De Arietiden – de meest actieve daglicht meteorenzwerm
De Arietiden zijn een actieve meteorenzwerm maar ze zijn voornamelijk overdag actief. Je kan ze omstreeks 7 juni het beste bekijken in het donkere uur voor de ochtendschemering begint. Je moet kijken naar meteoren die vanaf de horizon omhoog schieten. In 2022 bevindt de heldere planeet Venus zich niet ver van de radiant van de Arietiden. Zoals altijd wil je een donkere sterrenhemel als je meteoren kijkt.
De Arietiden hebben hun maximum op 7 juni
De meeste meteorenzwermen die we jaarlijks zien zijn eenvoudig waar te nemen. Ga naar buiten en kijk omhoog. Maar wat te doen met meteorenzwermen die overdag zichtbaar zijn, als de Zon hoog aan de hemel staat? Deze daglicht meteoren zijn veel moeilijker waar te nemen. Er is er eentje die deze week zijn maximum heeft (omstreeks 7 juni 2022). De meteorenzwerm heeft zijn radiant in het sterrenbeeld Aries – Ram en wordt daarom de Arietiden genoemd.
Van de Arietiden wordt wel gezegd dat het de meest actieve daglicht meteorenzwerm is. Ze hebben een brede piek, tussen 29 mei en 17 juni en het maximum valt in 2022 op 7 juni.
Rond deze datum bevindt de radiant van de meteorenzwerm zich slechts 29° van de Zon. De radiant is het punt aan de hemel van waar alle meteoren lijken te komen. Deze hoek van 29° – de hoek tussen de Zon en de radiant van de meteoren zoals gezien vanaf de Aarde – is de elongatie van de zwerm. Onderstaande tabel geeft zowel daglicht als nachtelijke meteorenzwermen weer en geeft aan of ze ;s ochtend of ;s avond zichtbaar zijn. Dus, 29° van de Zon en vergeleken met de andere daglicht meteorenzwermen zie je dat de elongatie redelijk groot is. Dit betekent, voor een daglicht meteorenzwerm, dat de radiant iets voor de Zon boven de horizon uitkomt.
In onderstaande tabel staan 18 meteorenzwermen. ze toont het maximum, de elongatie in graden t.o.v. de Zon en de waarneemperiode aan de ochtendhemel voor zonsopkomst of ’s avonds/’s nachts voor daglicht- en nachtelijke meteorenzwermen. Credit: Don Machholz.
| Daglicht Meteorenzwermen | maximum | Elongatie | Overdag/’s nachts |
| Capricorniden/Sagittariden | 1 februari | 15° | ’s ochtends |
| ο-Cetiden | 20 mei | 37° | ’s ochtends |
| Daglicht Arietiden | 7 juni | 29° | ’s ochtends |
| ζ-Perseïden | 9 juni | 17° | ’s ochtends |
| β-Tauriden | 28 juni | 10° | ’s ochtends |
| Nachtelijke meteorenzwermen | Maximum | Elongatie | Overdag/’s nachts |
| Quadrantiden | 4 januari | 86° | ’s ochtends |
| Lyriden | 23 april | 106° | ’s ochtends |
| Eta Aquariden | 6 mei | 69° | ’s ochtends |
| Delta Aquariden | 30 juli | 158° | ’s ochtends |
| Perseïden | 13 augustus | 81° | ’s ochtends |
| Draconiden | 8 oktober | 83° | ’s avonds |
| Orioniden | 21 oktober | 114° | ’s ochtends |
| Zuidelijke Tauriden | 6 november | 170° | ’s ochtends |
| Noordelijke Tauriden | 13 november | 170° | ’s ochtends |
| Leoniden | 17 november | 88° | ’s ochtends |
| Geminiden | 14 december | 152° | ’s ochtends |
| Ursiden | 22 december | 105° | ’s avonds |
Hoe de Arietiden waar te nemen
De meeste Arietiden komen bij daglicht de dampkring in maar je kan er al enkele zien in het donkere uur voor zonsopkomst. Dat kan gedurende de eerste twee weken van juni. In 2022 is het maximum op 7 juni.
De truck is om ze te zien in et smalle tijdsvenster nadat de radiant omkomt maar vóór het zichtbaar aanbreken van de schemering. De radiant komt net voor het begin van de astronomische schemering. De astronomische schemering is de donkerste fase van schemering en is gedefinieerd als de periode van het centrum van de Zon tussen 12° en 18° onder de horizon is. Waarschijnlijk zie je helemaal geen licht tijdens de astronomische schemering.
Kijk richting oosten om meteoren weg te zien bewegen van de radiant. De meteoren zullen in alle richtingen vanaf de radiant bewegen. Veel zullen je horizon niet halen maar sommige meteoren zullen in het oosten voor het aanbreken van de schemering boven je horizon komen.
Hoe veel meteoren kan je zien?
Het Zenithal Hourly Rate (ZHR) is het aantal meteoren dat je per uur kan zien als de radiant zich precies boven je hoofd bevindt en je sterren kan zien met een visuele helderheid van magnitude 6,5.
Voor daglicht meteoren hebben we dan met een paar problemen te maken. Als een daglicht meteorenzwerm zich in het zenit bevindt dan is het licht. Je kan dus geen sterren van magnitude 6,5 zien. Maar ’s nachts kan je die sterren wel zien maar bevindt de radiant van een meteorenzwerm zich onder de horizon.
We hebben dus nooit ideale omstandigheden om de Arietiden te zien. Maar ze hebben wel een geweldige ZHR. Uitgaande van tellen met behulp van radar en radio echo’s bedraagt de ZHR ongeveer 60 meteoren per uur met uitschieters tot wel 200 meteoren per uur.
Hoeveel meteoren kan je op in de ochtend van 7 juni verwachten? Of in de ochtenden erna? Vermoedelijk erg weinig maar je weet het met meteoren maar nooit.
Geschiedenis van de Arietiden
De Arietiden hebben een interessante geschiedenis. Ze werden voor het eerst opgemerkt in 1947 door astronomen van de Jodrell Bank radio telescoop in Engeland. Er is een artikel dat deze daglicht meteorenzwerm samen met drie andere meteorenzwermen beschrijft. Astronomen ontdekten de zwerm met behulp van radar echo’s en bevestigden die, in enkele gevallen, met foto’s.
Lange tijd was de moederkomeet van de Arietiden onbekend. Maar in mei 1986 ontdekte Don Machholz de komeet 96P/Machholz. Deze komeet is vermoedelijk rechtstreeks betrokken bij de meteorenzwerm. Mogelijk is de bron van de zwerm deel van het Machholz Complex. Het Machholz Complex is een combinatie van twee groepen kometen, acht meteorenzwermen en minstens een asteroïde die allemaal geassocieerd kunnen worden met komeet 96P/Machholz.
Voor amateurastronomen en volkssterrenwachten met een radiobaken zijn de Arietiden zeker de moeite waard. Misschien kan je er visueel ook enkele verschalken.
Eerste publicatie: 6 juni 2022
Bron: EarthSky
