Astronomisch Nieuws

Astronomen vinden mogelijk pasgeboren planeet bij ster

Planeet bij RS Cha onttdekt?
Een infrarood opname van de dubbelster CS Cha gemaakt met de SPHERE gekoppeld aan de Very Large Telescope van de ESO in Chili. De nieuw ontdekte planeet bevindt zich in de cirkel. Credit: C.Ginkski & SPHERE

Een vreemde begeleider, mogelijk een pas ontstane planeet, is waargenomen in de buurt van twee jonge sterren. Astronomen ontdekten het nieuwe object toen ze de ster CS Cha bestudeerden. Dit is een dubbelstersysteem van ongeveer 2-3 miljoen jaar oud op een afstand van ongeveer 540 lichtjaar van de Aarde. Het is op dit moment nog niet helemaal duidelijk met wat voor soort object we te maken hebben.

De astronomen vermoeden dat het object is omgeven door zijn eigen schil van stof. Ze denken dit omdat het licht van de begeleider sterk is gepolariseerd en dat betekent dat het door stof wordt verstrooid.

Het lastige is dat de schijf een groot deel van het licht tegenhoudt waardoor het nauwelijks mogelijk is om de massa van de begeleider te bepalen. Het zou dus best wel eens een bruine dwerg kunnen zijn maar ook een super-Jupiter in zijn kleuterjaren. Het klassieke model voor het ontstaan van planeten helpt de astronomen in dit geval niet.

Bruine dwergen zijn ook bekend als mislukte sterren. Ze zijn groter dan planeten maar te klein om kernfusie in hun binnenste op gang te brengen.

CS Cha is bestudeerd met behulp van het Spectro-Polarimetric High-contrast Exoplanet Research (SPHERE) instrument dat geïnstalleerd is aan de Very Large Telescope van de ESO in Chili.

De onderzoekers zochten naar stofschijven en mogelijk pas ontstane exoplaneten. Ze hadden een hit met de vondst in de nabijheid van het CS Cha systeem op een afstand van ongeveer 214 Astronomische Eenheden van de dubbelsterren (1 Astronomische Eenheid is gelijk aan de gemiddelde afstand van de Aarde tot de Zon en dat is 150 miljoen kilometer). Het team onderzocht ook in de archieven van verschillende telescopen en ze vonden dezelfde punt terug op een 11 jaar oude foto van CS Cha gemaakt door de VLT en een 19 jaar oude foto gemaakt door de Hubble Space Telescope.

Uit deze waarnemingen viel af te leiden dat de punt zich verplaatste in de tijd en dat die overduidelijk deel uitmaakt van het dubbelstersysteem.

Het team hoopt de ware aard van de begeleider van CS Cha te ontrafelen met behulp van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA). Dit is een gigantisch netwerk van radiotelescopen in het noorden van Chili.

De ster CS Cha bevindt zich in het sterrenbeeld Chamaeleon – Kameleon. Dit sterrenbeeld is niet vanuit Nederland zichtbaar.

Het internationale team van astronomen stond onder leiding van Christian Ginksi van de Universiteit van Leiden.

Het artikel is geaccepteerd voor publicatie in het tijdschrift Astronomy & Astrophysics.

Eerste publicatie: 13 mei 2018
Bron: NOVA