Chinese Chang’e 5 landt met lading maanstenen op Aarde
Afgelopen week landde de Chinese Chang’e 5 op Aarde met een lading stenen van de Maan. Het is voor het eerst in 44 jaar dat er materiaal van de Maan naar de Aarde is gehaald.
Op 16 december 2020 om 18:59 uur Nederlandse tijd landde de terugkeercapsule van de Chang’e 5 missie in de Chinese autonome regio Binnen-Mongolië. In 1976 was de Sovjet-Russische Luna-24 de laatste missie die ongeveer 170 gram materiaal van de Maan naar de Aarde bracht. Chang’e 5 heeft veel meer materiaal, ongeveer 2 kilogram, verzameld.
De uit vier modules bestaande, 8200 kilogram wegende Chang’e 5 werd op 23 november 2020 gelanceerd en kwam na vijf dagen in een baan om de Maan. Twee van de vier modules, een lander en een opstijgmodule, kwamen op 1 december 2020 neer in de buurt van Mons Rümker, een vulkanische berg in de Oceaan der Stormen – Oceanus Procellarum.
De door zonnepanelen aangedreven lander was uitgerust met camera’s, een boor en een spectrometer die de omgeving van de landingsplaats hebben bekeken. Het belangrijkste doel van de lander was echter om materiaal te verzamelen en daar was de lander twee dagen lang druk mee bezig. Er werd materiaal van een diepte van 2 meter gedolven en er werd materiaal van het oppervlak van de Maan geschraapt.
Op 3 december 2020 vertrok de opstijgmodule met aan boord de maanstenen naar een baan om de Maan. Op 5 december 2020 koppelde deze module met de orbiter-terugkeercapsulecombinatie die in een baan om de Maan draaide. Tijdens de lancering van de opstijgmodule werd de lander vermoedelijk beschadigd want die stopte op 3 december 2020 met werken. Dat was op zich geen groot probleem want die lander zou op 11 december toch stoppen met werken want dan zou de lange, koude nacht op de Maan beginnen in het gebied rond Mons Rümker.
Op 7 december 2020 werd de opstijgmodule afgestoten. Deze viel te pletter op de Maan. Vijf dagen later begonnen de terugkeercapsule en de orbiter aan hun terugreis naar de Aarde. Die terugkeer leidde tot de geslaagde landing in Binnen-Mongolië.
De Chang’e 5 was de meest recente missie in het Chang’e programma om de Maan te verkennen. Het programma is vernoemd naar een maangodin uit de Chinese mythologie. Chang’e 1 en Chang’e 2 draaiden in respectievelijk 2007 en 2010 om de Maan. Tijdens de Chang’e 3 missie werden in 2013 een lander en een maanautootje op de Maan geplaatst.
In oktober 2014 volgde de Chang’e 5 T1. Dit was een prototype van de terugkeermodule die diende als voorbereiding voor de officiële Chang’e 5 missie die nu is beëindigd. In januari 2019 tenslotte landde de Chang’e 4 op de verre zijde van de Maan. Ook deze missie bestaat uit een lander en een maanautootje.
De Chang’e 4 lander en maanrover maar ook de Chang’e 3 lander functioneren nog steeds. Het autootje van de Chang’e 3 missie hield er na 3 maanden mee op.
Met de Chang’e 5 missie werd China het derde land dat materiaal naar de Aarde heeft gehaald. De andere twee landen zijn de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten. Het laatste land haalde met zes Apollo-missies tussen 1969 en 1972 382 kilogram maanstenen naar de Aarde.
Het materiaal van Chang’e 5 moet nieuw licht werpen op de geschiedenis en de evolutie van de Maan. Het gesteente in Mons Rümker is slechts 1,2 miljard jaar oud. Veel jonger dan andere gebieden op de Maan.
Alle door de Apollo’s verzamelde stenen waren ouder dan 3 miljard jaar en alle jonge inslagkraters waarvan de leeftijd is bepaald zijn jonger dan 1 miljard jaar. De stenen van de Chang’e 5 gaan dus een leegte opvullen.
De landing van de Chang’e 5 was de tweede deze maand. Op 5 december 2020 kwam de terugkeercapsule van de Japanse Hayabusa2 missie neer in de woestijn van Australië. Deze capsule heeft materiaal van de asteroïde Ryugu aan boord. In september 2023 moet de Amerikaanse OSIRIS-Rex materiaal van de asteroïde Bennu afleveren op Aarde.
Eerste publicatie: 20 december 2020
Bron: space.com en anderen
