Buitenaards leven - exoplaneten

Astronomen zoeken naar signalen van buitenaards leven bij TESS exoplaneten

Artist impressie van de TESS in een baan om de Aarde
Artist impression van de Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) van de NASA die zal gaan zoeken naar exoplaneten in een baan om de helderste sterren. Credit: NASA’s Goddard Space Flight Center

Exoplaneten die door de Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) van de NASA worden gevonden zullen ook op zogenaamde technosignaturen worden onderzocht. Dit zijn aanwijzingen voor technologie die mogelijk zijn ontwikkeld door geavanceerde buitenaardse beschavingen. Ze zullen worden onderzocht door astronomen van het Breakthrough Listen initiatief.

Het zoeken naar technologische signalen, ook bekend als SETI (Search for Extraterrestrial Intelligence) maakt gebruik van krachtige telescopen om naar signalen uit de ruimte te kijken die mogelijk afkomstig zijn van zenders, aandrijfsystemen of andere apparaten.

Tot op heden zijn er nooit technosignaturen gevonden maar de kans om ze te vinden wordt steeds groter en dat is mede te danken aan Breakthrough Listen.

Breakthrough Listen gaat nu samen met het TESS-team proberen om de vraag te beantwoorden of we alleen zijn in het heelal. Door de samenwerking zullen er meer dan 1000 interessante objecten uit de TESS database worden toegevoegd aan de lijst van Breakthrough Listen.

Het zal ook de analysestrategie van Breakthrough Listen verfijnen (bijvoorbeeld door gebruik te maken van nieuwe kennis over uitlijningen van planeten om te voorspellen wanneer transmissies waarschijnlijker zullen plaatsvinden); en het zal meer zinvolle statistieken opleveren in het geval van negatieve detecties.

De waarnemingen zullen plaatsvinden met de belangrijkste instrumenten van Breakthrough Listen (de radiotelescopen van Green Bank en Parkes, de MeerKAT en de Automated Planet Finder) maar ook met instrumenten van partners waaronder VERITAS, NenuFAR, de Murchison Widefield Array, de LOFAR stations in Ierland en Zweden, de Jodrell Bank sterrenwacht en e-Merlin, de Keck sterrenwacht en de Sardinia Radio Telescope. Uiteraard doet ook de Allen Telescope Array van het SETI-instituut mee.

Veel van de TESS-planeten bevinden zich relatief dicht bij de Aarde en dat maakt het mogelijk om naar zwakkere zenders te zoeken bij deze planeten. Daarnaast bekijkt TESS alleen maar planeten die, vanaf de Aarde gezien, voorlangs hun ster trekken. We kijken dus steeds van opzij tegen de planeetsystemen aan.

Ongeveer 70% van de radiosignalen die van de Aarde weglekken doen dat in het vlak van de baan van de Aarde. Dat is dus hetzelfde als voor zenders die door buitenaardse beschavingen zijn ontwikkeld en dus bieden planeten die voorlangs hun ster trekken de beste kans op het vinden van buitenaardse zenders.

Naast het onderzoeken van de TESS planeten met het instrumentarium van Breakthrough Listen zullen de lichtcurves van de TESS sterren (hoe de helderheid van de sterren in de tijd verandert) worden onderzocht op afwijkingen.

De transitie van een planeet voorlangs een ster produceert een goed begrepen variatie in het gedetecteerde licht van de ster maar grote kunstmatige projecten (zoal bijvoorbeeld megastructuren zoals Dyson sferen) kunnen het sterlicht op een veel complexere manier tegenhouden.

De TESS sterren die vreemd gedrag vertonen zijn niet alleen interessant als kandidaten voor technologische signalen maar zijn ook interessant voor astrofysici.

De recente ontdekking van KIC 8462852 (ook bekend als de ster van Tabby of de ster van Boyajian), een object dat vreemde, schijnbaar random, variaties in zijn helderheid kent zorgde voor veel opwinding en leidde tot veel verschillende mogelijke verklaringen waarvan megastructuren zoals een Dyson sfeer er eentje was.

Vervolgwaarnemingen duiden er op dat stofdeeltjes in een baan om de ster verantwoordelijk zijn voor het afzwakken van het sterlicht. Het bestuderen van dergelijke afwijkingen vergroten onze kennis over de astrofysica maar ook helpen ze ons bij de zoektocht naar signalen van een technologische herkomst.

De TESS-onderzoekers zijn erg enthousiast over de samenwerking met het Breakthrough Listen SETI-onderzoek. Van alle studies naar exoplaneten heeft alleen SETI de mogelijkheid om signalen van buitenaards leven te herkennen, aldus de wetenschappelijk directeur van het TESS-programma.

 

Eerste publicatie: 19 november 2019
Bron: SciNews