Astronomisch Nieuws

Astronomen vinden verst verwijderde object in ons zonnestelsel

Artist impression van Farout met op de achtergrond de Zon
Artist impression van 2018 VG18 – Farout. Op de achtergrond de Zon. Credit: Roberto Molar Candanosa/Carnegie Institution for Science

Astronomen hebben een object ontdekt dat meer dan 100 Astronomische Eenheden verwijderd is van de Zon. Het object heeft de voorlopige aanduiding 2018 VG18 gekregen maar wordt door de ontdekkers “Farout” genoemd. Farout is, op een afstand van 120 Astronomische Eenheden het verst verwijderde object dat tot nu toe is gevonden.

De ontdekking van Farout werd op 17 december 2018 bekend gemaakt door het Minor Planet Center van de Internationale Astronomische Unie. Het nieuw ontdekte object is het resultaat van de zoektocht naar de, tot nu toe onvindbare, negende planeet. Deze negende planeet zou, door zijn massa de baan van verre objecten als Farout beïnvloeden. De exacte baan van 2018 VG18 is nog niet bekend dus astronomen weten nog niet of ook de baan van Farout daadwerkelijk wordt beïnvloed door de negende planeet.

De ontdekking is gedaan door Scott Sheppard, David Tholen en Chad Trujillo. Deze drie astronomen ontdekten in oktober 2018 ook “The Goblin”. Ook dit is een ver verwijderd object waarvan de baan mogelijk wordt bepaald door de negende planeet.

Volgens Sheppard duurt het nog enkele jaren voordat de precieze baan van 2018 VG18 bekend is. De reden hiervoor is de grote afstand en de langzame beweging van Farout. Het object is gevonden in hetzelfde gebied als andere bekende ver verwijderde objecten en dat duidt er volgens de onderzoekers al op dat de baan vermoedelijk overeen zal komen met die van andere objecten. De overeenkomsten in baankenmerken van verschillende bekende ver verwijderde objecten was de reden voor de zoektocht naar een verre, zware planeet die op een afstand van enkele honderden Astronomische Eenheden de baan van deze objecten bepaald.

Farout werd gevonden met behulp van de Magellan telescoop van de Las Campanas sterrenwacht in Chili en de Japanse 8 meter Subaru telescoop die op Mauna Kea in Hawaii staat. De eerste ontdekking werd gedaan in de nacht van 10 november 2018 met de Subaru telescoop.

ontdekkingsfoto's van 2018 VG18 - Farout
Ontdekkingsopnames van 2018 VG18 “Farout” gemaakt op 10 november 2018 met de Subaru telescoop. Farout beweegt tussen de twee ontdekkingsfoto’s terwijl de achtergrondsterren en sterrenstelsels dit, in de tijdspanne van 1 uur, niet doen. Credit: Scott S. Sheppard/David Tholen.

Begin december werd 2018 VG18 voor de tweede keer waargenomen en nu met de Magellan telescoop. De astronomen gebruikten de Magellan een week lang om de beweging van het object langs de sterrenhemel te bevestigen en enkele fysische eigenschappen zoals helderheid en kleur, te bepalen. De waarnemingen met de Magellan bevestigden de afstand van 120 Astronomische Eenheden tot het object. Ze suggereerden ook dat het gaat om een object dat ruwweg rond is met een doorsnede van ongeveer 500 kilometer. De nieuwe planeet heeft een roze tint en die kleur wordt geassocieerd met objecten die rijk zijn aan ijs.

Astronomen weten tot nu toe alleen dat 2018 VG18 erg ver verwijderd is van de Zon, bovendien zijn ongeveer de diameter en de kleur bekend. Omdat het object zo ver weg is draait het heel erg langzaam om de Zon heen, misschien heeft Farout wel meer dan 1000 jaar nodig om eenmaal om de Zon te draaien.

In hun zoektocht naar objecten aan de grens van ons zonnestelsel kunnen astronomen steeds verder de ruimte in kijken. Wat ooit werd beschouwd als een grote koude leegte is nu bekend als het thuis van verschillende objecten. Met steeds betere telescopen, computers en researchmethodes zullen astronomen in de toekomst meer en meer objecten vinden in de buitenwijken van ons zonnestelsel.

zonnestelsel op schaal met Farout
Afstanden in het zonnestelsel op schaal tonen het nieuw ontdekte object 2018 VG 18 “Farout” vergeleken met andere bekende objecten in het zonnestelsel. Credit: Roberto Molar Candanosa/Scott S. Sheppard/Carnegie Institution for Science.

Een Astronomische Eenheid is gelijk aan de afstand tussen de Aarde en de Zon. Pluto, de bekendste dwergplaneet bevindt zich op een afstand van 34 AE van de Zon. De ruimtesonde New Horizons had negen jaar nodig om Pluto te bereken. Farout bevindt zich een factor 3,5 verder weg dan Pluto en de New Horizons zou dus ongeveer 31 jaar nodig hebben om dit object te bereiken.

Farout maakt deel uit van een groep van andere dwergplaneten in de buitenwijken van ons zonnestelsel. De afgelopen jaren hebben astronomen Goblin, Biden, Sedna en Eris in dit gebied gevonden. Deze objecten bevinden zich op afstanden van ongeveer 80 tot 96 Astronomische Eenheden van de Zon.

Hetzelfde team dat Farout ontdekte is ook verantwoordelijk voor de ontdekking van Goblin en 2012 VP113 (Biden). Hun onderzoek impliceert de mogelijke aanwezigheid van een grote planeet met een massa van ongeveer 10 * de Aarde. In een artikel uit 2016 presenteerden Mike Brown en Konstantin Batygin bewijs dat het bestaan van deze nog ongeziene planeet bevestigd. In dit artikel schrijven de twee astronomen dat de banen van deze verre dwergplaneten op een manier zijn gegroepeerd die niet toevallig kan zijn. Volgens hen moet er een andere grote planeet zijn die hiervoor verantwoordelijk is.

Het zal nog wel even duren voordat astronomen de definitieve baan van Farout hebben kunnen bepalen. Maar het lijkt erop dat die overeenkomt met die van andere verre dwergplaneten waardoor er weer meer bewijs is voor het bestaan van de ongeziene planeet 9.

 

Bron:

Eerste publicatie: 18 december 2018