kalendersSpecials

De Hebreeuwse kalender

Kalender
Kalender

De huidige definitie van de Hebreeuwse kalender is vermoedelijk omstreeks 359 v. Chr. opgesteld door Hillel de 2-de, president van het Sanhedrin (gerechtshof). De herkomst van de kalender is echter niet zeker.

De Hebreeuwse kalender wordt voor religieuze doeleinden gebruikt door Joden over de hele wereld en het is, naast de Gregoriaanse kalender, de officiële kalender van Israël.

De Hebreeuwse kalender is een gecombineerde zon/maan-kalender die er naar streeft om het jaar samen te laten vallen met het tropische jaar en de maanden met de synodische maanden. Dit is een ingewikkeld doel en de regels van de Hebreeuwse kalender zijn dat eveneens.

Hoe ziet een Hebreeuws jaar er uit?

Een normaal, niet schrikkeljaar, jaar heeft 353, 354 of 355 dagen. Een schrikkeljaar telt 383, 384 of 385 dagen. De drie lengtes van de jaren werden “gebrekkig”, “regelmatig” en “compleet” genoemd.

Een normaal jaar heeft 12 maanden, een schrikkeljaar telt 13 maanden

Iedere maand begint (ongeveer) met de dag waarop het Nieuwe Maan is.

De namen van de maanden en hun lengte:

 Naam Lengte
(gebrekkig jaar)
Lengte
(normaal jaar)
Lengte
(compleet jaar)
 Tishri  30 30 30
 Heshvan 30 30 30
 Kislev 29 30 30
 Tevet  29 29 29
 Shevat 30 30 30
 Adar I 30 30 30
 Adar II 29 29 29
 Nisan 30 30 30
Iyar 29 29 29
Tammuz 29 29 29
Av 30 30 30
Elul 29 29 29
Totaal 253 of 383 354 of 384 355 of 385

De maand Adar I is er alleen maar in schrikkeljaren. In niet-schrikkeljaren wordt Adar II gewoon Adar genoemd.

In een gewoon jaar wisselen de nummers 29 en 30 elkaar af. Een jaar wordt gecompleteerd door een dag toe te voegen aan Heshvan en in een gebrekkig jaar wordt er een dag verwijderd van Kislev.

Het afwisselen van 29 en 30 zorgt er voor dat het jaar start met een Nieuwe Maan en alle maanden met een nieuwe maan starten.

Welke jaren zijn schrikkeljaren?

Een jaar is een schrikkeljaar als het getal “jaar modulus 19” gelijk is aan: 0, 3, 6, 8, 11, 14 of 17. De waarde voor jaar in deze formule is de “Anno Mundi” die hieronder wordt beschreven.

Welke jaren zijn gebrekkig, normaal of compleet?

Dit is de verkeerde manier van vragen. De juist vraag is eigenlijk: Wanneer begint het Hebreeuwse jaar? Als die vraag eenmaal is beantwoord dan is de lengte van het jaar het aantal dagen tussen 1 Tishri in een jaar en 1 Tishri in het volgende jaar.

Wanneer valt Nieuwjaarsdag?

Dat hangt er van af. De Joden hebben verschillend dagen om uit te kiezen. De belangrijkste zijn:

1 Tishri

Rosh Hashanah. Op deze dag wordt het ontstaan van de wereld gevierd en het markeert de start van het nieuwe kalenderjaar. De berekeningen in de volgende secties berusten op deze dag.

1 Nisan

Nieuwjaar van de Koningen. Deze dag markeert ook de start van het religieuze jaar. Ofschoon Nisan valt in de 6-de of 7-de maand na de start van het kalenderjaar wordt het beschouwd als de eerste maand.

Wanneer begint de Hebreeuwse dag?

Een Hebreeuwse kalenderdag begint niet op middernacht maar of bij zonsondergang of wanneer er drie sterren van gemiddelde grootte zichtbaar zijn, afhankelijk van de religieuze omstandigheden.

Zonsondergang markeert de start van 12 nachtelijke uren, zonsopkomst markeert de start van 12 dagelijkse uren. Dit betekent dat, afhankelijk van het seizoen, de nachtelijke uren langer of korter kunnen zijn dan de dagelijkse uren.

