Observatoria

De Kitt Peak sterrenwacht – Amerika’s nationale sterrenwacht

Overzichtsfoto van de Kitt Peak sterrenwacht
Deel van de telescopen van de Kitt Peak sterrenwacht. Door Joe Parks from Berkeley, CA – Kitt Peak National Observatory (1), CC BY 2.0, Koppeling

De Kitt Peak sterrenwacht herbergt 24 telescopen. Volgens de sterrenwacht zelf de meest diverse collectie op Aarde. De sterrenwacht bevindt zich op een bergtop in de Sonoran woestijn van Arizona in de Verenigde Staten. De woestijn zorgt voor een helder weer, lage luchtvochtigheid en een stabiele atmosfeer.

Vanaf de sterrenwacht is onder andere een belangrijke bijdrage geleverd aan het verkrijgen van betere inzichten in de structuur van het heelal. Door het bestuderen van supernova’s zijn afstanden in het heelal bepaald en door het bestuderen van ver verwijderde sterrenstelsels met een hoge roodverschuiving wordt de vroege geschiedenis van het heelal bestudeerd.

Op zoek naar nationale voorzieningen

De sterrenwacht bevindt zich 2095 meter boven zeeniveau en is ongeveer 80 kilometer verwijderd van de stad Tucson in Arizona. De sterrenwacht is in 1958 opgericht omdat astronomen toegang nodig hadden tot faciliteiten buiten hun eigen instituten om.

Voor de jaren ’50 hadden astronomen alleen toegang tot de instrumenten die behoorden bij het instituut waarvoor ze werkzaam waren. Zo had een astronoom die aan een belangrijke universiteit was verbonden toegang tot grotere en betere instrumenten dan een astronoom die aan een kleinere universiteit was verbonden. Er was geen gelijkwaardige toegang tot de beste onderzoeksfaciliteiten.

De Kitt Peak sterrenwacht wordt behoort door de Amerikaanse National Optical Astronomy Observatories (NOAO). Deze instelling krijgt ook financiële middelen vanuit de National Science Foundation (NSF). Deze organisatie huurt waarneemtijd voor universiteiten en andere groepen die de telescopen op de berg willen gebruiken. Er staan 22 optische telescopen en 2 radiotelescopen op de sterrenwacht.

Telescopen

Het grootste instrument is de 4 meter Mayall telescoop. Verder maken de 3,5 meter WIYN telescoop en verschillende kleinere spiegeltelescopen deel uit van de sterrenwacht.  De McMath-Pierson zonnetelescoop is een van de grotere zonnetelescopen ter wereld. De 12 meter ARO radiotelescoop wordt voor speciale projecten gebruikt.

McMath-Pierce zonnetelescoop
De McMath-Pierce zonnetelescoop van de Kitt Peak sterrenwacht. By NoobX at English Wikipedia, CC BY-SA 3.0, Link

Belangrijke ontdekkingen

De afgelopen 60 jaar hebben astronomen vanaf de sterrenwacht verschillende belangrijke ontdekkingen gedaan.

  • Donkere materie
    Astronomen hebben bewijs gevonden voor het bestaan van deze vreemde substantie nadat ze de draaiing van sterrenstelsels bestudeerden. Astronomen denken dat donkere materie, die nog steeds nauwelijks wordt begrepen, verantwoordelijk is voor het grootste deel (samen met donkere energie) van het heelal. Ze denken dat ze hiermee de versnelling van de uitdijing van het heelal kunnen verklaren.
  • Kosmische afstanden
    Door het bestuderen van Type 1a supernova’s (door sommige astronomen standaardkaarsen genoemd omdat hun helderheid voorspelbaar is) kunnen astronomen de afstand tot sterrenstelsels berekenen aan de hand van de schijnbare helderheid van de supernova. Ook planetaire nevels kunnen gebruikt worden voor het bepalen van afstanden in het heelal.
  • Ver verwijderde sterrenstelsels
    Door het bestuderen van sterrenstelsels met een grote roodverschuiving (dit zijn sterrenstelsels die zich het snelst van ons verwijderen. Deze sterrenstelsels zijn kort na de Oerknal al ontstaan) hebben astronomen meer geleerd over hoe en hoe vaak sterrenstelsels ontstaan.
  • De Boötes Leegte
    In het sterrenbeeld Ossenhoeder – Boötes bevindt zich een groot gebeid waarin het heelal “leeg” lijkt re zijn. Het geeft astronomen een idee over de structuur van het heelal. Latere onderzoeksprogramma’s bevestigden dat structuren op grote schaal vermoedelijk niet in evenwicht zijn waardoor er verschillende grotere veranderingen in onze modellen over hoe het heelal er op grote schaal uitziet, moesten worden doorgevoerd.

Onderwijs- en onderzoeksprogramma’s

Naast onderzoek zijn er aan de sterrenwacht ook verschillende programma’s voor het grote publiek.

Het bezoekerscentrum biedt de mogelijkheid om de sterrenhemel te bestuderen om zo meer over astronomie te leren. Ook is er een programma voor gevorderden. Er astronomische waarnemingskampen georganiseerd en jaarlijks zijn er diverse onderzoek posities beschikbaar door promovendi.

 

Eerste publicatie: 8 december 2019
Bronnen: website Kitt Peak Observatory, space.com, wikipedia