Raketten

De Atlas V-raket

Delta V-raket
Een Atlas V-raket op weg naar het lanceerplatform. Credit: United Launch Alliance

De Atlas V-raket is een raket die veel wordt gebruikt voor het lanceren van interplanetaire missies, militaire ladingen en het vervoeren van vracht naar het International Space Station. Er zijn inmiddels meer dan 75 lanceringen met deze raket uitgevoerd (maart 2018) en er is geen enkele lancering volledig mislukt. De Atlas V is daarmee een van de betrouwbaarste raketten ter wereld.

De raket werd in eerste instantie gebruikt door Lockheed Martin maar wordt nu uitgebaat door United Launch Alliance (dit is een joint-venture tussen Lockheed en Boeing). De New Horizons, de Mars Curiosity en de ultra geheime X-37B zijn o.a. met behulp van een Atlas V gelanceerd.

Momenteel ontwikkelt Boeing de CST-100. Dit ruimtevaartuig moet in de nabije toekomst gebruikt worden om astronauten naar het International Space Station te brengen. De CST-100 zal ook met een Atlas V-raket worden gelanceerd.

Specificaties

  • Hoogte: 62,5 meter
  • Diameter: 3,81 meter
  • Gewicht: 21.173 kilogram
  • Trappen: 2. De eerste trap gebruikt een Russische RD-180 motor die kerosine en vloeibare zuurstof als brandstof gebruikt en de tweede trap gebruikt een Amerikaanse RL10 motor die vloeibare waterstof en vloeibare zuurstof gebruikt.
  • Vaste brandstof stuwraketten: Tot 3 (afhankelijk van de lading) op de Atlas V 400 serie en tot 5 op de 500 serie.
  • Lading: 8250 tot 20.520 kilogram in een lage aardbaan en 4750 tot 8900 kilogram in een geostationaire baan.
  • Lanceerplatform: lanceercomplex 41 op Cape Canaveral in Florida en lanceercomplex 3-E op de luchtmachtbasis Vandenberg in Californië.

Geschiedenis en successen

De Atlas V werd door Lockheed Martin Commercial Services ontwikkeld door het Evolved Expendable Launch Vehicle-programma van het Amerikaanse leger. De eerste lancering van een Atlas V vond plaats op 21 augustus 2002. Tijdens die lancering werd de Eutelsat Hot Bird 6 televisiesatelliet in een baan om de Aarde gebracht.

Op 12 augustus 2005 werd de raket voor het eerst voor de NASA ingezet. De raket lanceerde toen de Mars Reconnaissance Orbiter. Deze ruimtesonde draait nu steeds (april 2018) in een baan om de rode planeet.

Op 19 januari 2006 werd de New Horizons gelanceerd op zijn weg naar Pluto. De dwergplaneet werd in 2015 bezocht en nu is de New Horizons onderweg naar een object in de Kuipergordel dat begin 2019 bereikt zal worden. Maar er zijn meer interplanetaire missies die met behulp van een Atlas v zijn gelanceerd.

Op 26 november 2011 lanceerde een Atlas V de Curiosity rover naar Mars. En op 5 augustus 2011 was het de beurt aan de Juno die momenteel in een baan om Jupiter onderzoek verricht. Op 18 november 2013 lanceerde een Atlas V de MAVEN naar Mars toe maar ook de ISIRIS-Rex, de Lunar Reconnaissance Orbiter, het Solar Dynamics Observatory en de Van Allen sondes zijn met een Atlas V gelanceerd. In de nabije toekomst zal ook de Mars Insight lander met behulp van een Atlas V gelanceerd worden.

Atlas V-raketten zijn ook gebruikt om het International Space Station te bevoorraden. De eerste vlucht vond plaats op 6 december 2015 toen een Atlas V de Cygnus van Orbital ATK naar het ISS lanceerde. Ook de mysterieuze Boeing-X-37B zijn door de Atlas V in een baan om de Aarde gebracht. De X-37-B is een onbemand ruimtevaartuig van het Amerikaanse leger waarvan niet duidelijk is waarvoor het is bedoeld.

Mislukkingen

Tussen augustus 2002 en maart 2018 zijn er meer dan 75 lanceringen uitgevoerd van een Atlas V en slechts 2 daarvan mislukten gedeeltelijk die gelukkig het resultaat van de betreffende missie niet ernstig beïnvloedden. Op 15 juni 2007 werden twee militaire verkenningssatellieten in een te lage baan om de Aarde gebracht en op 23 maart 2016 stopte de eerste trap eerder dan bedoeld toen een Cygnus naar het ISS werd gelanceerd. De Cygnus bereikte het ISS maar het scheelde niet veel.

Commerciële bemanning en ander bemande ruimtevluchten

De CST-100 is een van de twee ruimtevaartuigen die astronauten naar het International Space Station moet gaan brengen. De CST-100 zal gebruik maken van een Atlas V-raket. Ook SpaceX is door de NASA uitverkoren om bemanningen naar het ISS te brengen. De eerste onbemande testvlucht van de CST-100 staat gepland voor 2018 of 2019. Daarna zal Boeing een testvlucht uitvoeren met een tweekoppige bemanning.

Ook andere bedrijven hebben overwogen om de Atlas V in te zetten voor hun eigen bemande ruimtevaartprogramma. Zo heeft Sierra Nevada Corp ooit voorgesteld om hun Dream Chaser te gebruiken samen met een Atlas V-raket om astronauten naar het ISS te brengen maar dit voorstel werd niet door NASA geselecteerd. Ook Bigelow Aerospace heeft plannen om de Atlas V in te zetten voor een eventueel toekomstig ruimtestation.

 

Eerste publicatie: 12 mei 2018
Bron: NASA: Atlas V Rocket, United Launch Alliance: Atlas V