Zonnestelsel Nieuws

Astronomen vinden snelste asteroïde

Asteroïde 2021 PH27 heeft slechts 113 aardse dagen nodig om eenmaal om de Zon te draaien. Het is de snelste asteroïde die we kennen.

Artist impressie van asteroïde 2021 PH27 en Mercurius
Artist impressie van de nieuw gevonden asteroïde 2021 PH27 (voorgrond) die iedere 113 dagen eenmaal om de Zon draait. Dat is sneller dan enige ander bekend object in het zonnestelsel met uitzondering van de planeet Mercurius (linksonder 2021 PH27). Credit: CTIO/NOIRLab/NSF/AURA/J. da Silva (Spaceengine))

De ruimterots heeft de aanduiding 2021 PH27 gekregen en draait met een periode van 113 aardse dagen om de Zon heen. Dat is de kleinste baan van alle bekende objecten in ons zonnestelsel, met uitzondering dan van de planeet Mercurius want die snelt in 88 dagen om de Zon heen.

De baan van 2021 PH27 is echter wel veel langgerekter dan die van Mercurius en daardoor komt het object veel dichter bij de Zon. De kleinste afstand tot de Zon bedraagt ongeveer 20 miljoen kilometer waar dat voor Mercurius ongeveer 47 miljoen kilometer is.

Tijdens die nauwe passages langs de Zon kan de oppervlaktetemperatuur van 2021 PH27 oplopen tot meer dan 500 °C. Die diepe duiken in de zwaartekracht van de Zon betekenen ook dat de asteroïde de grootste algemene relativiteitseffecten ervaart van alle bekende objecten in ons zonnestelsel. Dergelijke effecten zijn zichtbaar als een lichte schommeling in de elliptische baan van 2021 PH27 om de Zon.

Die baan is overigens op de lange termijn niet stabiel. Over enkele miljoenen jaren zal de asteroïde in botsing komen met de Zon, Mercurius of Venus. Maar het is ook mogelijk dat de asteroïde al eerder weer uit zijn huidige baan wordt geschoten.

2021 PH27 werd op 13 augustus 2021 voor het eerst waargenomen. Dat gebeurde met de Dark Energy Camera (DEC). Dit instrument is gekoppeld aan de 4 meter Victor M. Blanco telescoop van het Cerro Tololo Inter-American Observatory in Chili.

Het team was in staat om de baan van de asteroïde gedurende enkele dagen te volgen. Dit kon men doen dankzij verdere waarnemingen met DEC en met de Magellan telescopen van de Las Campanas sterrenwacht in Chili. Ook kleinere telescopen in Chili en Zuid-Afrika die door de Las Cumbres sterrenwacht worden bedreven werden ingezet.

De ontdekking van 2021 PH27 zorgde ervoor dat enkele andere geplande waarnemingen met deze instrumenten werden verplaatst maar dat was het volgens de onderzoekers waard. Telescooptijd is voor astronomen erg kostbaar maar voor dit soort waarnemingen en ontdekkingen wordt wel vaker met de tijdsloten geschoven want het zijn vaak unieke momenten.

De ontdekkingsfoto van asteroïde 2021 PH27
Ontdekkingsfoto’s van de nieuwgevonden asteroïde 2021 PH27 gemaakt in de nacht van 13 augustus 2021 met behulp van de Dark Energy Camera gekoppeld aan de 4 meter Victor M. Blanco telescoop van de Cerro Tololo Inter-American sterrenwacht in Chili. Credit: CTIO/NOIRLab/NSF/DOE/DECam/AURA/S.S. Sheppard (Carnegie Institution of Science))

Sheppard en zijn collega’s schatten dat 2021 PH27 ongeveer 1 kilometer in doorsnede is. De ruimtesteen is vermoedelijk afkomstig uit de asteroïdengordel tussen Mars en Jupiter en is door interacties met de zwaartekracht van een of meer planeten naar binnen geschopt.

De baan van 2021 PH27 maakt echter een hoek van 32° met het vlak van het zonnestelsel. Dat is een grote inclinatie die erop wijst dat het ook kan gaan om een uitgedoofde komeet die afkomstig is uit de buitenste delen van ons zonnestelsel en die in een kleinere baan om de Zon terecht is gekomen na de passage van Mars, de Aarde of Venus.

Er zijn aanvullende waarnemingen nodig om hier meer duidelijkheid over te krijgen. De astronomen zullen echter enkele maanden hierop moeten wachten want 2021 PH27 beweegt zich van ons uit gezien nu achter de Zon langs. De herverschijning is pas begin 2022.

Eerste publicatie: 24 augustus 2021
Bron: NOIRlab
s