De BepiColombo ruimtesonde heeft op 23 juni 2022 zijn tweede scheervlucht langs de planeet Mercurius gemaakt. De ruimtesonde is een samenwerkingsverband tussen de Europese ruimtevaartorganisatie ESA en het Japan Aerospace Exploration Agency (JAXA).
BepiColombo legde op 23 juni 2022 dit beeld van Mercurius vast toen de ruimtesonde op de tweede van zijn zes scheervluchten langs de planeet vloog. Deze afbeelding werd om 11:51:07 uur Nederlandse tijd gemaakt door Monitoring Camera 3 van de Mercury Transfer Module, toen de ruimtesonde zich op 1406 kilometer van het oppervlak van Mercurius bevond. De dichtste nadering van 200 kilometer vond kort daarvoor plaats, om 11:44 uur Nederlandse tijd. In deze opname is het noorden boven. Hoewel duidelijk een gebied met veel kraters belicht deze opname ook een deel van de vulkanische geschiedenis van Mercurius. De gladde vlaktes van Mercurius zijn ontstaan door vulkaanuitbarstingen van vloeibare lava die zich 3,7 miljard jaar geleden over de planeet verspreidden – zoals de vlaktes zichtbaar tussen de high-gain antenne van BepiColombo en in de richting van de rand van de planeet. De uitbarstingen die deze vlaktes hebben gevormd, hebben gewoonlijk niet geleid tot vulkanen die we op Aarde kennen. De bodem van de 125 kilometer grote Heaney-krater (naast de high-gain antennen van BepiColombo in het midden van de afbeelding) is bedekt met gladde vulkanische vlaktes en er is een kleine heuvel zichtbaar. Dit is een zeldzaam voorbeeld van een kandidaat-vulkaan op Mercurius, die eenmaal in een om de planeet een belangrijk doelwit zal zijn voor de hoge-resolutiecamera’s van BepiColombo. Ten noorden van Heaney, voorbij de high-gain antenne, ligt de 105 kilometer grote Amaral-krater met een duidelijk gedefinieerde rand en een centrale cluster van pieken. De regio rond Amal is pokdalig met zogenaamde secundaire kraters die worden veroorzaakt door materiaal dat tijdens het ontstaan van Amal is uitgestoten en opnieuw inslaat op het nabijgelegen oppervlak. Deze textuur is gebruikelijk rond verse kraters op Mercurius. Credit: ESA/BepiColombo/MTM.
BepiColombo werd op 20 oktober 2018 gelanceerd vanaf de Europese ruimtevaartbasis in Kourou in Frans -Guyana.
Het is de eerste Europese missie naar Mercurius en de eerste missie die twee ruimtesondes omvat die elkaar aanvullen bij het bestuderen van de planeet en zijn dynamische omgeving.
BepiColombo bestaat uit twee individuele orbiters: de Mercury Planetary Orbiter van de ESA en de Mercury Magnetospheric Orbiter (MMO of MIO) van JAXA.
Er zijn negen scheervluchten nodig om de ruimtesonde in 2025 in de juiste baan om Mercurius te krijgen: een scheervlucht langs de Aarde, twee langs Venus en zes langs Mercurius.
De eerste scheervlucht langs Mercurius vond plaats op 1 oktober 2021. De opnames die tijdens de eerste scheervlucht werden gemaakt waren goed maar de opnames die tijdens de tweede scheervlucht zijn gemaakt zin nog beter.
De afbeeldingen belichten veel van de wetenschappelijke doelen die bereikt kunnen worden wanneer BepiColombo in een baan om de planeet komt. Astronomen willen de vulkanische en tektonische geschiedenis van deze verbazingwekkende planeet begrijpen.
De dichtste nadering tijdens de tweede scheervlucht vond plaats op 23 juni 2022 om 11:44 uur Nederlandse tijd op een hoogte van ongeveer 200 kilometer boven het oppervlak van Mercurius.
Tijdens deze scheervlucht werden de drie MCAM-camera ingezet en werden er door een aantal wetenschappelijke instrumenten gegevens verzameld,
De tweede van zes scheervluchten langs Mercurius is voltooid, volgend jaar rond deze tijd zal nummer drie plaatsvinden en in 2025 moet de ruimtesonde in een baan om Mercurius komen.
