ze moeilijk op heterdaad zijn te betrappen.
Het team hoopt op grootschaligere onderzoeken in de hoop meer micronova’s te kunnen vinden en te kunnen bestuderen.
Hun onderzoek is beschreven in een vandaag (20 april 2022) gepubliceerd artikel in het tijdschrift Nature.
Eerste publicatie: 20 april 2022
Bron: ESO & anderen
