De Perseïden in 2023
De Meteorenzwerm der Perseïden heeft altijd rond 11,12 of 13 augustus zijn maximum. Dit jaar valt het maximum vlak voor Nieuwe Maan.
Voorspeld maximum: 13 augustus 2023, 14:00 uur. Beste te bekijken op 13 augustus 2023 kort voor zonsopkomst.
Wanneer kijken: de Maan zal afnemend zijn en tijdens het maximum van de Perseïden ongeveer 10% zijn verlicht. De activiteit van de Perseïden neemt altijd geleidelijk toe en daalt na het maximum weer snel. Tijdens de nacht tot aan de vroege ochtenduren neemt de activiteit toe. De zwerm is vaak voor zonsopkomst op zijn best. In 2023 is de Maan tot halverwege augustus in de vroege ochtend zichtbaar maar is wel steeds zwakker richting het maximum.
Activiteitsperiode: van 14 juli tot 1 september
Radiant: de radiant komt midden in de nacht op en staat tegen zonsopkomst op zijn hoogste punt.
Maan: Op 16 augustus om 11:38 uur is het Nieuwe Maan. Tijdens het maximum in 2023 hebben we dus te maken met een smalle maansikkel maar die zal niet heel erg storen.
Verwachte aantal meteoren, onder ideale omstandigheden: Tijdens een donkere hemel zonder Maan kunnen er tot wel 90 meteoren per uur zichtbaar zijn. In 2023 zal de afnemende Maan niet storen.
Opmerking: De Perseïden zijn een rijke en stabiele meteorenzwerm van begin augustus tot aan het maximum. Bovendien zijn de meteoren van de Perseïden kleurrijk. Ook laten ze vaak nalichtende sporen achter. Al deze factoren maken de Perseïden misschien wel de meest geliefde meteorenzwerm voor het noordelijk halfrond.
De radiant van de Perseïden
Rond de ochtenden van het maximum, als je alle meteoren van de Perseïden achterwaarts traceert, lijken ze uit het sterrenbeeld Perseus te komen, in de buurt van de beroemde Dubbele Sterrenhoop. Vandaar dat de meteorenzwerm is genoemd ter ere van het sterrenbeeld Perseus.
Er is natuurlijk geen echt verband tussen de meteorenzwerm en het sterrenbeeld. De sterren van Perseus zijn vele lichtjaren van ons verwijderd terwijl de meteoren op ongeveer 100 kilometer hoogte in de atmosfeer verbranden.
De moederkomeet van de Perseïden
De grote komeet 109P/Swift-Tuttle is verantwoordelijk voor de Perseïden. Deze komeet draait met een periode van 133 jaar om de Zon. De komeet werd op 16 juli 1862 gevonden door Lewis Swift met behulp van een 11 centimeter telescoop. Hij meldde zijn ontdekking niet direct want hij dacht dat hij de komeet Schmidt waarnam die twee weken eerder was gevonden. Drie dagen later zag Horace Tuttle vanaf de Harvard sterrenwacht de komeet ook. Wetenschappers berekenden een periode van 120 jaar en dat betekende dat de komeet in 1982 zou herverschijnen.
Maar 1982 kwam en ging maar de komeet verscheen niet. Dat betekende terug naar de tekentafel en deze keer werd een komeet die in 1737 was waargenomen beschouwd als een eerdere verschijning. Dit leidde tot een baanperiode van ongeveer 130 jaar. Er werden nieuwe baanelementen berekend door Brian Marsden en een positie waar, in 1992, te kijken
In de jaren ’80 bekeken veel visuele kometenjagers het stukje sterrenhemel waar de terugkerende komeet zou moeten verschijnen. De uitbarsting van de Perseïden in 1991 gaf aan dat de komeet vermoedelijk op de terugweg was. Een andere uitbarsting in 1992 leek dat te bevestigen.
Op 26 september 1992 pikte Tsuruhiko Kiuchi, een Japanse amateurastronoom en kometenjager, de komeet op aan de avondhemel, net ten noorden van de pan van de Grote Beer. Later werd gesuggereerd dat de kometen die in 69 na Christus en 188 voor Christus werden waargenomen ook verschijningen waren van deze komeet. Een theorie die later werd bevestigd.
Raken de meteoren van de Perseïden ooit de grond?
Meteoren die intact de grond halen worden meteorieten genoemd. Maar weinig tot geen meteoren van de jaarlijkse meteorenzwermen worden meteorieten. Dat komt vooral door de ijle aard van komeetresten, kometen zijn gemaakt van ijs. De meeste meteorieten daarentegen zijn de overblijfselen van rotsachtige of metalen asteroïden.
In de oude Griekse mythologie is Perseus de zoon van de god Zeus en de sterfelijke Danaë. Er werd gezegd dat de Perseïden de tijd herdenkt dat Zeus Danaë, de moeder van Perseus, bezocht in een regen van goud.
Samengevat: de meeste Perseïden zijn zichtbaar kort voor zonsopkomst in de nachten van 11, 12 en 13 augustus. Er is een smalle maansikkel zichtbaar maar die zal weinig storen.
Eerste publicatie: 6 augustus 2023
Bron: Earthsky
