De Kleine en Grote Magelhaanse Wolk waren vroeger mogelijk met z’n drietjes
Astronomen denken dat twee van de meest nabije sterrenstelsels van ons eigen sterrenstelsel, de Grote en de Kleine Magelhaanse Wolk, mogelijk nog een derde begeleider hebben gehad.
Recent gepubliceerd onderzoek beschrijft hoe een ander helder sterrenstelsel ongeveer 3 tot 5 miljard jaar geleden vermoedelijk is opgeslokt door de Grote Magelhaanse Wolk. De onderzoekers zeggen dat de meeste sterren rond het centrum van de Grote Magelhaanse Wolk met de wijzers van de klok mee draaien maar dat er ook, heel ongebruikelijk, sterren zijn die tegen de klok in om het centrum van de Grote Magelhaanse Wolk draaien.
Een tijd lang is aangenomen dat deze sterren afkomstig waren uit de nabijgelegen Kleine Magelhaanse Wolk. Het idee van de onderzoekers was dat de sterren mogelijk afkomstig zijn uit een samensmelting met een ander sterrenstelsel in het verre verleden.
De onderzoekers hebben computermodellen gebruikt om de samensmeltingen van sterrenstelsel te simuleren. Ze ontdekten dat er tijdens een dergelijke versmelting van sterrenstelsels er een tijdlang een sterke tegendraadse draaiing kan plaatsvinden. Dit is precies wat de onderzoekers ook zien als ze de sterrenstelsels waarnemen.
Sterren in de Grote Magelhaanse Wolk (blauw) en een andersom draaiend dwergsterrenstelsel (rood) op het moment dat de beide sterrenstelsels met elkaar versmelten. De tijdschaal is 1,4 miljard jaar. De draaiingsrichting voor elk sterrenstelsel is aangegeven door een geselecteerde ster (geel). Credit: Ben Armstrong, ICAR/UWA.
De beide Magelhaanse Wolken kunnen vanaf het zuidelijk halfrond met het blote oog worden gezien en ze worden al sinds de oudheid door veel verschillende culturen waargenomen. De Grote Magelhaanse Wolk is ongeveer 160.000 lichtjaar van ons verwijderd en de Kleine Magelhaanse Wolk is ongeveer 200.000 lichtjaar verwijderd van ons.
Volgens de onderzoekers helpen hun bevindingen mogelijk ook bij het verklaren van het probleem dat astronomen al jarenlang proberen op te lossen: waarom sterren in de Grote Magelhaanse Wolk in het algemeen of heel jong zijn of heel oud.
In sterrenstelsels komen grote groepen sterren voor. Deze bolvormige sterrenhopen bevatten vele, vele sterren die allemaal ongeveer even oud zijn en allemaal in eenzelfde omgeving zijn ontstaan.
In ons eigen sterrenstelsel zijn deze bolhopen allemaal erg oud maar in de Grote Magelhaanse Wolk komen zowel oude bolhopen voor als ook enkele die erg jong zijn. Maar het vreemde is dat er niks tussen in ligt. Dit is bekend als de leeftijdsgat. In de Grote Magelhaanse Wolk is te zien dat er opnieuw stervorming plaatsvindt en dat kan een indicatie zijn voor een versmelting met een ander sterrenstelsel.
Volgens het onderzoeksteam kunnen hun resultaten ook gebruikt worden om te verklaren waarom de Grote Magelhaanse Wolk een relatief dikke schijf heeft. Ze stellen dat hun onderzoek nog gaande is maar dat ze wel suggereren dat een versmelting van sterrenstelsels verantwoordelijk kan zijn voor een dikkere schijf.
Het onderzoek is gepubliceerd in het tijdschrift “Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”.
Eerste publicatie: 18 september 2018