BepiColombo legde dit beeld van Mercurius vast op 23 juni 2022 toen de ruimtesonde voor de tweede van zijn zes geplande scheervluchten langs de planeet vloog. Deze afbeelding werd om 11:55:32 uur Nederlandse tijd gemaakt voor Monitoring Camera 2 van de Mercurius Transfer Module. De ruimtesonde was op dat moment 2862 kilometer van het oppervlak verwijderd. De dichtste nadering van 200 kilometer vond kort daarvoor plaats, om 11:44 uur Nederlandse tijd. In deze opname is het noorden rechtsboven. Sommige beeldartefacten zoals horizontale strepen zijn ook zichtbaar. Op de voorgrond zijn delen van de Mercury Planetary Orbiter zichtbaar: de magnetometergiek die van linksonder naar rechtsboven voor Mercurius langs loopt en een klein deel van de medium-gain antenne rechtsonder. Deze afbeelding vertegenwoordigt BepiColombo’s eerste waarneming van een deel van het 3,9 miljard jaar oude Caloris-bekken, dat met een doorsnede van 1550 kilometer het grootste goed bewaarde inslagbekken is op de planeet. Met de Zon erboven maken de sterk reflecterende lava’s op de vloer het gemakkelijk om te zien als het halfronde gebied ongeveer tussen twee en drie uur van de rand van de schijf van Mercurius. Caloris is omgeven door een halo van minder reflecterende )donkerdere) lava’s. men denkt dat zowel de binnen- als buitenlava’s ongeveer 100 miljoen jaar jonger zijn dan het bekken. Het meten en begrijpen van de verschillen in samenstelling tussen deze lava’s is een belangrijk doel voor BepiColombo als die in 2026 begint aan zijn wetenschappelijke missie vanuit een baan rond Mercurius. Sommige van de kleine lichtpuntjes op de bodem van Caloris zijn inslagkraters met “holtes” op hun vloer – geologische kenmerken die uniek zijn voor Mercurius – en andere zijn afzettingen (|faculae”) die explosief zijn uitgebarsten door vulkanische openingen die het bassin hebben doorboord – het vullen van lava’s van onderaf. Een prominente donkere vlek in Caloris is een 100 kilometer grote inslagkrater genaamd Atget die van bovenaf door bassinvullende lava’s sneed en onderliggend materiaal met een lage reflectie heeft opgegraven dat mogelijk een overblijfsel is van de vroege koolstofrijke korst van Mercurius. Twee andere interessante kraters liggen tussen de magnetometergiek van de ruimtesonde en de linkerrand van de opname: de jonge, 24 kilometer grote krater Xiao Zhao met zijn heldere stralen van uitgeworpen materiaal en een 260 kilometer groot piekringbassin genaamd Ratitladi. De rijke verscheidenheid aan kraters en de bijbehorende kenmerken geeft de inslaggeschiedenis van de planeet weer. Credit: ESA/BepiColombo/MTM.
De dichtste nadiring van BepiColombo vond plaats aan de nachtzijde van Mercurius en daarom werden de eerste opnames waarin de planeet is verlicht ongeveer 5 minuten na de dichtste nadering gemaakt vanaf een hoogte van ongeveer 800 kilometer.
Ook werden er 40 minuten na de dichtste nadering opnames gemaakt toen de ruimtesonde zich al weer verwijderde van de planeet.
Terwijl BepiColombo van de nachtkant naar de dagkant vloog, leek de Zon op te komen over het met kraters bezaaide oppervlak van de planeet, schaduwen werpend langs de terminator – de grens tussen dag en nacht – en de topografie van het terrein op dramatische wijze benadrukken.
Zo toont de 125 kilometer grote Heaney krater een zeldzaam voorbeeld van een kandidaat-vulkaan op Mercurius. Eenmaal in een baan om de planeet zal deze krater een belangrijk doelwit zijn voor de hoge-resolutiecamera’s van BepiColombo.
Slechts een paar minute na de dichtste nadering en terwijl de Zon van bovenaf scheen, kwam Mercurius’ grootste inslagkenmerk, het 1550 kilometer grote Calorisbekken, voor het eerst in zicht. De sterk reflecterende lava op de vloer zorgt ervoor dat die afsteekt tegen de donkere achtergrond.
Men denkt dat de vulkanische lava’s in en rond Caloris ongeveer 100 miljoen jaar na het ontstaan van het bekken zijn gevormd. Het begrijpen van de verschillen in samenstelling tussen deze is een belangrijk doel voor BepiColombo.
