Ruimtevaartnieuws

De grote leegte bij Saturnus

Cassini bij Saturnus
Artist impression van de Cassini bij Saturnus. Credit: NASA/JPL-Caltech

Vandaag zal de Cassini-sonde zijn tweede duikvlucht maken tussen Saturnus en de binnenste ringen door. De technici zijn er blij mee maar de wetenschappers zijn erg verrast door het feit dat het gebied relatief stofvrij lijkt te zijn. Dit blijkt uit de allereerste gegevens die de Cassini heeft verzameld tijdens de duikvlucht van 26 april 2017.

Het Cassini team zal deze informatie gebruiken voor het uitvoeren van de geplande wetenschappelijke waarnemingen die nog op de lijst staan. Wetenschappers hadden eigenlijk veel meer stofdeeltjes verwacht in dit gebied.

Meer stof in de leegte zou betekenen dat bij toekomstige duikvluchten de schotelvormige antenne van de Cassini als schild gebruikt moest worden om de sonde te beschermen en dat betekent ook dat de wetenschappelijke instrumenten anders gebruikt moesten worden. Gelukkig blijkt uit de eerste gegevens dat dit plan B niet nodig is. Er staan nog 21 duikvluchten op het programma waarvan er vier tussen de openingen van de binnenste ringen zijn.

Gebaseerd op de opnames van de Cassini suggereerden de modellen dat er in het ongeveer 2000 kilometer brede gebied geen grote deeltjes voorkomen die de Cassini kunnen beschadigen. Maar omdat er nog nooit een verkenner in dit gebied is geweest werd het zekere voor het onzekere genomen en werd de Cassini zo gedraaid dat de kwetsbare instrumenten tijdens de duikvlucht van 26 april 2017 werden beschermd door de grote antenne.

Het Radio and Plasma Wave Science (RPWS) instrument was één van de twee wetenschappelijke instrumenten met sensoren die buiten het beschermde schild van de antenne waarnemingen kon verrichten (het andere instrument was de magnetometer). De RPWS detecteerde de inslagen van honderden deeltjes per seconde toen de Cassini het ringvlak van de hoofdringen passeerde maar tijdens de passage langs de binnenste ringen op 26 april 2017 werden er maar een paar pings gedetecteerd.

De gegevens van de RPWS werden omgezet naar een audio-formaat zodat inslaande stofdeeltjes als plopjes en kraakjes klinken. Het RPWS-team verwachtte een heleboel plopjes en kraakjes te horen tijdens de passage van het binnenste ringvlak maar het bleef op 26 april 2017 vreemd genoeg heel erg stil. Het team denkt dat de RPWS slechts enkele deeltjes heeft gedetecteerd en die waren ook nog eens niet groter dan ongeveer 1 micron en dat is de grootte van een rookdeeltje.

De volgende duikvlucht van de Cassini is vandaag, 2 mei 2017, en vindt plaats in een vergelijkbaar gebied als de eerste duikvlucht. Tijdens deze duikvlucht zijn de camera’s voornamelijk gericht op de ringen. Net zoals tijdens de eerste duikvlucht is er tijdens de dichtste nadering tot Saturnus geen contact met de Cassini mogelijk en verwacht men dat de eerste gegevens op op 3 mei 2017 naar de Aarde kunnen worden verstuurd.

Eerste publicatie: 2 mei 2017
Bron: diverse persberichten