Astronomisch Nieuws

Betelgeuze is kleiner en dichterbij dan werd gedacht

Betelgeuze waargenomen door de ALMA
Deze oranje vlek toont de ster Betelgeuze zoals die door de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) wordt gezien. Credit: ALMA/ESO/NRAO

Met behulp van nieuwe gegevens van de in de ruimte zijde Solar Mass Ejection Imager en drie verschillende modelleringstechnieken hebben astronomen berekend dat de rode superreus betelgeuze in het sterrenbeeld Orion een straal heeft van ongeveer 764 * de straal van de Zon en een massa tussen 16,5 en 19 zonsmassa. De ster zou ongeveer 548 lichtjaar van ons zijn verwijderd.

Betelgeuze wordt al lang door astronomen onderzocht en recent is de ster zich vreemd begonnen te gedragen. Normaal gesproken is betelgeuze een van de helderste sterren aan de sterrenhemel maar sinds eind 2019 hebben astronomen tweemaal een grote dip in de helderheid waargenomen.

Dit leidde tot speculaties dat de rode reus op het punt stond als een supernova te exploderen maar nieuw onderzoek biedt een andere verklaring. Het is inmiddels bekend dat de eerste helderheidsafname werd veroorzaakt door een grote stofwolk. De tweede, kleine helderheidsafname van de ster werd vermoedelijk veroorzaakt door pulsaties van de ster.

De onderzoekers waren in staat om hydrodynamische en seismische modellen te gebruiken om meer te leren over de fysica die verantwoordelijk is voor de pulsaties van Betelgeuze. Bovendien hielpen de modellen bij het verkrijgen van een duidelijker idee in welke fase van zijn leven Betelgeuze nu precies is.

De analyse van de astronomen bevestigde dat drukgolven, eigenlijk geluidsgolven, de oorzaak zijn van de pulsaties van Betelgeuze. De ster verbrandt momenteel nog steeds helium in zijn kern en dat betekent dat er geen supernova-explosie aanstaande is. Volgens de onderzoeksgroep duurt dat nog minimaal 100.000 jaar.

Daarnaast heeft de onderzoeksgroep dus ook bepaalt hoe groot de ster is en hoe ver de ster zich van de Aarde bevindt.

De grootte van Betelgeuze is altijd een beetje een raadsel geweest. Eerdere studies suggereerden dat de ster zich voorbij de baan van Jupiter zou uitstrekken als we Betelgeuze op de plek van de Zon zouden zetten.

De nieuwe studie komt tot een grootte van twee-derde van de eerdere berekeningen en dat betekent dat Betelgeuze een straal heeft van ongeveer 764 * de straal van de Zon.

Toen men eenmaal de grootte van de ster had kon ook eenvoudig de nieuwe afstand worden berekend. Volgens de onderzoeksgroep is de ster 548 lichtjaar van de Aarde verwijderd en dat is 25% minder dan voorheen werd aangenomen.

Het goede nieuws is dat Betelgeuze nog steeds veel te ver van de Aarde is verwijderd om bij een supernova-explosie hier significante schade aan te richten.

De bevindingen van de onderzoeksgroep zijn gepubliceerd in het tijdschrift Astrophysical Journal.

Artikel: Meridith Joyce et al. 2020. Standing on the Shoulders of Giants: New Mass and Distance Estimates for Betelgeuse through Combined Evolutionary, Asteroseismic, and Hydrodynamic Simulations with MESA. ApJ 902, 63

Eerste publicatie: 18 oktober 2020
Bron: Sci-News en anderen