De bodem van Mars is mogelijk giftig voor microben
De bodem van Mars is mogelijk nog minder geschikt voor leven dan onderzoekers al dachten. Ultraviolette straling van de Zon kan chloorhoudende componenten in de bodem van de rode planeet activeren waardoor die micro-organismen kunnen doden.
Deze componenten staan bekend als perchloraten en ze komen algemeen voor in de bodem van Mars. Verschillende missies van de NASA hebben ze op verschillende locaties op de planeet aangetoond. Perchloraten bezitten eigenschappen die het leven op de planeet zouden kunnen ondersteunen. Zo verlagen ze het vriespunt van water en ze vormen een potentiële energiebron voor micro-organismen.
Maar een nieuwe studie die door onderzoekers van het Centre for Astrobiology van de Universiteit van Edinburg in Schotland is uitgevoerd, zetten perchloraten in een heel ander daglicht. De onderzoekers stelden de bacterie Bacillus subtilis bloot aan perchloraten en aan UV-straling die gelijk zijn aan de omstandigheden op het oppervlak van Mars. Omdat de atmosfeer van Mars veel ijler is dan de atmosfeer van de Aarde is de UV-straling er veel hoger. De bacterie Bacillus subtilis is een bacterie waarvan algemeen bekend is dat die wordt aangetroffen bij aardse besmettingen van ruimtesondes.
De bacteriecellen verloren binnen enkele minuten hun levensvatbaarheid als ze werden blootgesteld aan Marsachtige condities. Toen de onderzoekers ijzeroxides en waterstofperoxide toevoegden werden de resultaten nog dramatischer. Ijzeroxides en waterstofproxides komen algemeen voor in het regoliet van Mars. Binnen 60 seconden zorgde de combinatie van bestraalde perchloraten, ijzeroxides en waterstofperoxide voor een toename met een factor 10,8 in de sterfte van Bacillus subtilis vergeleken met bacteriën die alleen aan UV-straling waren blootgesteld.
De resultaten laten zien dat een combinatie van minstens drie componenten die algemeen aan het oppervlak van Mars voorkomen gecombineerd met fotochemie aan het oppervlak leiden tot een omgeving die veel vijandiger is voor leven dan eerder werd aangenomen. Ze laten ook zien dat bacteriële besmettingen van ruimtesondes die we er naar toe sturen waarschijnlijk niet lang overleven. Wetenschappers weten dat perchloraten giftig kunnen zijn maar meestal zijn er veel hogere temperaturen nodig om deze giftigheid te bereiken. Het is onbekend hoe diep deze “onbewoonbare zone” op Mars gaat omdat het precieze mechanisme dat de cellen dood nog niet goed wordt begrepen.
Mogelijk is er op een paar meter diepte veel minder te merken van de schadelijke UV-straling die de perchloraten kan activeren. Omstreeks 2020 zal de Europees-Russische Exoars-rover gelanceerd worden die gaat zoeken naar tekenen van leven. Deze rover heeft een boor aan boord die maximaal 2 meter diep kan boren.
Er moet echter nog één belangrijke kanttekening geplaatst worden bij de nieuwe onderzoeksresultaten. De bacterie Bacillus subtilis is een doodgewone huis-tuin-en-keukenbacterie die niet is aangepast om in extreme omstandigheden te overleven.
Het is de vraag of sterkere bacteriën toch een manier vinden om te overleven op of in de buurt van het oppervlak. Volgens de onderzoekers is het nog steeds noodzakelijk dat we voorzorgsmaatregelen nemen om de planeet niet te besmetten met Aardse micro-organismen.
Eerste publicatie: 8 juli 2017
Bron: diverse persberichten
