Chinees Nieuwjaar – de legende van het monster Nian

Chinees Nieuwjaar oftewel het Lentefestival is het oudste traditionele festival in China maar veel mensen weten het verhaal achter het festival niet meer. Veel van de huidige gewoontes en activiteiten tijdens het Lentefestival hebben hun oorsprong in het verhaal over het monster Nian. Het verhaal helpt te verklaren waarom en hoe het festival wordt gevierd.

Volgens de oude Chinese legende was er in vroeger tijden een wreed monster dat Nian werd genoemd en dat scherpe tanden en hoorns had. Dit monster zonderde zich gedurende lange tijd af in de donkere zee en kwam alleen aan het eind van het maanjaar aan land om op mensen en vee te jagen. Daarom vluchtten de dorpsbewoners jaarlijks op Oudejaarsavond naar de bergen om aan de aanvallen van Nian te ontkomen.

Maar op een volgende Oudejaarsavond gingen dingen anders. Toen alle bewoners zich haasten om hun toevlucht te zoeken in de bergen verwelkomde het dorp een vreemde oude man. Hij had zilverkleurig jaar maar heldere priemende ogen. Hij was een bedelaar gekleed in lompen en hij liep met een stok.

De dorpsbewoners waren in grote paniek, ze sloten deuren en ramen en namen de noodzakelijke levensbehoeften mee. Overal heerste chaos en niemand bekommerde zich om de nieuwkomer.

Een omaatje uit het oostelijke deel van het dorp schoot de oude man te hulp en gaf hem wat eten. Ze vertelde hem over het monster Nian en raadde hem aan om samen met de anderen te vluchten. Echter, de oude man bleef heel kalm en krabde eens aan zijn bakkebaarden. Hij vroeg of hij een nacht in het huis van het oude vrouwtje mocht blijven, als tegenprestatie beloofde hij het monster Nian te verjagen.

De oude vrouw was uiteraard niet helemaal overtuigd van zijn belofte en probeerde hem nogmaals te overreden het dorp te verlaten en een veilig onderkomen te zoeken. De oude man bleef echter bij zijn verzoek en omdat ze geen alternatief zag vluchtte de oude vrouw alleen naar de bergen toe.

Tegen middernacht kwam het monster aan in het dorp maar het merkte een kleine verandering. In het verleden was het hele dorp in duisternis gehuld maar nu was één huis in het oosten van het dorp helemaal verlicht. Het monster sloop voorzichtig naar dit huis toe en het zag dat alle deuren en ramen waren beplakt met rood papier en dat binnen in het huis heel veel kaarsen brandden.

Het monster beefde en stampvoette terwijl het keek naar deze onverwachte veranderingen. Geïrriteerd en vol woede dook het monster naar de voordeur maar op dat moment barstte op de binnenplaats een luid lawaai los waardoor Nian niet dichterbij durfde te komen. In een flits werd de voordeur geopend en de oude man kwam, gekleed in een rode jurk, brullend van het lachen naar buiten toe. Het monster Nian schrok hier zo van dat het de donkerte van de nacht in vluchtte.

Toen de dorpsbewoners de volgende dag terugkeerden naar hun dorp waren ze verrast dat er helemaal niks was verwoest. Op dat moment drong het tot de oude vrouw door dat ze het verjagen van Nian te danken hadden aan de belofte van de oude man. Ze snelde naar de andere dorpsbewoners en ze vertelde hen van de belofte van de oude bedelaar. Omdat iedereen de waarheid wilde weten trokken ze naar het huis van de oude vrouw. De oude bedelaar was spoorloos verdwenen maar ze zagen dat alle ramen en deuren waren dichtgeplakt met rood papier en dat er veel kaarsen waren aangestoken in het huis. Ook vonden ze verbrande bamboe op de binnenplaats.

De dorpsbewoners raakten er van overtuigd dat het knetterende geluid van brandende bamboe, de kleur rood en fel licht de manieren waren om het monster Nian te verjagen.

Om de overwinning op het monster te vieren trokken de dorpsbewoners nieuwe kleren aan en gingen ze bij elkaar op bezoek om te feesten. Het nieuws verspreidde zich snel zodat iedereen snel wist hoe zich tegen Nian te wapenen.

Dus, ieder jaar op Oudejaarsavond beplakken mensen hun huis met rood papier, steken de mensen kaarsen aan, verbranden ze bamboe (dat nu is vervangen door het afsteken van vuurwerk) om zich te wapenen tegen de boze geesten. Volgens de overlevering wordt de Chinese Nieuwjaarsdag of de eerste dag van het Lente festival ook Guo Nian genoemd. Guo Nian betekent “de Nian overwonnen”. De kleur rood is ook de populairste kleur tijdens het Lentefestival geworden.

Eerste publicatie: 27 januari 2017
Laatste revisie: 27 december 2019