Raketten

De Delta IV-draagraket

De Delta IV-rakettenfamilie
De verschillende Delta IV-raketten. credit: WikiMedia Commons

De Delta IV is een raket die voornamelijk wordt ingezet voor lanceringen voor het Amerikaanse ministerie van Defensie en het NRO (National Reconnaissance Office, zeg maar spionage).

Een noemenswaardige uitzondering was de test met het Orion ruimtevaartuig (Exploration test 1) in 2014 naar boord van een Delta IV Heavy. De vlucht was een test voor het ruimtevaartuig dat in de nabije toekomst astronauten voorbij een baan om de Aarde in de ruimte moet brengen. Ook de in 2018 te lanceren Parker Solar Probe zal met een Delta IV Heavy worden gelanceerd. De Parker Solar Probe gaat van zeer dichtbij de Zon bestuderen.

Specificaties

De Delta IV is ontworpen door McDonnell-Douglas (nu onderdeel van Boeing) en wordt tegenwoordig gebouwd door United Launch Alliance. De raket wordt vanaf twee locaties gelanceerd: Cape Canaveral Air Force Station in Florida en Vandenberg Air Force Base in Californië.

  • Eerste lancering: 2002
    Hoogte: 66.2 meter
    Lading in geostationaire baan: 5.020 tot 7.020 kilogram
    Lading in een lage Aardbaan: 10.640 tot 13360 kilogram

Er bestaan drie configuraties van de Delta IV-raket: De Delta IV Medium, drie configuraties van de Delta IV Medium-Plus en de Delta IV Heavy. De verschillende types kunnen ook verschillende ladingen aan een gebruiken, afhankelijk van de configuratie een andere brandstof.

De Delta IV Medium heeft een grote booster als eerste trap en de derde trap bestaat uit een Delta III die een doorsnede heeft van vier meter. In november 2006 maakte de Delta IV Medium zijn laatste vlucht.

De Delta IV Medium Plus bestaat in drie verschillende groottes en verschillende configuraties om ladingen met een verschillend gewicht te kunnen lanceren. De Delta IV M+ kan in verschillende configuraties worden gebouwd waarbij er meerdere boosters kunnen worden toegevoegd zodat er meer lading gelanceerd kan worden. Er bestaan drie varianten. De Delta IV M+(4,2), De Delta IV M+(5,2) en de Delta IV M+(5,4). Het eerste getal staat voor de doorsnede van het laadruim en het tweede getal geeft het aantal stuwraketten aan dat naast de eerste trap gemonteerd kan worden.

De Delta IV Heavy is standaard uitgerust met twee extra stuwraketten die voor de benodigde stuwkracht zorgen.

De Delta IV raketten kunnen meerdere ladingen tijdens dezelfde missie in de ruimte brengen. Ook kunnen er satellieten in een polaire baan, een zon-synchrone baan en in een baan geschikt voor het International Space Station worden gebracht.

Lanceringen

De eerste lancering van de Delta IV, een M+(4,2) -variant, vond plaats op 20 november 2002 vanaf Cape Canaveral in Florida. Aan boord de Eutelsat W5 communicatiesatelliet die met succes werd uitgezet.

De eerste lancering van een Delta IV Heavy vond plaats op 21 december 2004; deze lancering mislukte deels want de DemoSat die als demonstratielading diende bereikte niet zijn beoogde baan doordat de eerste trap er te vroeg mee stopte. Twee kleinere satellieten, 3CS-1 en 3CS-2 bereikten ook niet hun bedoelde baan.

De eerste Delta IV-lancering vanaf de lanceerbasis Vandenberg vond plaats op 28 juni 2006. Dit was een M+(4,2) -variant die met succes een militaire verkenningssatelliet in de ruimte bracht. De eerste Delta IV Heavy lancering vanaf Vandenberg vond plaats op 2 januari 2011. Met deze lancering werd eveneens een militaire verkenningssatelliet in de ruimte gebracht.

Op 4 oktober 2012 mislukte deels de lancering van de GPS-satelliet IIF-3. De Delta IV M+(4,2) had een brandstoflekkage in de bovenste trap en dat zorgde voor minder stuwvermogen dan gepland. De raket had echter voldoende brandstof om de satelliet in zijn geplande baan te brengen. In mei 2013 werd GPS IIF-4 wel met succes gelanceerd maar hiervoor werd een Atlas raket gebruikt. In februari 2014 lanceerde ULA GPS II-5 met behulp van een Delta IV M+. De andere satellieten uit de GPS-serie werden met zowel Atlas v als Delta IV raketten gelanceerd. De laatste GPS IIF-12 werd in februari 2016 gelanceerd met een Atlas V raket.

Op 5 december 2014 lanceerde een Delta IV Heavy het onbemande Orion ruimtevaartuig. Het was de eerste lancering van deze voor bemande ruimtevaart bedoelde capsule. Ongeveer drie uur na de lancering duwde de tweede trap van de Delta IV Heavy de Orion naar een hoogte van 55793 kilometer en dat is 14 keer hoger dan de baan van het International Space Station. De Orion kwam op hoge snelheid terug naar de Aarde en maakte een succesvolle landing in zee.

In 2015 kondigde United Launch Alliance aan dat ze plannen had om de Delta IV Medium in 2018 of 2019 met pensioen te sturen. De kosten ten opzichte van de concurrentie zouden te hoog zijn geworden. Destijds verkondigde ULA zat de Delta IV vervangen zou worden door de Vulcan raket. De Delta IV Heavy zal nog enige jaren in productie blijven.

De laatste lancering van een Delta IV M+(5,2) vond plaats op 12 januari 2018 toen een militaire verkenningssatelliet in een lage aardbaan werd gebracht.

De Parker Solar Probe zal met een Delta IV Heavy gelanceerd worden. Dit zal op zijn vroegst op 31 juli 2018 zijn. De Parker Solar Probe zal zeven scheervluchten maken langs Venus om in een juiste baan om de Zon te komen. De ruimtesonde zal een baan binnen de baan van Mercurius gaan beschrijven en de Zon tot op 6.4 miljoen kilometer kunnen naderen. Doel van deze missie is het beter kunnen voorspellen van de activiteit van de Zon.

 

Eerste publicatie: 28 april 2018
Bron: ULA, NASA, space.com