Astronomen zien een grote protoplaneet rond de ster AB Aurigae
Met behulp van de Subaru telescoop en de Hubble Space Telescope hebben astronomen bewijs gevonden voor een Jupiterachtige protoplaneet in een wijde baan (93 AE) rond de jonge ster AB Aurigae.
AB Aurigae is een erg jonge ster die ongeveer 531 lichtjaar van de Aarde is verwijderd in de richting van het sterrenbeeld Voerman – Auriga.
De ster is ook bekend als HD 31293, HIC 22910 en SAO 57506 en is een lid van het 1,3 miljoen jaar oude Taurus-Auriga stervormingsgebied.
De nieuw gevonden planeet, AB Aurigae b geheten, bevindt zich in een protoplanetaire schijf van gas en stof met een opvallende spiraalstructuur die om de ster AB Aurigae draait.
Alle planeten zijn gemaakt van materiaal dat zijn oorsprong vindt in een circumstellaire schijf.
De dominante theorie voor vorming van Jupiterachtige planeten wordt kernaanwas genoemd, een bottom-up benadering waarbij planeten die in de schijf zijn ingebed, groeien uit kleine objecten die botsen en aan elkaar plakken terwijl ze om de ster draaien. Deze kern verzamelt vervolgens langzaam gas uit de schijf.
Het instabiele schijfmodel daarentegen is een top-downmodel waarbij als een massieve schijf rond een ster afkoelt, de zwaartekracht ervoor zorgt dat de schijf snel uiteenvalt in een of meer fragmenten met de massa van een planeet.
AB Aurigae b heeft een massa van ongeveer 9 * Jupiter en draait op een grote afstand van 93 Astronomische Eenheden om de ster heen. Dat is twee keer verder dan Pluto om de Zon draait.
Op die afstand zou het lang duren, zelfs voor een planeet met de grootte van Jupiter om volgens het kernaanwasmodel te ontstaan.
Dit leidt bij astronomen tot de conclusie dat de planeet op deze grote afstand volgens het instabiele schijfmodel is ontstaan. Dit is dan in grote tegenstelling tot de verwachtingen dat planeten ontstaan volgens het breed geaccepteerde kernaanwasmodel.
Volgens de onderzoekers is deze nieuwe ontdekking een sterk bewijs dat sommige gasreuzen kunnen ontstaan middels het instabiele schijfmodel. Uiteindelijk is het de zwaartekracht die telt want die zorgt ervoor dat de overblijfselen van het stervormingsproces op de een of andere manier samen worden getrokken tot planeten.
De ontdekking is beschreven in een artikel dat in het tijdschrift Nature Astronomy is gepubliceerd.
Artikel: T. Currie et al. Images of embedded Jovian planet formation at a wide separation around AB Aurigae. Nat Astron, published online April 4, 2022; doi: 10.1038/s41550-022-01634-x
Eerste publicatie: 6 april 2022
Bron: Sci-News
