Zonnestelsel Nieuws

Beste foto’s van de oceaanmaan Europa in 22 jaar

Europa is in grootte de zesde maan in het zonnestelsel en heeft een enorme oceaan onder zijn bevroren schil. De Juno ruimtesonde van de NASA die Jupiter onderzoekt heeft afgelopen week een zeldzame close-up kunnen maken van een ijzige wereld.

Onbewerkte opname van de Jupitermaan Europa.
De Juno ruimtesonde van de NASA maakte deze opname tijdens de scheervlucht op 29 september 2022. Credit: NASA/SWRI/MSSS)

De Juno ruimtesonde maakte op 29 september de dichtstbijzijnde passage in 22 jaar van de ijzige maan Europa en bood het beste zicht op de oceaanwereld sinds de Galileo ruimtesonde van de NASA er in 2000 voorbij vloog.

De scheervlucht duurde in totaal 2 uur en de kleinste afstand van Juno tot  Europa bedroeg slechts 352 kilometer. Het was een van de drie meest nabije blikken ooit op de ijzige maan. De laatste soortgelijke scheervlucht werd op 3 januari 2000 uitgevoerd door de Galileo ruimtesonde.

Op de eerste foto’s zijn ruige terreinkenmerken gemakkelijk te zien, inclusief hoge schaduw werpende blokken, terwijl heldere en donkere richels en dalen over het oppervlak buigen. De langwerpige put bij de evenaar kan een aangetaste inslagkrater zijn, aldus NASA.

Terwijl de geologische informatie van de scheervlucht langzaam binnendruppelt noemden functionarissen van NASA de zeldzame blik van Juno op de maan uitermate belangrijk in het kader van de aanstaande Europa Clipper-missie van de NASA. Deze missie moet over ongeveer twee jaar worden gelanceerd om de ijzige maan te gaan bestuderen.

De Europa Clipper-missie zal de atmosfeer, het oppervlak en het binnenste van de maan gaan bestuderen met als belangrijkste wetenschappelijke doel het bepalen of de ondergrondse oceaan leven kan herbergen. De Europa Clipper zou het Jupiterstelsel in 2030 moeten bereiken.

Onbewerkte opname van de Jupitermaan Europa.
De Juno ruimtesonde van de NASA maakte deze opname tijdens de scheervlucht op 29 september 2022. Credit: NASA/SWRI/MSSS)

In grootte is Europa de zesde maan van het zonnestelsel en vergelijkbaar in grootte met onze Maan. Maar Europa heeft een heel andere samenstelling en ontstaansgeschiedenis. De maan heeft een massieve kern die wordt omringd door een oceaan waarvan wetenschappers denken dat die mogelijk leven kan ondersteunen zoals wij dat op Aarde kennen.

Tijdens zijn scheervlucht maakte Juno opnames met een resolutie van 1 kilometer per pixel en dat levert de hoogste resolutie-opnames van de maan op die we hebben. Daarnaast verkreeg Juno gegevens over de omgeving van de Maan, zijn atmosfeer, oppervlak en binnenste.

Planeetwetenschappers zullen kijken of het oppervlak van Europa de laatste twintig jaar is veranderd. Gegevens verkregen met het microgolf radiometerinstrument van Juno kunnen vooral belangrijk zijn voor missies zoals de Europa Clipper omdat die data kunnen helpen bij het identificeren van enkele potentieel bewoonbare “zakken” vloeibaar water net onder de enorme ijskap van de maan.

Wetenschappers gebruikten de scheervlucht om de baan van Juno enigszins te veranderen, aangezien het nu de bedoeling is om in 38 dagen een enkele baan om Jupiter te maken (in plaats van de 43-daagse baan die voorheen werd gemaakt). Scheervluchten langs de maan Io worden verwacht in 2023 en 2024 maar dan moet de ruimtesonde wel de intense straling vanuit de stralingsgordels om Jupiter overleven.

Eerste publicatie: 30 september 2022
Bron: NASA