Saturnus - manen

Bergelmir – maan van Saturnus

De maan Bergelmir is een lid van de groep Noorse manen die op een gemiddelde afstand van 12 tot 24 miljoen kilometer en een baaninclinatie tussen 136 en 176 graden om Saturnus draaien. De manen hebben een baanexcentriciteit tussen 0,12 en 0,77.

De Saturnusmaan Bergelmir
De Saturnusmaan Bergelmir gefotografeerd door de Cassini ruimtesonde op 13 september 2014. Credit: NASA/Cassini – NASA PDS – identified from Tilmann Denk’s website, CC BY-SA 4.0,

De Noorse manen hebben allemaal een retrograde baan. Dit, gecombineerd met de grote excentriciteit van hun baan, maakt dat ze tot de onregelmatige manen worden gerekend. Men neemt aan dat het objecten zijn die door Saturnus zijn ingevangen anders dan de regelmatige manen die zijn gevormd tijdens het ontstaan van Saturnus.

Anders dan de Gallische en de Inuit-manen hebben de manen van de Noorse groep vermoedelijk geen gezamenlijke oorsprong.

Bergelmir heeft een gemiddelde straal van ongeveer 3,0 kilometer. De inclinatie ten opzichte van de evenaar van Saturnus bedraagt 159° en de baan van de maan heeft een excentriciteit van 0,1. Bergelmir draait op een afstand van 19,3 miljoen kilometer om Saturnus heen en heeft daar dan ongeveer 1.006 Aardse dagen voor nodig.

Ontdekking

Bergelmir is op 5 mei 2005 ontdekt door S. Sheppard, D. Jewitt en J. Kleyna op foto’s die gemaakt zijn met de 8,2 meter Subaru-telescoop op Mauna Kea. Het maantje is zichtbaar op opnames die tussen 12 december 2004 en 9 maart 2005 werden gemaakt. In die nachten werden maar liefst 12 nieuwe manen ontdekt bij Saturnus. De baan karakteristieken werden berekend door Brian Marsden.

Naamgeving

De originele aanduiding is S/2004 S15. In april 2007 werd het maantje vernoemd naar Bergelmir, een ijsreus uit de Noorse mythologie. Hij is de kleinzoon van Ymir. Bergelmir en zijn vrouw waren de enige overlevenden van hun soort van de enorme vloed van bloed uit de wonden van Ymir toen die door Odin, aan het begin van de tijd, werd gedood. Bergelmir werd toen de stamvader van een nieuw reuzenreus.

Bergelmir in cijfers

Ontdekt doorS. Sheppard, D. Jewitt en J. Kleyna
Datum ontdekking4 mei 2005
Gemiddelde afstand tot Saturnus19.338.300 km
Periapsis (dichtste nadering tot Saturnus)16.598.063 km
Apoapsis (grootste afstand tot Saturnus)22.076.837 km
Jaar2,753675565 Aardse jaren
1.005,78 Aardse dagen
Omtrek baan120.893.879,74 km
Gemiddelde baansnelheid5.008,3 km/u
Baan excentriciteit0,1417
Equatoriale inclinatie t.o.v. de baan158,919°
Gemiddelde straal3,0 km
Omtrek aan de evenaar18,8 km
Volume113 km3
Massa
Dichtheid2,3 g/cm3
Oppervlakte113,10 km2
Zwaartekracht aan de oppervlakte
Ontsnappingssnelheid
Synodische rotatieperiode8,13 uur
Tabel 1 – Bergelmir in cijfers

Eerste publicatie: 5 mei 2013
Laatste keer bijgewerkt op: 24 oktober 2022