donderdag, februari 13, 2025
Zonnestelsel Nieuws

Bewijs gevonden voor relatief recente seismische activiteit op de verre zijde van de Maan

Nieuw onderzoek toont aan dat breukstructuren op de Maan mogelijk recent en mogelijk momenteel actief zijn in gebieden die van belang zijn voor toekomstige maanmissies.

Kleine bergkammen aan de verre zijde van de Maan (geel) onthullen bewijs dat de Maan misschien niet zo slapend is als eerder werd gedacht.
Kleine bergkammen aan de verre zijde van de Maan (geel) onthullen bewijs dat de Maan misschien niet zo slapend is als eerder werd gedacht. Credit: Tom Watters, Smithsonian Institute.

Om de complexe geologische en evolutionaire geschiedenis van de Maan te reconstrueren bestuderen wetenschappers al tientallen jaren het oppervlak van de Maan.

Bewijs van maanmaria – donkere, vlakke gebieden op de Maan gevuld met gestolde lava – suggereerde dat de Maan in het verre verleden een aanzienlijke compressie heeft ondergaan.

Onderzoekers vermoeden dat grote, gebogen cirkels aan de nabije zijde van de Maan werden gevormd door samentrekkingen die miljarden jaren geleden plaatsvonden – en concludeerden dat maanmaria sindsdien inactief zijn gebleven.

De nieuwe studie onthult echter dat wat zich onder het maanoppervlak bevindt, dynamischer kan zijn dan eerder werd gedacht.

Onderzoeker Dr. Jaclyn Clark van de Universiteit van Maryland in de Verenigde Staten en collega’s ontdekten dat kleine bergkammen aan de verre zijde van de Maan aanzienlijk jonger waren dan eerder bestudeerde bergkammen aan de nabije zijde.

Volgens Dr Clark geloven veel wetenschappers dat de meeste geologische bewegingen van de Maan 2,5 – 3 miljard jaar geleden plaatsvonden. Maar ze zien dat deze tektonische landvormen pas sinds een miljard jaar actief zijn en dat ze dat vandaag de dag nog steeds kunnen zijn.

Deze kleine mare bergkammen lijken zich in de laatste 200 miljoen jaar of zo te hebben gevormd, wat relatief recent is gezien de tijdschaal van de Maan.

Met behulp van geavanceerde karterings- en modelleringstechnieken vonden de onderzoekers 266 voorheen onbekende kleine bergkammen aan de verre zijde van de Maan.

De bergkammen verschenen doorgaans in groepen van 1- tot 40 in vulkanische gebieden die waarschijnlijk 3,2 tot 3,6 miljard jaar geleden zijn gevormd in smalle gebieden waar zich mogelijk onderliggende zwakheden in het maanoppervlak bevinden.

Om de leeftijd van deze kleine bergkammen te schatten gebruikten de onderzoekers een techniek die kratertelling werd genoemd. Ze ontdekten dat de bergkammen aanzienlijk jonger waren dan andere kenmerken in hun omgeving.

“In essentie geldt: hoe meer kraters een oppervlak heeft, hoe ouder het is; het oppervlak heeft meer tijd nodig om meer kraters te verzamelen.” legde Dr. Clark uit.

Nadat de onderzoekers de kraters rond deze kleine bergkammen hadden geeld en zagen dat sommige bergkammen door bestaande inslagkraters heen snijden, denken ze dat deze landvormen de afgelopen 160 miljoen jaar tektonisch actief waren.

De wetenschappers merktenop dat de bergkammen aan de verre zijde qua structuur vergelijkbaar waren met die aan de nabije zijde van de Maan, wat suggereert dat beide door dezelfde krachten zijn ontstaan, waarschijnlijk een combinatie van geleidelijke krimp van de Maan en verschuivingen in de baan van de Maan.

De Apollo-missies van de NASA detecteerden tientallen jaren geleden ondiepe maanbevingen; de nieuwe bevindingen suggereren dat deze kleine bergkammen verband kunnen houden met vergelijkbare seismische activiteit.

Volgens Clark hopen onderzoekers dat toekomstige missies naar de Maan hulpmiddelen zoals grondpenetrerende radar zullen bevatten, zodat ze de structuren onder het maanoppervlak beter kunnen begrijpen.

De wetenschap dat de Maan nog steeds geologisch actief is, heeft zeer reële implicaties voor waar we van plan zijn onze astronaute, apparatuur en infrastructuur op de Maan te plaatsen.

De resultaten van het team zijn in de Planetary Science Journal geplaatst.

Artikel: C.A. Nypaver et al. 2025. Recent Tectonic Deformation of the Lunar Farside Mare and South Pole-Aitken Basin. Planet. Sci. J 6, 16; doi: 10.3847/PSJ/ad9eaa

Eerste publicatie: 1 februari 2025
Bron: sci-news