De sterrenhemel van april 2025
In Noord-Amerika wordt de Volle Maan van april ook wel de Roze Maan genoemd, naar de roze bloemen – floxen – die vroeg in de lente bloeien. Andere namen voor deze Volle Maan die door Amerikaanse stammen worden gebruikt zijn De Ontkiemende Grasmaan, de Vissenmaan en de Hazenmaan. In het Angelsaksische Europa is de Volle Maan van april bekend als de Eierenmaan. Omdat de Volle Maan van april gebruikt kan worden om de datum voor Pasen te berekenen is deze ook bekend als de Paasmaan.
De Maanillusie
De Maan lijkt enorm groot als die, tijdens opkomst of ondergang, dicht bij de horizon is. De Maan lijkt dan veel groter dan wanneer de Maan hoog aan de hemel staat. Dit is in feite een optische illusie – bekend als de Maanillusie. Onze ogen houden ons voor de gek. In werkelijkheid is de Maan overal aan de hemel even groot. Probeer de Maan te bedekken met je vinger op armlengte afstand. Een vinger is groot genoeg om de Maan te bedekken (de Maan heeft een doorsnede van ongeveer 30 boogseconden en je vinger is ongeveer het dubbele). Er zijn al heel veel pogingen gedaan om de Maan-illusie te verklaren maar het lijkt erop dat onze hersenen automatisch de grootte van de Maan vergelijken met de verre horizon en aannemen dat de Maan zich op dezelfde afstand bevindt. De Maan bevindt zich uiteraard veel verder weg. De eerste die dit effect correct verklaarde was de Arabische astronoom Hasan Ibn al-Haytham, ook bekend als Alhazen, die dit beschreef in een boek dat omstreeks 1011-1021 verscheen.
Kaart van de actuele sterrenhemel
De positie van de kaart is voor Geleen, de huidige thuisbasis van Kuuke, maar de kaart is ook goed bruikbaar voor andere delen van Nederland.
Gebruik:
- Klik op de datum/tijd om deze te veranderen
- Klik op de coördinaten om een andere locatie te kiezen
- Klik en sleep op de kaart om een ander deel van de sterrenhemel te bekijken
- Klik op de kaart en druk dan op ? op je toetsenbord om een lijst te krijgen met alle commando’s die je m.b.v. het toetsenbord kan uitvoeren
Waarnemen
De Maan in april 2025
| Maanfase | Datum | Tijd | Afstand tot de Aarde (km) |
| Eerste Kwartier | 5 april 2025 | 04:17 | 377.469 |
| Volle Maan | 13 april 2025 | 02:24 | 405.224 |
| Apogeum | 14 a[ril 2025 | 00:48 | 406.295 |
| Laatste Kwartier | 21 april 2025 | 03:37 | 384.010 |
| Perigeum | 27 april 2025 | 18:18 | 357.119 |
| Nieuwe Maan | 27 april 2025 | 21:33 | 363.341 |
Zie ook Kuuke’s Maan kalender
De planeten in april 2025
Mercurius
Op 11 april bereikt Mercurius zijn hoogste punt boven de horizon. Dit zal overdag plaatsvinden. Op 21 april bereikt de planeet zijn grootste westelijke elongatie t.o.v. de Zon. Helaas is de planeet deze maand niet zichtbaar.
Venus
Op 24 april bereikt Venus zijn grootste helderheid van magnitude -4,5. De planeet is kort voor zonsopkomst nog zichtbaar en komt met het verstrijken van de maand steeds vroeger op.
Mars
Mars heeft een visuele helderheid van magnitude 0,4 tot 0,9. De rode planeet is voor middernacht enkele uren zichtbaar. De planeet bevindt zich eerst in het sterrenbeeld Gemini – Tweelingen en later in de maand in Cancer – Kreeft.
Jupiter
Jupiter heeft een visuele helderheid van magnitude -2,1 tot -2,0. De planeet bevindt zich in het sterrenbeeld Taurus – Stier en is vroeg op de avond zichtbaar. Jupiter gaat kort na middernacht onder.
Saturnus
Saturnus bevindt zich op 28 april in de buurt van Venus en Neptunus. Het drietal bevindt zich in het sterrenbeeld Pisces – Vissen. Saturnus heeft een visuele helderheid van magnitude 1,2. De planeet is het grootste deel van de maand niet te zien en zal pas tegen het einde van de maand aan de ochtendhemel opduiken.
