Astronomen zien veranderingen in de rotatietijd van asteroïde Phaethon
3200 Phaethon is een van de grootste potentieel gevaarlijke asteroïden. De asteroïde draait iedere 3,6 uur om zijn as en die rotatieperiode wordt ieder jaar 4 milliseconden kleiner. Deze aardscheerder is pas de elfde asteroïde waarvan een verandering in de rotatieperiode is gemeten en het is ook de grootste. De op een na grootste verandering is gemeten bij de aardscheerder asteroïde 1685 Toro.
Phaethon werd op 11 oktober 1983 gevonden door de astronomen Simon Green en John Davies in data van de Nederlands-Amerikaanse Infrared Astronomical Satellite (IRAS).
De asteroïde is ook bekend als 1983 TB en het is de eerste die werd gevonden in opnames van een ruimtesonde. De asteroïde zal bezoek gaan krijgen van de DESTINY+-missie van het Japanse JAXA.
Phaethon is ook als een Apollo asteroïde geclassificeerd. De gemiddelde afstand tot de Zon bedraagt 190 miljoen kilometer oftewel ongeveer 1,27 Astronomische Eenheden. Phaethon heeft een diameter van ongeveer 5,3 kilometer. De asteroïde is bijna rond met een bergkam over zijn evenaar en doet daarmee denken aan 101955 Bennu en 162173 Ryugu.
Na de asteroïden 1999 JM8 en 4143 Cuno is Phaethon de op twee grootste asteroïde die als potentieel gevaarlijk is geclassificeerd.
Omdat de baan veel overeenkomsten vertoont met de baan van de meteorenzwerm de Geminiden vermoedt men dat de asteroïde de veroorzaker is van deze zwerm.
Phaethon heeft een blauwe kleur en gedraagt zich soms als een komeet. De asteroïde volgt een langgerekte baan die hem in 524 dagen om de Zon brengt tot royaal binnen de baan van Mercurius. Dan kan de Zon het oppervlak van de asteroïde opwarmen tot wel 750 °C.
De oudste beschikbare lichtcurve van Phaethon dateert van 9 oktober 1989. In 2016 merkten wetenschappers dat de rotatiefase van hun model ongeveer 20 minuten verschilde van die van 1989.
Ze merkten op dat dit mogelijk afkomstig is van de rotatieperiode van Phaethon die verandert als gevolg van activiteit maar ze konden niet zeggen of dit echt was of slechts een timingfout in die ene lichtcurve, aangezien de daaropvolgende lichtcurves uit 1994 zijn.
Een model met een constante rotatieperiode paste goed bij alle gegevens van 1994 tot 2020. Dit model kon echter niet voldoende passen bij de lichtkrommen die in 2021 van vier verschillende observatoria werden verkregen.
Er was een verschil van ongeveer 15 minuten tussen de voorspelde en de waargenomen rotatiefasen – duidelijk groter dan wat de onzekerheden van de waarnemingen konden toestaan.
Aanvankelijk was men van mening dat de rotatieperiode van Phaethon mogelijk is veranderd vóór de waarnemingen in 2021, misschien als gevolg van activiteit toen de asteroïde in december 2020 in de buurt van zijn perihelium kwam.
Ze ontdekten echter dat een constante rotatieversnelling goed past bij alle gegevens van 1989 tot 2021, wat duidelijk de verschillen verklaard die werden waargenomen in 1989 en 2021 terwijl ook de overeenkomst tussen het model en de gegevens tijdens andere verschijningen enigszins werd verbeterd.
De onderzoekers stelden vast dat de rotatieperiode van Phaethon in december 2017 3,603944 uur bedroeg.
De draaisnelheid van de asteroïde neemt toe met een snelheid van 2,1 * 10-6/dag2 en dit komt overeen met een afname van de rotatieperiode met ongeveer 4 milliseconden per jaar.
De verandering, ofschoon heel klein, is genoeg om merkbaar te zijn in een uitgebreide reeks waarneemgegevens van 32 jaar en duizenden rotaties van Phaethon.
Dat is goed nieuws voor het DESTINY+-team aangezien een gestage verandering betekent dat de oriëntatie van Phaethon op het moment van de flyby van de ruimtesonde nauwkeurig kan worden voorspeld zodat ze weten welke regio’s door de Zon zullen worden beschenen.
Artikel: S. Marshall et al. 2022. The changing rotation period of 3200 Phaethon. DPS54, abstract # 514.07
Eerste publicatie: 24 oktober 2022
Bron: Sci-News
