zondag, februari 9, 2025
Astronomisch Nieuws

Astronomen zien vlekken op de Poolster

Astronomen hebben met behulp van de Center for High Angular Resolution Astronomy (CHARA) Array, de Poolster waargenomen. Polaris is een lid van een drievoudig system en de dichtstbijzijnde en helderste klassieke Cepheïde.

Deze valse-kleurenafbeelding van Polaris, vastgelegd door de CHARA Array in april 2021, onthult grote heldere en donkere vlekken op het oppervlak van de ster.
Deze valse-kleurenafbeelding van Polaris, vastgelegd door de CHARA Array in april 2021, onthult grote heldere en donkere vlekken op het oppervlak van de ster. Afbeelding: Evans et al., doi: 10.3847/1538-4357/ad5e7a.

Polaris, ook bekend als onze Poolster, α Ursae Majoris en HD 8890 is een bekende Cepheïde-variabele ster.

Astronomen gebruiken deze sterren als “standaard kaarsen” omdat hun ware helderheid afhankelijk is van hun pulsatieperiode: heldere sterren pulseren langzamer dan zwakkere sterren.

Hoe helder een ster aan de hemel is, is afhankelijk van de ware helderheid van de ster en de afstand tot de ster.

Omdat astronomen de ware helderheid van een Cepheïde kennen, gebaseerd op hun pulsatieperiode, kunnen ze die parameters gebruiken om de afstand tot de ster te berekenen en zo de afstand tot hun sterrenstelsels. Ook kunnen ze op die manier de uitdijing van het heelal berekenen.

Polaris is nu waargenomen door Dr. Nancy Evans en haar collega’s van het Harvard & Smithsonian Center for Astrophysics. Ze gebruikten de CHARA optische interferometrische array van zes telescopen van de Mount Wilson sterrenwacht in Arizona.

Hun doel was het bepalen van de baan van een zwakke begeleider die iedere 30 jaar om Polaris heen draait.

De kleine scheiding en het grote verschil in helderheid tussen de beide sterren zorgt voor een enorme uitdaging om het binaire systeem tijdens hun dichtste nadering van elkaar te onderscheiden.

De onderzoekers volgden met succes de baan van de naaste metgezel van Polaris en bepaalden veranderingen in de grootte van Polaris terwijl deze pulseerde.

De baanbeweging toonde aan dat Polaris een massa heeft van 5 zonsmassa en een straal van 46 keer die van de Zon.

De CHARA-waarnemingen gaven ook de eerste glimp van hoe het oppervlak van een Cepheïde er uitziet.

De CHARA-beelden onthulden grote heldere en donkere vlekken op het oppervlak van Polaris die in de loop van de tijd veranderden. De aanwezigheid van vlekken en de rotatie van de ster kunnen verband houden met een variatie van 120 dagen in de gemeten snelheid.

De onderzoekers zijn van plan om Polaris in de toekomst te blijven volgen en ze hopen dat ze het mechanisme dat de vlekken op het oppervlak van Polaris genereert beter leren begrijpen.

Het artikel van het team werd gepubliceerd in The Astrophysical Journal.

Artikel: Nancy Remage Evans et al. 2024. The Orbit and Dynamical Mass of Polaris: Observations with the CHARA Array. ApJ 971, 190; doi: 10.3847/1538-4357/ad5e7a

Eerste publicatie: 21 augustus 2024
Bron: sci-news