Mercurius

De afstand van Mercurius tot de Zon

Het oppervlak van Mercurius
Detailopname van het oppervlak van Mercurius. De foto is gemaakt door de MESSENGER-sonde.

Mercurius is de meest nabije planeet tot de Zon. De planeet heeft de minste tijd nodig voor een omwenteling om onze ster. De kleine afstand zorgt voor een hoge oppervlaktetemperatuur en zorgt er ook voor dat de planeet nauwelijks een dampkring kan vasthouden. Maar hoe dichtbij is dichtbij eigenlijk?

Mercurius heeft van alle planeten de meest elliptische baan. De dichtste nadering tot de Zon ligt op een afstand van 47 miljoen kilometer. De grootste afstand tot de zon bedraagt 70 miljoen kilometer.

De elliptische baan zorgde eeuwen geleden voor grote verwarring onder astronomen toen ze probeerden de banen van de planeten te begrijpen. Op het verste punt van de Zon is de beweging van de planeet het langzaamst. De Aarde kan de planeet dan inhalen. Dit gebeurt iedere 3,5 maand. Astronomen die de beweging van Mercurius aan de hemel vastleggen zullen dan zien dat de planeet gedurende verschillende nachten achterwaarts beweegt ten opzichte van de sterren. Deze retrograde beweging werd pas verklaard toen Nicolas Copernicus vaststelde dat de planeten allemaal om de Zon draaien in plaats van om de Aarde zoals destijds algemeen werd aangenomen.

Ofschoon Mercurius de dichtste planeet bij de Zon is, is het niet de heetste planeet. Venus is veel warmer. De temperaturen op Mercurius variëren sterk maar de zeer ijle atmosfeer kan nauwelijks warmte vasthouden. Venus daarentegen vertoont door zijn zeer dichte atmosfeer een uit de hand gelopen broeikaseffect.

Omdat Mercurius zich zo dicht bij de Zon bevindt is het de enige planeet die niet door de Hubble Space Telescope bekeken kan worden.

Mercurius en de Zon

Mercurius bevindt zich tussen de Zon en de Aarde in en dit betekent dat de planeet, net zoals de Maan, schijngestalten vertoont. Echter de schijngestalten van Mercurius zijn veel lastiger te zien dan de schijngestalten van Venus die zich ook tussen de Zon en de Aarde in beweegt. Galileo Galilei kon met zijn telescoop de schijngestaltes van Venus waarnemen maar die van Mercurius niet.

Net zoals Venus kent ook Mercurius overgangen voor de Zon langs. Een Mercuriusovergang vindt eens in de zeven jaar plaats. Astronomen gebruiken dergelijke overgangen om de exacte afstand van de Aarde tot de Zon te berekenen. (Venusovergangen zijn veel zeldzamer, een Venusovergang komt maar eens in de 243 jaar voor).

De Mercurius overgang van november 2006

Hoe ver bevindt Mercurius zich van de Aarde?

De beweging van de planeten om de Zon zorgt er voor dat de afstand steeds verandert. De grootste afstand tussen Mercurius en de Aarde bedraagt 222 miljoen kilometer. De kleinste afstand is slechts 77.3 miljoen kilometer.

Hoe lang duurt het om bij Mercurius te komen?

Mercurius bevindt zich, vergeleken met andere planeten, helemaal niet zo heel erg ver weg maar toch zijn er paar een paar ruimtesondes geweest die een bezoek aan de planeet hebben gebracht. Je hebt een ruimteschip nodig om naar Mercurius te kunnen reizen maar anders dan reizen over onze eigen planeet is het bij planeten niet zo dat je altijd de kortste weg kan kiezen om er te komen. Een snelle raket zorgt er niet altijd voor dat je er ook snel bent. Bovendien zou de kortste reis wel eens kunnen betekenen dat het meteen ook de duurste reis is omdat je een zware raket nodig hebt. Om kosten te besparen worden er vaak scheervluchten langs andere hemellichamen gemaakt. Als je dat op de juiste manier doet dan zorgt dit voor een gratis versnelling van je ruimtevaartuig.

Op 3 november 1973 lanceerde de NASA de Mariner-10 naar Mercurius. De reis ging eerst via Venus. Mariner-10 had slechts vier maanden nodig om Mercurius te bereiken.

Mariner-10 was 30 jaar lang de enige ruimteverkenner die Mercurius heeft bezocht.

Mariner-10 maakte op 29 maart 1974 zijn eerste van drie scheervluchten langs de planeet. Mariner-10 was de eerste ruimtesonde die meerdere planeten bezocht en gebruik maakte van de zwaartekracht van andere planeten om zijn doel te bereiken.

Dertig jaar lang kreeg Mercurius geen bezoek van de Aarde tot op 3 augustus 2004 de MESSENGER werd gelanceerd. MESSENGER maakte eerst een scheervlucht langs de Aarde en daarna twee scheervluchten langs Venus om op 14 januari 2008 bij Mercurius aan te komen. Een reis van bijna 3.5 jaar.

De Europese ruimtevaartorganisatie ESA en de Japanse ruimtevaartorganisatie JAXA bereiden ook gezamenlijk een missie naar Mercurius voor. Deze missie is bekend als de BepiColombo-missie. De lancering staat gepland voor medio 2018. De ruimtesonde zal na de lancering scheervluchten maken langs de Aarde en twee keer  langs Venus om bijna 6.5 jaar later, eind 2024 bij Mercurius te arriveren.

 

Eerste publicatie: 9 december 2012
Laatste keer gewijzigd op: 17 februari 2017

Meer over Mercurius