De Islamitische kalender

De Islamitische kalender (ook wel de Hijri kalender) is een zuivere maankalender. De kalender telt 12 maanden die zijn gebaseerd op de beweging van de Maan en omdat 12 synodische maanden slechts 12 * 29,53 = 354,36 dagen zijn is de Islamitische kalender systematisch korter dan een tropisch jaar en zal daarom ook verschuiven ten opzichte van de Christelijke kalender.

De kalender is gebaseerd op de Koran (Sura IX, 36 – 37) en het is een heilige plicht van de moslims om de kalender goed te bestuderen.

In de landen in het Midden-Oosten is de Islamitische kalender de officiële kalender en dan speciaal in Saoedi-Arabië. In andere islamitische landen is de Gregoriaanse kalender de officiële kalender en wordt de Islamitische kalender alleen voor religieuze doeleinden gebruikt.

Hoe ziet een Islamitisch jaar er uit?

De namen van de 12 maanden die samen een Islamitisch jaar vormen zijn:

1. Muharram

2. Safar

3. Rabi’ al-awwal (Rabi’l)

4. Rabi’ al-thani (Rabi’ II)

5. Jumada al-awwal (Jumada I)

6. Jumada al-thani (Jumada II)

7. Rajab

8. Sha’ban

9. Ramadan

10. Shawwal

11. Dhu al-Qi’dah

12. Dhu al-Hijjah

(Als gevolg van verschillende vertalingen van het Arabische alfabet zijn andere spellingen van de maanden mogelijk).

Iedere maand start als na Nieuwe Maan weer een smalle maansikkel zichtbaar is. Deze waarneming moet door een mens worden gedaan.

Het tijdstip van een Nieuwe Maan is heel nauwkeurig te berekenen maar de zichtbaarheid van de smalle maansikkel is heel lastig te voorspelen. Factoren als weer, optische eigenschappen van de atmosfeer en de plaats van de waarnemer spelen een belangrijke rol. Het is daarom erg lastig om nauwkeurig aan te geven wanneer een nieuwe maand begint.

Er zijn moslims die alleen vertrouwen op een lokale waarneming van de Maan maar er zijn ook Moslims die vertrouwen op de waarneming door instanties ergens in de Islamitische wereld. Beiden zijn gebruikelijke Islamitische gebruiken maar ze kunnen dus leiden tot een verschil in startdatum van de nieuwe maan.

Hoe worden de jaren geteld?

Sinds de Hijra worden de jaren geteld. De Hijra is de emigratie van Mohammed naar Medina in het jaar 622 na. Chr. Op 16 juli (Juliaanse kalender) van dat jaar startte AH 1 (AH = Anno Hegirae = jaar van de Hijra.

Het Islamitische jaar AH 1438 zal ongeveer op 3 oktober 2016 zijn begonnen.

Merk op dat er volgens de Christelijke kalender 2016 – 622 = 1394 jaren zijn verstreken maar volgens de Islamitische kalender zijn er 1437 jaren verstreken. Dit komt omdat het jaar consequent ongeveer 11 dagen korter is dan het tropische jaar dat door de Christelijke kalender wordt gebruikt.

Wanneer streeft de Islamitische kalender de Gregoriaanse kalender voorbij?

Het Islamitische jaar is ongeveer 11 dagen korter dan het Christelijke jaar en dus zullen de Islamitische jaren uiteindelijk de Christelijke jaren voorbij gaan. Maar het zal nog heel lang duren alvorens de twee kalenders elkaar kruisen. De eerste dag van de 5^-de maand 20874 in de Gregoriaanse kalender zal ook, ongeveer, de eerste dag van de 5^-de maand van AH 20874 van de Islamitische kalender zijn.

Kent Saoedi-Arabië speciale regels?

Voor dagelijks, niet religieus gebruik is het in Saoedi-Arabië niet nodig dat een visuele waarneming van de maansikkel na Nieuwe Maan de start van een nieuwe maand bevestigd. In plaats daarvan is hun kalender gebaseerd op een berekende astronomische maand.

Sinds 2002 (AH 1423) wordt de volgende regel gehanteerd: Als op de 29^-ste dag van een Islamitische maand de geocentrische conjunctie (de Nieuwe Maan gezien vanuit het centrum van de Aarde) plaatsvindt voor zonsondergang en de maan ondergaat na de Zon dan is de volgende dag de eerste dag van de nieuwe maand.

De tijden voor zonsondergang en maan worden berekend voor de coördinaten van Mekka.

Eerste publicatie:
© 2016, Claus Tøndering. Dit artikel is vertaald en gepubliceerd volgens de richtlijnen van de copyright houder.