De Arietiden in 2023
De meeste meteorenzwermen zijn gemakkelijk waar te nemen. Zoek gewoon een donkere lucht en kijk omhoog! Maar hoe zit het met meteorenzwermen die overdag plaatsvinden, als de Zon op is? Er wordt wel eens gezegd dat de Arietiden de meest actieve meteorenzwerm overdag is. In 2023 zal hun voorspelde piek in de ochtend van 8 juni zijn. Misschien vang je die ochtend wat Arietiden op kort voor zonsopkomst als het nog donker is.
- Wanneer kijken: de Arietiden zijn actief tussen 29 mei en 18 juni. Er is een voorspelde piek op 8 juni 2023. Bekijk de zwerm vóór zonsopkomst richting het oosten.
- Meest nabije maanfase: de afnemende Volle Maan zorgt voor zonsopkomst ervoor dat de sterrenhemel niet helemaal donker is.
- Radiant: de radiant van de meteorenzwerm bevindt zich in het sterrenbeeld Ram – Aries. Kort voor zonsopkomst vind je dit sterrenbeeld in het oosten.
- Activiteitsperiode: 29 mei tot 18 juni.
Verwachte aantal meteoren tijdens maximum: dit is lastig te voorspellen voor daglicht-meteorenzwermen want als de Zon eenmaal op is zijn ze niet meer te zien. Maar de Arietiden hebben een grote ZHR dat met behulp van radar en radio echo’s is bepaald op ongeveer 60 meteoren per uur en soms zelfs tot wel 200 meteoren per uur.
Opmerking: de Arietiden worden wel gezien als de meest actieve daglicht meteorenzwerm.
Meer over de radiant van de meteorenzwerm
De radiant van de Arietiden – het punt aan de hemel van waar de meteoren lijken te komen – bevindt zich slechts 29° van de Zon. Deze hoek van 29° tussen de Zon en de radiant van de meteoren gezien vanaf de Aarde – is de elongatie van de zwerm. De radiant van de Arietiden bevindt zich dus 29° van de Zon. Vergelijken we de Arietiden met de andere daglicht meteorenzwermen dan kan je zien dat de elongatie van de zwerm, ofschoon niet de allergrootste, best goed is. De radiant van deze zwerm komt iets voor de Zon boven de horizon op.
| Daglicht Meteorenzwermen | maximum | Elongatie | Overdag/’s nachts |
| Capricorniden/Sagittariden | 1 februari | 15° | ’s ochtends |
| ο-Cetiden | 20 mei | 37° | ’s ochtends |
| Daglicht Arietiden | 7 juni | 29° | ’s ochtends |
| ζ-Perseïden | 9 juni | 17° | ’s ochtends |
| β-Tauriden | 28 juni | 10° | ’s ochtends |
| Nachtelijke meteorenzwermen | Maximum | Elongatie | Overdag/’s nachts |
| Quadrantiden | 4 januari | 86° | ’s ochtends |
| Lyriden | 23 april | 106° | ’s ochtends |
| Eta Aquariden | 6 mei | 69° | ’s ochtends |
| Delta Aquariden | 30 juli | 158° | ’s ochtends |
| Perseïden | 13 augustus | 81° | ’s ochtends |
| Draconiden | 8 oktober | 83° | ’s avonds |
| Orioniden | 21 oktober | 114° | ’s ochtends |
| Zuidelijke Tauriden | 6 november | 170° | ’s ochtends |
| Noordelijke Tauriden | 13 november | 170° | ’s ochtends |
| Leoniden | 17 november | 88° | ’s ochtends |
| Geminiden | 14 december | 152° | ’s ochtends |
| Ursiden | 22 december | 105° | ’s avonds |
Hoe de Arietiden waarnemen
Dus, ofschoon de meeste Arietiden overdag vliegen, zou je in het laatste donkere uur voor zonsopkomst, Arietiden kunnen zien in de eerste weken van juni.
De truc is ze waar te nemen in het korte periode dat de radiant boven de horizon komt maar voordat het licht wordt. De radiant komt juist voor het aanbreken van de astronomische schemering boven de horizon, dit is de donkerste schemering, gedefinieerd als de periode dat het centrum van de Zon 12° tot 18°onder de horizon staat. Tijdens de astronomische schemering zie je vermoedelijk helemaal niet dat de hemel lichter wordt.
Kijk naar het oosten om meteoren te zien die weg bewegen van de radiant. De meteoren verspreiden zich in alle richtingen en daarom zullen er veel zijn die nooit de horizon bereiken. Maar er zullen meteoren zijn die vanaf de oostelijke horizon omhoog schieten.
Hoeveel meteoren kan je verwachten?
De Zenithal Hourly Rate (ZHR) van een meteorenzwerm is het aantal meteoren per uur dat je kan zien als de radiant zich boven je hoofd bevindt en je sterren kan zien tot magnitude 6.5.
Bij daglicht meteoren hebben we dat wel met een aantal problemen te maken. Als de radiant van een daglichtzwerm zich boven je hoofd bevindt is het licht. Je kan dan ook geen sterren zien tot magnitude 6.5. maar als het nacht is en je zwakkere sterren kan zien dan bevindt de radiant van een daglichtzwerm zich onder de horizon.
We hebben dus nooit te maken met ideale omstandigheden om Arietiden te zien. Maar aan de hand van radar- en radio echo’s weten we dat ze een geweldige SHR hebben van 60 meteoren per uur en soms wel 200 meteoren per uur.
Hoeveel meteoren je kan zien op de ochtend van 8 juni of de dagen er omheen? Dat is heel lastig aan te geven maar veel zullen het er niet zijn.
Geschiedenis en moederkomeet van de Arietiden
De Arietiden hebben een fascinerende geschiedenis. Ze werden in 1947 voor het eerst waargenomen door astronomen van de Jodrell Bank Radio Telescope in Engeland. De wetenschappers namen ze waar met behulp van radar echo’s en die konden ze in sommige gevallen bevestigen met foto’s.
Lange tijd kende men de moederkomeet van de Arietiden niet. In mei 1986 ontdekte de amateurastronoom Don Machholz een komeet die later bekend werd als 96P/Machholz. Deze komeet is misschien rechtstreeks betrokken bij deze meteorenzwerm of deze meteorenzwerm is een deel van het Machholz Complex. Het Machholz Complex s een combinatie van twee groepen kometen, acht meteorenzwermen en monsters een asteroïde die allemaal worden geassocieerd met komeet 96P/Machholz.
Samengevat: de Arietiden zijn voornamelijk daglichtmeteoren maar de radiant komt in het laatste donkere uur voor zonsopkomst op. De Arietiden hebben hun maximum in de ochtend van 8 juni 2023. Maanlicht kan storen. Kijk richting oosten voor meteoren die vanaf de horizon omhoog schieten.
Eerste publicatie: 4 juni 2023
Bron: Earthsky & anderen