Wanneer begint een Hebreeuws jaar?

De eerste dag van het kalenderjaar, Rosh Hashanah valt op 1 Tishri en wordt als volgt bepaald:

  • Het nieuwe jaar start op de dag van de Nieuwe Maan die plaatsvindt op     ongeveer 354 dagen (of 384 dagen als het voorgaande jaar en schrikkeljaar was) na 1 Tishri van het voorgaande jaar.
  • Als de Nieuwe Maan plaatsvindt na 12 uur ‘s middags op die dag dan start het nieuwe jaar één dag later. (In dat geval zou de nieuwe wassende maan niet zichtbaar zijn tot de volgende dag).
  • Als in dit geval het nieuwe jaar zou starten op een zondag, woensdag of vrijdag dan gaat het nieuwe jaar één dag later in (Dit wordt gedaan om te voorkomen dat Yom Kippoer (10 Tishri) op een vrijdag of een zondag valt en dat Hoshanah Rabba (21 Tishri) op een zaterdag (Sabbath) valt.
  • Als twee opeenvolgende jaren 356 dagen van elkaar starten (een illegale lengte van het jaar) dan wordt de start van het eerste jaar met twee dagen vertraagd.
  • Als twee opeenvolgende jaren 382 dagen na elkaar starten (een illegale lengte van het jaar) dan wordt de start van het tweede jaar met één dag vertraagd.

Regel 4 kan alleen van toepassing zijn als het eerste jaar op een woensdag zou starten. Daarom wordt er een vertraging van twee dagen in plaats van één dag gehanteerd omdat een jaar niet mag starten op een woensdag zoals dat in regel 3 staat aangegeven.

Er wordt gewerkt met een berekende Nieuwe Maan. Om de berekeningen te begrijpen moet je begrijpen dat een uur wordt onderverdeeld in 1080 delen.

De berekeningen zijn als volgt:

De Nieuwe Maan die het jaar AM1 startte vond plaats om 5 uur en 204 delen na zonsondergang (net voor middernacht op 6 oktober 3761 v. Chr. Juliaanse datum).

De Nieuwe Maan van ieder jaar wordt berekend door vanaf deze tijd te extrapoleren door gebruik te maken van een synodische maand van 19 dagen, 12 uur en 793 delen.

In al deze berekeningen is gebruik gemaakt van 18:00 uur Jerusalem tijd (15:39 uur UT) in plaats van de tijd van zonsondergang.

Hoe worden de jaren geteld?

De jaren worden geteld sinds het ontstaan van de wereld en men neemt aan dat dit was in de herfst van het jaar 3760 v. Chr. In dat jaar, minder dan een week na AM 1, startte het jaar AM 2 (AM = Anno Mundi = jaar van de wereld). Met andere woorden, AM 2 startte minder dan een week na “het ontstaan van de wereld”.

Het Hebreeuwse jaar AM 5777 is beginnen op 3 oktober 2016.

Wanneer viel Pasen in 30 na Christus?

Mensen die deze vraag stellen proberen normaal gesproken de precieze datum van het overlijden van Jezus te bepalen.

Het Nieuwe Testament stelt dat Jezus overleed op een vrijdag aan het begin van de Joodse Pasen en dat zijn wederopstanding plaatsvond op de volgende zondag. Het is echter niet duidelijk of de dood van Jezus plaats vond onmiddellijk voor de start van het Joods Paasfeest of op de eerste dag van Pasen. Pasen start op 15 Nisan, het is onduidelijk of Jezus op 14 Nisan of op 15 Nisan stierf.

Het probleem is dat niet de exacte details bekend zijn over de Hebreeuwse kalender zoals die in de eerste eeuw werd gebruikt. Het betekent dat we een dag of twee marge in de berekeningen moeten accepteren en dat resulteert ook dat we de keuze hebben uit verschillende data.

Door de eeuwen heen zijn er verschillende data voor de kruisiging voorgesteld. Op dit moment hebben de meest gangbare theorieën het over 7 april 30 of 3 april 33.

Eerste publicatie:
© 2016, Claus Tøndering. Dit artikel is vertaald en gepubliceerd volgens de richtlijnen van de copyright houder.