Ruimtevaartnieuws

Chinese raket zorgt voor puinhoop in de ruimte

De eerste lancering van een aankomend Chinese internet-megaconstellatie verliep nogal rommelig.


488 / 5.000
foto waarop verschillende heldere objecten te zien zijn, omlijnd door rode vakken, die afsteken tegen een zwarte sterrenhemel
Deze samengestelde afbeelding, afkomstig van Slingshot Aerospace’s lage aardbaangerichte Horus optische hekken, toont een reeks heldere, onverwachte objecten die langs hetzelfde baanpad bewegen als een Long March 6A-raketlichaam en de 18 Qianfan-satellieten die het op 6 augustus 2024 heeft ingezet. Deze objecten maken deel uit van de puinwolk die is ontstaan ​​door het uiteenvallen van het raketlichaam. (Credit: Slingshot Aerospace)

Dinsdagochtend 6 augustus 2024, lanceerde een Chinese Lange Mars 6A-raket de eerste 18 satellieten voor het Qianfan – Duizend Zeilen – breedbandnetwerk dat uiteindelijk plaats zal bieden aan 14.000 satellieten.

De raket bracht de satellieten met succes naar een lage aardbaan (LEO), op een hoogte van ongeveer 800 kilometer. Maar de bovenste trap brak kort daarna uit elkaar waardoor een wolk van puin ontstond die nu rond de planeet raast, aldus het United States Space Command (USSPACECOM).

Op 8 augustus bevestigde USSPACECOM het uit elkaar vallen van een Lange Mars 6A-raket die op 6 augustus 2024  werd gelanceerd, wat resulteerde in meer dan 300 stukken traceerbaar puin in een lage baan om de Aarde. Men heeft geen directe bedreigingen waargenomen en men blijft routinematig conjunctiebeoordelingen uitvoeren om de veiligheid en duurzaamheid van het ruimtedomein te ondersteunen, aldus de organisatie.

Traceerbaar puin is over het algemeen elk object met een diameter van ten minste 10 centimeter. De nieuw ontstane puinwolk bevat ongetwijfeld ook veel scherven die te klein zijn om te monitoren.

Dit was een zorgwekkende start voor het Duizend Zeilen-project. Als zelfs maar een fractie van de lanceringen die nodig zijn om deze Chinese megaconstellatie in te zetten, evenveel puin genereren als deze eerste lancering, zou het resultaat een onhoudbare toevoeging zijn aan de populatie ruimtepuin in de lage aardbaan.

Gebeurtenissen als deze benadrukken hoe belangrijk het is om de bestaande richtlijnen voor het beperken van ruimteschroot na te leven zodat er minder nieuw ruimteschroot ontstaat. Ook benadrukken wetenschappers de noodzaak van robuuste kennis over het ruimtedomein zodat men snel nieuw gelanceerde ruimteobjecten kunnen detecteren, volgen en catalogisteren zodat ze kunnen screenen op mogelijke problemen.

illustratie van drie satellieten in een baan, met de aarde onderaan het frame en de zon op de achtergrond.
Artist impressie van Qianfan internetsatellieten in een baan. (Image credit: CCTV)

dit is niet de eerste keer dat de bovenste trap van een Lange Mars 6A – die ongeveer 5800 kg weegt zonder brandstof – een puinwolk in een baan om de Aarde heeft veroorzaakt. Op 12 november 2022 brak, kort na het uitzetten van de Yunhai-3 weersatelliet, ook een dergelijke trap in stukken. Die gebeurtenis veroorzaakte 533 stukken traceerbaar puin.

De baan om de Aarde raakt steeds voller met zowel actieve satellieten als stukken puin. Volgens de ESA vliegen er op dit moment ongeveer 10.000 operationele satellieten rond de planeet (de meeste daarvan zijn Starlink-satellieten van SpaceX). Er zijn ongeveer 45.000 stukken traceerbaar puin van minimaal 10 centimeter doorsnede en 130 miljoen scherven van minimaal 1 millimeter in doorsnede.

Eerste publicatie: 10 augustus 2024
Bron: space.com/space daily  & anderen