Waarnemen

De meteorenzwerm der Tauriden in 2022

De meteorenzwerm der Tauriden bestaat uit twee verschillende componenten: de Zuidelijke Tauriden die hun jaarlijkse piek op 4 of 5 november hebben en de Noordelijke Tauriden die hun maximum op 12 of 13 november hebben.

De radiant van de Tauriden
De radiant van de Noordelijke Tauriden bevindt zich in de buurt van de open sterrenhoop de Pleiaden.

Deze twee meteorenzwermen produceren onregelmatig, langzame meteoren met nalichtende sporen. De zwermen worden geassocieerd met komeet Encke. Dit is een kleine komeet met een kern die ongeveer 4,8 kilometer in doorsnede is.

2022 zou een goed jaar kunnen zijn om vuurballen van de Tauriden te kunnen zien. Waarnemingen wijzen op een verhoogde activiteit iedere 7 jaar. In 2015 waren er mooie vuurballen van de Tauriden zichtbaar en dus misschien dit jaar weer. Het is geen rijke zwerm, jaarlijks zijn er tijdens een maximum slechts enkele meteoren per uur zichtbaar.

Meteoren van de Tauriden zij gemiddeld groter dan die van andere meteorenzwermen en ze zijn daarom ook langer zichtbaar als ze door onze atmosfeer reizen. Orioniden bijvoorbeeld verbranden Meestal op een hoogte van 93 kilometer. Tauriden daarentegen zijn tot op 66 kilometer hoogte zichtbaar. Ze zijn ook relatief langzaam. Ze reizen met een snelheid van gemiddeld 27 kilometer per seconde oftewel ongeveer 104.000 kilometer per uur. Perseïden bijvoorbeeld doen dit met ongeveer 59 kilometer per seconde.

Waar kan ik de Tauriden zien?

Met uitzondering van de zuidpool zijn de Tauriden overal op Aarde zichtbaar. Meteorenzwermen worden vernoemd naar het sterrenbeeld waaruit de meteoren lijken te komen. Dit punt noemen we de radiant. Vanaf de Aarde gezien lijken de Tauriden uit de richting van het sterrenbeeld Stier – Taurus te komen.

Om het sterrenbeeld Stier te vinden zoek je het bekende wintersterrenbeeld Orion op. Vanuit Orion kijk je richting het noordoosten tot je een oranjerode ster hebt gevonden. Dit is de ster Aldebaran, het oog van de stier.

Kijk niet direct naar de Stier om meteoren te zien; de vallende sterren zijn overal aan de sterrenhemel zichtbaar. Bekijk beter de omringende sterrenbeelden. Meteoren dichterbij de radiant hebben kortere lichtende sporen en zijn daarom lastiger te zien. Als je alleen naar de Stier kijkt dan mis je de vallende sterren met de meest spectaculaire nalichtende sporen.

De Tauriden zijn het beste te bekijken vanaf de donkerste locatie die je kan vinden. Leun achterover en ontspan. Je hebt geen apparatuur zoals een telescoop of een verrekijker nog. Hoe meer je in één oogopslag van de sterrenhemel kan zien hoe beter. Laat je ogen ongeveer 30 minuten wennen aan de donkerte.

Wat is de beste tijd om Tauriden te zien?

De beste tijd om de Tauriden te bekijken – zowel de noordelijke als de zuidelijke stroom – is als de radiant omstreeks middernacht op zijn hoogste punt boven de horizon staat.

De Zuidelijke Tauriden zijn actief tussen ongeveer 10 september en 20 november met een maximum omstreeks 4 en 5 november. De Noordelijke Tauriden zijn actief tussen ongeveer 20 oktober en 10 december met een maximum rond 12 of 13 november.

Dit jaar is eind oktober vermoedelijk de beste tijd om de Tauriden te bekijken. Er is dan een overlap tussen de beide zwermen. Op 25 oktober is het Nieuwe Maan en dat betekent dat we rond die tijd geen last hebben van storend maanlicht.

Door wat worden de Tauriden veroorzaakt?

Komeet 2P/Encke
Komeet 2P/Encke. Door Jim ScottiPubliek domein,

De Tauriden worden veroorzaakt door puin – ijs en stof – dat de komeet 2P/Encke in zijn baan rond de Zon heeft achtergelaten.

De puinstroom van Encke is dermate groot en wijd verspreid dat de Aarde redelijk veel tijd nodig heeft om er helemaal door heen te bewegen en het is ook de reden dat we twee verschillende segmenten van de meteorenzwerm – de Noordelijke en de Zuidelijke Tauriden – kunnen onderscheiden.

Komeet Encke werd op 17 januari 1786 ontdekt door de Franse astronoom Pierre Mechain. Meestal worden kometen vernoemd naar hun ontdekker of de sterrenwacht of telescoop die betrokken is bij de ontdekking. Komeet Encke echter werd vernoemd naar de Duitse astronoom Johann Franz Encke die de baan van de komeet wist te berekenen.

Komeet Encke heeft van alle bekende periodieke kometen de kleinste omlooptijd, namelijk 3,3 jaar.

Iedere keer als komeet Encke terugkeert naar het binnenste zonnestelsel blijft er ijs en gesteente achter in zijn baan. Als de arde die baan doorkruist verbranden de stofdeeltjes in de atmosfeer van de Aarde en dat zien wij dan als een meteoor.

Wetenschappers denken dat komeet Encke en de Tauriden overblijfselen zijn van een veel grotere komeet die ongeveer 20.000 tot 30.000 jaar geleden uit elkaar is gevallen.

Eerste publicatie: 2 november 2022
Bron: wikipedia, space.com, nasa