Uranus
Uranus bevindt zich in het sterrenbeeld Taurus – Stier en heeft een helderheid van magnitude 5,8.
Neptunus
Neptunus kunnen we in Pisces – Vissen vinden. de planeet heeft een visuele helderheid van magnitude 7,8. De planeet bevindt zich vanaf de Aarde gezien te dicht bij de Zon en is deze maand niet zichtbaar.
Meteoren
Deze maand zijn er op het noordelijk halfrond twee meteorenzwermen actief, de Lyriden en de Eta-Aquariden. De activiteit van de Lyriden begint op 16 april met een maximum in de nacht van 22 – 23 april. Dat is een dag na Laatste Kwartier. De Maan zal tot ongeveer 5 uur Nederlandse tijd onder de horizon blijven. De Lyriden bereiken op 2 2april omstreeks 18 uur hun maximum. De radiant staat om 6 uur op zijn hoogste punt boven de horizon. De beste tijd om de lyriden waar te nemen is op 23 april omstreeks 4 uur. De Maan komt om 5 uur op en zal dan voor ongeveer 30% verlicht zijn.
De Eta-Aquariden beginnen hun activiteit op 19 april en bereiken op 5 mei hun maximum.
Op het zuidelijk halfrond zijn ook twee meteorenzwermen actief. De Pi-Puppiden beginnen hun activiteit op 15 april en hebben een maximum op 23 – 24 april. We hebben dan een afnemende maan en dat zorgt voor redelijke waarneemomstandigheden. De Pi-Puppiden zijn geen erg actieve zwerm en de meteoren zijn relatief zwak. De Pi-Puppiden worden veroorzaakt door de komeet 26P/Grigg-Skjellerup.
De sterrenhemel in april 2025
De sterrenhemel boven de noordelijke horizon
Cassiopeia en Cepheus zijn de meest opvallende sterrenbeelden aan de noordelijke avondhemel. De helderste sterren van Cassiopeia vormen een W-asterisme dat kan worden gebruikt om de naburige sterrenbeelden Cepheus en Perseus te vinden. een lijn getrokken van Schedar door Caph wijst in de richting van Alderamin, de helderste ster in Cepheus.
Gamma en Delta Cassiopeiae – Ruchbah, de ster in het midden en linksonder in de W, wijzen naar Perseus aan de noordwestelijke hemel. Mirfak, de helderste ster in Perseus, is het helderste lid van de Alpha Persei Cluster, een open sterrenhoop die onder goede omstandigheden met het blote oog zichtbaar is.
Draak- Draco, een van de grootste noordelijke sterrenbeelden, bezet omstreeks 22 uur een groot deel van de noordelijke en noordoostelijke hemel. De kop van de hemelse Draak kan worden gevonden door een lijn door de vleugels van Zwaan – Cygnus te trekken, en het lichaam en de staart van de Draak kronkelen rond de kom van de Kleine Beer – Ursa Minor.
De Kleine Steelpan is het meest zichtbare deel van het sterrenbeeld Kleine Beer – Ursa Minor, in tegenstelling tot de Grote Beer is de Kleine Beer niet gemakkelijk te zien vanuit lichtvervuilde gebieden. Polaris en de buitenste sterren van de kom zijn gemakkelijk zichtbaar mar de middelste sterren zijn vrij zwak en vereisen goede omstandigheden.
De sterrenhemel boven de oostelijke horizon
De sterrenbeelden die ‘s avonds in het oosten opkomen zijn onder andere Ossenhoeder – Boötes, Slang – Serpens, Hercules. Noorderkroon – Corona Borealis en Slangendrager – Ophiuchus. Maagd – Virgo en Weegschaal – Libra komen op aan de zuidoostelijke horizon en Lier – Lier is in het noordoosten zichtbaar.
Het dominante figuur van de Ossenhoeder is de Vlieger, een relatief helder asterisme bestaande uit de helderste sterren van het sterrenbeeld, Arcturus, de helderste ster in Ossenhoeder en van het noordelijk halfrond, bevindt zich aan de basis van de Vlieger. De rest van het asterisme strekt zich uit tussen het handvat van de Steelpan en de Noorderkroon.
