De hyperreus VY Canis Majoris

VY Canis Majoris (VY Cma) is een extreem grote, heldere rode hyper reuzenster in het sterrenbeeld Canis Majoris – Grote Hond. De ster heeft een straal van 1420 * de straal van de Zon. Dit komt over een met diameter van 13,2 Astronomische Eenheden. VY Canis Majoris is één van de grootste sterren die we kennen.

VY Canis Majoris bevindt zich op een afstand van ongeveer 3840 lichtjaar van de Aarde en de ster heeft een schijnbare helderheid die varieert tussen magnitude 6,5 en 9,6. De ster is geclassificeerd als een semi-onregelmatige ster met een geschatte periode van 2000 dagen.

Hyperreuzen zijn sterren met een enorme lichtkracht die in een snel tempo materie verliezen. VY Canis Majoris heeft een geschatte lichtkracht van 270.000 * de Zon en is daarmee één van de helderste sterren in zijn klasse. De ster stoot een enorme hoeveelheid materie uit die overeen komt met 30 * de massa van de Aarde per jaar. De ster bevindt zich in het laatste stadium alvorens over te gaan naar een supernova.

Feiten

VY Canis Majoris werd voor het eerst op 7 maart 1801 gecatalogiseerd door de Franse astronoom Jerome Lalande als een ster van de 7^-de magnitude.

Andere waarnemingen uit de negentiende eeuw duiden er op dat de ster sinds 1850 zwakker aan het worden was. In die tijd werd aangenomen dat VY Canis Majoris een dubbelster was maar de begeleiders die de negentiende eeuwse waarnemers ontdekten bleken achteraf heldere vlekken te zijn in de nevel die de ster omringd. Gedetailleerde waarnemingen in 1957 en 1998 bevestigden dat VY Canis Majoris geen dubbelster is.

Uit de eigenschappen van de ster valt af te leiden dat het een ster is van spectraaltype O met een geschatte massa tussen 15 en 35 zonsmassa ten tijde dat de ster zich nog op de hoofdreeks bevond.

Grootte

De diameter van VY Canis Majoris, 13,2 Astronomische Eenheden, komt over een met 1.976.640.000 kilometer. En ofschoon verschillende bronnen een verschillende grootte aangeven strekt de ster, als we die op de plaats van de Zon zetten, zich uit tot voorbij de baan van de planeet Jupiter.

Oorspronkelijk werd de straal van de ster geschat op 1800 tot 2100 *de straal van de Zon en daarmee zou VY CMa de grootste ster zijn die we kennen maar meer recente schattingen komen uit op een straal van ± 1420 * de straal van de Zon. Daarmee is VY CMa nog steeds aanmerkelijk groter dan bijvoorbeeld Betelgeuze die een straal heeft van 1180 * de Zon en Antares die een straal heeft van 883 * de Zon.

VY CMa is echter kleiner dan VX Sagittarii. Dit is een geëvolueerde superreus in het sterrenbeeld Boogschutter die een straal van 1520 * de straal van de Zon heeft. Ook de sterren Westerlund 1-26 (1530 * straal van de Zon) in het sterrenbeeld Ara, WOH G64 (1540 – 1730 * straal van de Zon), in de Grote Magelhaanse Wolk in het sterrenbeeld Dorado, RW Cephei (1636 * de straal van de Zon) in het sterrenbeeld Cepheus, NML Cygni (1642 – 2775 *de straal van de Zon) in het sterrenbeeld Cygnus – Zwaan en de rode superreus UY Scuti (1708 * de straal van de Zon in het sterrenbeeld Scutum – Schild zijn groter.

Hypernova

VY Canis Majoris is groot genoeg om een hypernova te veroorzaken. Een hypernova is een extreem heldere supernova. Hypernova’s produceren aanzienlijk meer energie dan een gewone supernova. Ook produceren ze langdurige uitbarstingen van gammastraling. Een uitbarsting van gammastraling behoort tot de meest energetische gebeurtenissen in het heelal.

Als VY CMa explodeert dan komt er meer energie vrij dan bij 100 standaard supernova-explosies. Daarnaast komt er ook een gigantische hoeveelheid gammastraling vrij. De ster bevindt zich op een afstand van ongeveer 4000 lichtjaar en dat is te ver om enige invloed uit te oefenen op onze omgeving en de Aarde zelf. De explosie zal wel heftig genoeg zijn om leven op planeten die zich dichter in de buurt van VY CMa bevinden, te vernietigen.

VY Canis Majoris in getallen

Eerste publicatie: 27 december 2015
Laatste keert bijgewerkt op: 19 maart 2017