Observatoria

De Arecibo radiotelescoop wacht op E.T. en zoekt naar asteroïden

De Arecibo radiotelescoop op Puerto Rico
De Arecibo radiotelescoop op Puerto Rico

De Arecibo radiotelescoop bevindt zich op het eiland Puerto Rico. Het is de op één na grootste radiotelescoop ter wereld die uit één schotel bestaat. Omdat radiotelescopen onder alle weersomstandigheden gedurende 24 uur per dag kunnen functioneren wordt het observatorium dag en nacht bemand. In 2013 vierde de radiotelescoop zijn vijftig jarig bestaan.

De radiotelescoop wordt voornamelijk ingezet voor astronomisch onderzoek maar is bij het grote publiek vermoedelijk het best bekend vanwege de enorme SETI-boodschap die in 1974 richting de bolhoop M13 in het sterrenbeeld Hercules werd gestuurd. Maar de Arecibo radiotelescoop is ook bekend uit de James Bondfilm “Goldeneye” uit 1995 waarin Pierce Brosnan de hoofdrol vertolkte en uit de film “Contact” uit 1997 met Judie Foster.

Bouw

Ruim vijftig jaar geleden zochten astronomen naar een plek voor een radiotelescoop in de buut van de evenaar. Vanaf deze plek zou de telescoop planeten kunnen waarnemen maar ook onderzoek kunnen doen aan de ionosfeer van de Aarde. De ionosfeer is de laag van de atmosfeer waarin geladen deeltjes afkomstig van de Zon het noorderlicht produceren. De radiotelescoop is gebouwd is een leistenen gebied waar sinkholes – “verdwijngaten” – voorkomen die zorgen voor de natuurlijke vorm van de schotel.

De radioschotel heeft een diameter van 305 meter en is 51 meter diep en omvat een oppervlak van 81.000 vierkante meter. Een driehoekig platform wordt door drie betonnen torens op een hoogte van 137 meter op zijn plaats gehouden. Dit platform bevat een azimutale arm, een koepel met twee subreflectors en een aantal antennes die gebruikt kunnen worden om van frequentie te veranderen.

De telescoop is een onderdeel van het Amerikaanse National Astonomy and Ionosphere Center. De Amerikaanse National Science Foundation heeft een samenwerkingsovereenkomst met de drie organisaties die de telescoop bedrijven: SRI International, The Universities Space Research Association (USRA) en UMET (Metropolitan University).

De Arecibo boodschap

De Arecibo uitzending is een bericht in pictogrammen dat in 1974 de ruimte in werd gestuurd richting de bolhoop M13. Deze bolhoop in het sterrenbeeld Hercules bevindt zich op een afstand van ongeveer 21.000 lichtjaar dus het zal nog wel even duren voor dit bericht daar aan komt.

Volgens SETI kwam de uitzending overeen met een uitzending in all richtingen van 20 triljoen watt. Simpel gezegd is de uitzending op te vangen door alle ontvangers in ons sterrenstelsel die de grootte hebben van de Arecibo antenne.

Het zoeken van asteroïden en exoplaneten

Tegenwoordig wordt de Arecibo radiotelescoop vaak gebruikt voor het zoeken naar asteroïden die dicht in de buurt van de Aarde kunnen komen. De radiotelescoop richt zich op de asteroïden die een gevaar kunnen opleveren voor de Aarde en probeert hun grootte te bepalen om daaruit de potentiële gevaar bij een inslag te bepalen.

In 2013 bijvoorbeeld nam de radiotelescoop de aankomst van steroïde 2012 DA 14 waar die de Aarde passeerde op een afstand van 27.000 kilometer. Dit was een nabije scheervlucht maar de NASA benadrukte dat de asteroïde ons op een veilige afstand passeerde.

Naast het onderzoek van asteroïden is Arecibo ook de locatie voor het Planetary Habitability Laboratory van de Universiteit van Puerto Rico. Deze onderzoeksgroep onderhoudt een catalogus die het aantal planeten in andere zonnestelsels bijhoudt die zich in de bewoonbare zone bevinden van hun respectievelijke ster.

Eerste publicatie: 24 september 2017
Bron: space.com