Arcturus is de helderste ster in de Diamant van Maagd (ook wel de Grote Diamant genoemd), evenals in de Lentedriehoek. De Lentedriehoek bestaat uit de sterren Arcturus en Spica in Maagd en Regulus in Leeuw. De Grote Diamant bestaat uit Arcturus, Spica, Denebola in Leeuw en Cor Caroli in Jachthonden – Canes Venatici. Beide asterismen zijn gedurende de lentemaanden prominent zichtbaar aan de avondhemel.
Spica is de helderste ster in Maagd en bevindt zich aan de basis van de Y van Maagd. De rest van het Y-asterisme strekt zich uit in de richting van Haar van Berenice – Coma Berenices en Leeuw – Leo.
De Noorderkroon vertegenwoordigt de kroon van Ariadne en de Griekse mythologie en is een van de meest opvallende noordelijke asterismen. Op een heldere nacht is het gemakkelijk te vinden tussen de Ossenhoeder en het Sluitsteen-asterisme van Hercules in. Zowel de Hoeksteen als de Noorderkroon bevinden zich tussen de heldere ster Wega in Lier – Lyra en Arcturus in Ossenhoeder.
Wega, de helderste ster in Lier, is omstreeks 22 uur laag boven de horizon zichtbaar in het noordoosten. Het is de 5de helderste ster op het noordelijk halfrond, na Arcturus.
De sterrenhemel boven de zuidelijke horizon
Hydra – Waterslang, het grootste van de 88 sterrenbeelden, strekt zich uit van het zuidoosten naar het zuidwesten. Ondanks zijn grootte is get, vanwege zijn relatief zwakke sterren, geen opvallend sterrenbeeld. Alphard, de helderste ster in Hyra, is de enige heldere ster ten zuidwesten van Regulus in de Sikkel van Leo.
“s avond begint het sterrenbeeldfiguur van Leo zich bijna recht boven je hoofd. De hemelse leeuw is gemakkelijk te vinden want het lijkt op het dier dat het voorstelt. Zijn kop en manen worden gevormd door de Sikkel van Leo, de heldere ster Regulus markeert het hart en Denebola de staart.
Denebola in Leo en Vindemiatrix in Virgo – Maagd kunnen worden gebruikt om de Virgo Cluster van sterrenstelsels te vinden. het centrum van de cluster bevindt zich bijna exact halverwege de twee heldere sterren.
Vindemiatrix maakt deel uit van de Y van Virgo, een opvallend asterisme dat ’s avonds hoog boven de zuidoostelijke horizon is te vinden. Spica, de helderste ster van de Maagd, bevindt zich aan de basis van de gekromde Y.
De helderste sterren van Corvus – Raaf vormen een asterisme dat bekend is als het Zeil of Spica’s Spanker. De noordelijke zijde van het asterisme wijst naar Spica.
De sterrenhemel boven de westelijke horizon
De sterrenbeelden van de Winterzeshoek gaan in de avond in het westen onder. Sirius en Rigel, de helderste sterren van Canis Major – Grote Hond en Orion, zijn afhankelijk van je locatie omstreeks 22 uur zichtbaar of niet.
De zandloperfiguur van Orion is gedeeltelijk zichtbaar boven de westelijke horizon. De sterren van de Gordel van Orion staan bijna parallel aan de horizon en wijzen naar Sirius, de helderste ster aan de hemel. In de andere richting wijzen ze naar Aldebaran, de helderste ster van Taurus – Stier. Aldebaran en de zwakkere ster Ain markeren de ogen van de Stier.
De sterrenbeelden Auriga – Voerman en Gemini – Tweelingen bevinden zich hoger boven de horizon. Pollux en Castor, de sterren die de hoofden van de hemelse Tweelingen markeren, bevinden zich recht boven Orion en de zeshoek van Auriga bevindt zich boven Taurus – Stier.
Het zwakke sterrenbeeld Monoceros – Eenhoorn is op een heldere nacht binnen de grenzen van de Winterdriehoek zichtbaar. De sterren van de Winterdriehoek – Sirius, Procyon en Betelgeuze – staan met het vorderen van de lente steeds vroeger onder.
