Ruimtevaartnieuws

De storm op Mars is gaan liggen – hoe is het met Opportunity?

 

panorama gemaakt door de Opportunity rover van de NASA
Dit mozaïek is een combinatie van 5 afbeeldingen die zijn gemaakt door de nagivatiecamera (NavCam) van de Mars Exploration Rover Opportunity. De afbeelding toont de binnenkant van de bovenzijde van “Perseverance Valley” van de westelijke rand van de krater Endeavour. Credit: NASA/JPL-Caltech.

Een planeet omvattende storm op Mars, die voor het eerst op 30 mei 2018 werd gezien en die ervoor zorgde dat de Opportunity rover zijn werk moest staken, is aan het afnemen. Terwijl de lucht boven de plek in Perseverance Valley waar de rover staat, begint op te klaren, beginnen ingenieurs van het Jet Propulsion Laboratory van de NASA in Pasadena, Californië contact te zoeken met de Opportunity. Men denkt dat de inmiddels bijna 15 jaar oude rover binnenkort voldoende zonlicht ontvangt om zijn accu bij te laden en te beginnen aan zijn automatische opstartprocedure. Als de Opportunity dit tenminste nog kan doen. Als voorbereiding heeft het team dat de Opportunity bestuurt een plan opgezet bestaande uit twee stappen waarmee men hoopt om de communicatie met de rover weer op gang te brengen en de rover weer te gaan gebruiken.

Als de tau kleiner is dan 1.5 (tau is de mate van doorzichtigheid van de lucht op Mars) dan wordt er begonnen met het actief zoeken naar communicatie met de rover door middel van het sturen van commando’s via de antennes van het Deep Space Network van de NASA. Ervan uitgaande dat de Opportunity antwoord geeft zal er een procedure opgestart worden om de status van de rover te achterhalen en te proberen het gevaarte weer online te krijgen.

De laatste communicatie met de rover was op 10 juni 2018 en er is niks bekend over de huidige gezondheidstoestand van de Opportunity. Het Opportunity-team maakt gebruik van de gegevens die de Mars Color Camera (MARCI) aan boord van de Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) verzameld, om de tau in de buurt van de Opportunity te bepalen.

De nu waargenomen stofstorm op Mars is de zwaarste die tot nu toe op Mars is waargenomen en alles wijst er op dat die storm bijna helemaal is gaan liggen. De opnames van de MARCI geven aan dat er binnen 3000 kilometer van de positie van de Opportunity geen actieve stofstormen meer voorkomen.

Nu de lucht opklaart is de missieleiding hoopvol dat de rover zelf naar huis zal bellen maar ze zijn er ook op voorbereid dat er een lange periode van stilte aanbreekt. Als er na 45 dagen geen contact is dan kan het zijn dat het zonlicht blokkerende stof en de koude op Mars er voor hebben gezorgd dat de rover niet meer uit zijn slaap zal ontwaken. Op dat moment zal er een einde komen aan de actieve periode om in contact te komen met de Opportunity. Maar er zal gedurende enkele maanden wel passief geluisterd worden voor het geval de zonnepanelen zijn bedekt met een laag stof dat er later weer beetje bij beetje afwaait. Al eerder hebben mini stofstormpjes er voor gezorgd dat de zonnepanelen van de rovers schoon werden geblazen waardoor ze hun accu’s weer konden opladen.

De kans dat stof op de zonnepanelen er de oorzaak van is dat er geen communicatie met de Opportunity is, is echter klein maar dat neemt niet weg dat er dagelijks met de gevoelige breedbandantennes van het Deep Space Network geluisterd zal worden naar een teken van leven van de Opportunity.

Zelfs als er contact gelegd kan worden met de Opportunity dan is het niet zeker dat die weer helemaal in bedrijf zal kunnen komen. Het effect van de zware storm op de systemen van de Opportunity is onbekend maar het kan heel goed zijn dat er nog maar een beperkte energieproductie mogelijk is of dat er andere vitale schade is die het onmogelijk maakt om de rover weer helemaal in bedrijf te stellen.

Ondanks dat de situatie voor de Opportunity kritisch is blijft het team voorzichtig optimistisch wetende dat de Opportunity al andere belangrijke uitdagingen heeft overwonnen tijdens zijn bijna 15-jarig verblijf op de rode planeet. Zo kan de Opportunity de voorwielen niet meer gebruiken om te sturen: in juni 2017 viel links voor uit en rechts voor was al in 2005 uitgevallen. Het 256 Mb grote flashgeheugen van de rover werkt ook niet meer. Het team beseft heel goed dat de Opportunity al ver voorbij zijn garantieperiode is. Zowel Opportunity als Spirit werden gebouwd voor een 90-dagen durende missie. Spirit heeft het een factor 20 langer uitgehouden en Opportunity is al een factor 60 langer in gebruik. De rovers werden ontworpen om 1 kilometer af te leggen maar de Opportunity heeft er ondertussen ongeveer 45 kilometer opzitten.

Het team heeft de Opportunity door dik en dun ondersteund en ze hopen dat het laatste probleem gewoon eentje van de vele is die de rover heeft moeten overwinnen maar er wordt ook serieus rekening mee gehouden dat de zandstorm de Opportunity voorgoed het zwijgen heeft opgelegd.

 

Eerste publicatie: 2 september 2018
Bron: diverse persberichten