De Ursiden

De Ursiden zijn een jaarlijkse meteorenzwerm die zichtbaar is tussen 17 december en 25 december met een maximum omstreeks 22 december net voor de Kerst. Het Zenithal Hourly Rate (ZHR) van de zwerm bedraagt 10 meteoren per uur. De Ursiden lijken uit het sterrenbeeld Ursa Minor – Kleine Beer te komen. De radiant ligt in de buurt van de heldere ster Kochab van dit sterrenbeeld.

De Ursiden bewegen met een gemiddelde snelheid van 30 kilometer per seconde. Het zijn, vergeleken met andere meteorenzwermen, geen snelle meteoren.

De meteorenzwerm werd in het begin van de 20^-ste eeuw ontdekt door de Britse amateurastronoom William Denning. Komeet 8P/Tuttle werd op 5 januari 1858 ontdekt door de Amerikaanse astronoom Horace Tuttle. Het is al een oude komeet die met een periode van 14 jaar om de Zon draait. Deze komeet moet niet verward worden met de komeet Swift-Tuttle (109P/Swift-Tuttle) die verantwoordelijk is voor de Perseïden.

De Ursiden zijn in alle richtingen zichtbaar maar waarnemers op het noordelijk halfrond kunnen meer meteoren zien dan waarnemers op het zuidelijk halfrond. Dit komt omdat de radiant zich in de buurt van de noordelijke hemelpool bevindt en die is voor waarnemers op het noordelijk halfrond de hele nacht zichtbaar. Het grootste aantal meteoren is zichtbaar tussen middernacht en zonsopkomst. De Kleine beer bereikt zijn hoogste punt net voor zonsopkomst.

Feitjes

Kochab, β Ursae Minoris, is een van de sterren van het sterrenbeeld Kleine Beer. Het is de helderste ster van de schaal van de Beer en is een beetje lichtzwakker dan Polaris die het uiteinde van de steel van de pan vormt.

Kochab en de nabije Pherkad, γ Ursae Minoris, worden wel de Bewakers van de Pool genoemd omdat ze, als gevolg van de rotatie van de Aarde, steeds om de Poolster heen lijken te draaien.

In 1945 en 1986 waren er korte uitbarstingen van de Ursiden. Dit gebeurde toen de Aarde zich door een dichter deel van de stofbaan die door 8P/Tuttle was achter gelaten. Er werden tien enkele tientallen meteoren per uur waargenomen.

De Ursiden worden soms ook wel de Umiden genoemd. Dit wordt gedaan om duidelijk te maken dat de radiant zich in het sterrenbeeld Ursa Minor bevindt en niet in het sterrenbeeld Ursa Major – Grote Beer. Umi is de drie letter afkorting voor Ursa Minor, Uma is de drie letter afkorting voor Ursa Major – de Grote Beer.

Laatste bewerking: 18 december 2016