Buitenaards leven - exoplaneten

De Echt Bewoonbare Zone – planeten met gin en tonic

Gin and tonic. Credit: By NotFromUtrecht – Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=8529628

Een gastvrije ster die je niet met dodelijke vlammen bestookt. Een rotsachtige planeet met vloeibaar water en een aangenaam klimaat. Afwezigheid van verwoestende stormen van asteroïden. Geen boze, wraakzuchtige en grillige goden. Het zijn allemaal dingen die een bewoonbare planeet definiëren.

Sommige wetenschappers hebben nu nog iets toegevoegd aan die lijst: gin en tonic.

Exoplaneten zijn tegenwoordig hot news in de wetenschap. We kennen momenteel ongeveer 4000 bevestigde exoplaneten en er zitten er nog veel meer aan te komen. Enkele tientallen jaren gelden kenden we er slechts een paar en was ons zonnestelsel de enige met een bewoonbare wereld. Wat moesten we hiervan denken?

De Keplermissie heeft dit beeld volledig veranderd. Onze kennis over exoplaneten is met grote sprongen vooruitgegaan en samen met de ontdekking van al die verre planeten zijn we begonnen om de criteria voor een bewoonbare planeet er uit moet zien beter te definiëren.

Water, bescherming tegen straling van de ster en een aangenaam klimaat zijn pas het begin. Het wordt tijd om onze definitie van wat bewoonbaar is te verbeteren en andere essentiële zaken toevoegen aan de lijst. Volgens een onderzoeksteam is het de hoogste tijd om het concept van de Really Habitable Zone (RHZ), de echt bewoonbare zone, te introduceren.

Voor de auteurs van het artikel bevindt een exoplaneet zich in de RHZ als er gin en tonic gemaakt kan worden. Als een planeet dat kan leveren dan verandert de planeet van een bewoonbare in een echt bewoonbare wereld. Misschien is een planeet zonder gin en tonic niet echt bewoonbaar, misschien is het slechts een plek waar we mensen die we niet mogen naartoe zouden willen sturen.

Het nieuwe artikel is getiteld; “Defining the Really Habitable Zone en Marven Pedbost is de hoofdauteur.

Tot nu toe is de wetenschap van de RHZ nog niet bewezen. Maar dat houdt deze onverschrokken onderzoekers niet tegen. Zo geven ze geven zelf in de introductie aan dat: “net als veel van het werk op het gebied van exoplaneten, vertrouwen we overal op aannames die moeilijk, zo niet onmogelijk zijn om te testen en enkele plots te presenteren die astronomen kunnen gebruiken in hun eigen toespraken, ontdaan van alle voorbehouden.”

Er is enige achtergrond bij het idee van de RHZ. “Het onderzoek naar het bestaan van leven is echter een uiterst complex onderwerp, waarbij veel ingewikkelde overwegingen zijn betrokken, waardoor het een ideaal thema is voor telescoop- en subsidieaanvragen, maar een minder praktische vraag om te beantwoorden. In plaats daarvan heeft de gemeenschap een handdrukovereenkomst gesloten om in plaats daarvan de meer los gedefinieerde kwestie van bewoonbare zones te onderzoeken. “

De bewoonbare zone betekent de aanwezigheid van vloeibaar water. Omdat we weten dat aards leven afhankelijk is van vloeibaar water zoeken we naar planeten die dat ook hebben. Als een planeet, of een maan, vloeibaar water aan zijn oppervlak heeft dan zeggen we dat het object zich in de bewoonbare zone bevindt. Of, voorzichtiger uitgedrukt, en de potentieel bewoonbare zone.

Maar er moet ook aan een heleboel andere voorwaarden worden voldaan voordat er leven kan voorkomen. Het is uitermate ingewikkeld, zoals ook de auteurs van dit artikel zeggen. Waarom vergeten we de bewoonbare zone dus niet en gaan we meteen voor de echt bewoonbare zone waar  gin en tonic op ons wachten?

De Echt Bewoonbare Zone
Uit het artikel. BHZ is de Boring Habitable Zone oftewel de Saaie Bewoonbare Zone. Hier komt vermoedelijk water voor maar geen gin en tonic. Het blauwe gebied is de echt bewoonbare zone, de Really Habitable Zone. Hier bestaat exo-gin, exo-citrus en exo-jeneverbes. Credit: Pedbost en anderen, 2020.

Wat hebben we eigenlijk nodig om gin en tonic te maken? Volgens de auteurs van het artikel hebben we verschillende zaken nodig.

Om te beginnen definiëren ze de Minimum Aceptable Gin and tonIC, MAGIC dus. MAGIC bevat minimaal: gin, tonic, ijs en een soort citrus.

Liefhebbers van gin weten dat de drank op smaak wordt gebracht met planten maar dat die planten/kruiden nergens precies zijn gedefinieerd.

Gin is alcohol die op smaak is gebracht met veel verschillende plantaardige soorten. Omdat een precieze omschrijving ontbreekt gaan de auteurs er van uit dat het overeenkomt met de astronomische definitie van metaal. Voor astronomen is alles metaal met uitzondering van waterstof en helium. Volgens deze definitie is dus alles buiten water en alcohol plantaardig.

We beginnen nu ergens te komen…

Spectroscopische analyse van gin toont aan dat jeneverbes het belangrijkste plantaardige bestanddeel is. Jeneverbessen groeien in op Aarde in verschillende variëteiten. Maar hoe winterhard en wijdverspreid is exo-jeneverbes? Volgens de auteurs kunnen we deze vorm van jeneverbes op een groot aantal exoplaneten verwachten. En dat is ook goed nieuws.

Hoe zit het dan met citrus?

Citrus is lang niet zo winterhard als jeneverbes. Exoplaneten waar citrus voorkomt zouden dus wel eens veel zeldzamer kunnen zijn dan de jeneverbeshoudende exoplaneten. Volgens de auteurs is de zone rond een ster waar de omstandigheden voor citroenen of limoenen geschikt zijn veel kritischer. Citrusfruit gedijt goed bij temperaturen tussen 21° en 38° en ze hebben een constante toevoer van water nodig. Periodes met grote droogte zijn funest voor de vruchten.

Het artikel bevat natuurlijk nog veel meer details. Volgens de auteurs is het een eerste stap in de erkenning van de RHZ. Meer artikelen zullen volgen.

Voorlopig is het laatste woord van de auteurs: “We stellen voor dat de inspanningen in de nabije toekomst moeten worden gericht op het onderzoeken van alleen die planeten waarvan de banen binnen de RHZ liggen, en dat er niet-geverifieerde beweringen zijn gedaan over de mogelijkheid om relevante kenmerken te detecteren. We zijn er vandoor voor een drankje. “

Artikel: Marven F. Pedbost, et al. Defining the Really Habitable Zone.

Eerste publicatie: 5 april 2020
Bron: Universe Today